باستان شناسان در جستجوی شناسنامه

به گزارش بولتن نیوز، حمید کریمی (سرپرست هیأت باستان شناسی) با اشاره به آنکه باستان شناسان در جستجوی شناسنامه فرهنگی شهر قهاوند هستند، گفت: تپه‌های باستانی در ایران همواره مورد تاراج قاچاقچیان آثار باستانی بوده و برخی دیگر از این تپه‌ها نیز به محل اقامت بیخانمان‌ها و معتادان تبدیل شده‌است.

وی با بیان اینکه گاه تعیین حریم تپه‌های باستانی موجب اختلاف بین سازمان‌ میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری و سایر نهادها بوده تصریح کرد: در هر حال حفاظت و جلوگیری از تخریب این میراث فرهنگی به اشکال مختلف صورت می‌گیرد.

این باستان شناس اظهار داشت: عملیات گمانه زنی به منظورتعیین عرصه و پیشنهاد حریم تپه‌های باستانی از راهبردهای عملیاتی در حوزه‌های شناخت سریع به اهداف باستان شناختی، حفاظت و جلوگیری از تخریب این میراث فرهنگی محسوب می‌شود.

به گفته کریمی، این نوع از عملیات در مواردی که هدف حفاظت از تپه باستانی و حریم آن است، با صرفه هزینه و زمان کم، قابلیت عملیاتی زیادی دارد.

سرپرست هیأت باستان شناسی با اشاره به این نکته که استان همدان و دشت‌های آن از نظر وجود تپه‌های باستانی بسیار غنی بوده و بی شک می‌تواند پاسخگوی بسیاری از سوالات یاد شده باشند افزود: به همین ترتیب حفظ و نگهداری از این میراث ملی امری مهم محسوب می‌شود.

این باستان شناس گفت: در این راستا، گمانه زنی تپه دشته شهر قهاوند به منظورتعیین عرصه و پیشنهاد حریم و به دست آوردن اطلاعات اولیه در مورد این اثر فرهنگی در راستای آگاهی یافتن از شناسنامه فرهنگی شهر قهاوند مورد توجه قرار گرفت. به گفته او ، روستای دشته در دو کیلومتر جنوب شهر قهاوند و تپه دشته در ۲۰۰ متری غرب روستای دشته قرار گرفته و روستا دشته دارای دو اثر تاریخی بنام‌های گورستان قدیمی و تپه دشته است.

وی تصریح کرد: تپه دشته دارای آثاری از هزاره اول پیش از میلاد است و در شهرستان همدان، بخش شراء، دهستان جیحون دشت، روستای دشته واقع شده است .

سرپرست هیأت باستان شناسی اظهار داشت: این اثر در تاریخ ۱۸ اسفند ۱۳۸۷ با شماره ثبت ۲۵۱۴۶ به ‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

نقض حریم و عرصه تپه دشته

وی با اشاره به حفاری‌های غیر مجاز که در دهه‌های گذشته در این تپه انجام گرفته گفت: به علت قرار گرفتن تپه دشته در بافت زمین‌های کشاورزی ،حریم و عرصه این اثر با مشکلاتی همراه شده و با توجه به تلاش اهالی در سند دار کردن زمین‌ها این بحث وجود دارد که حریم و عرصه تپه دشته نقض خواهد شد.

کریمی گفت: شرایط موجود و رسالت سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری در حفاظت از آثار ثبت شده باعث شد این پژوهش حاضر صورت گیرد به نحوی که عملیات میدانی پروژه گمانی زنی و تعین حریم تپه دشته قهاوند انجام شد.

این باستان شناس با اشاره به اینکه به منظور رسیدن به هدف اصلی پروژه گمانه زنی تپه دشته که همان تعیین عرصه و حریم این اثر است ۱۲ گمانه در اطراف آن ایجاد شد افزود: از این تعداد گمانه هیچ یک دارای لایه و یا نهشته فرهنگی نبود و به عبارت دیگر تمامی گمانه ها در خارج از عرصه حقیقی تپه باستانی دشته قرار داشتند.

وی گفت: با بررسی لایه‌ها و داده‌های این گمانه‌ها مشخص شد تپه که دارای شکلی مخروطی بوده به هیچ یک از جناح های اطراف گسترش نیافته و دارای آثار و لایه‌های متمرکز و برجا در محدوده فعلی آن است و تمامی گمانه‌ها در واقع ، در محدوده حریم آن واقع شده‌اند.

سفال‌های اشکانی و ساسانی

کریمی در مورد دوره بندی آثار و سفال‌های بدست آمده از این گمانه‌ها گفت: سفال‌های این گمانه عمدتا مربوط به دوران اشکانی و ساسانی اند که شاموت تمامی آنها بجز یک قطعه کانی بوده و با پخت کافی در طیف رنگی نخودی – نخودی تیره و قرمز قرار گرفته و تمامی تزئینات بکار رفته در این سفالها از نوع کنده فشاری و شیاری هستند.

وی تصریح کرد که سفال‌هایی از دوران اسلامی و نیز آهن ۳ نیز در میان سفالینه‌ها دیده می‌شود که بیانگر توالی فرهنگی در این محوطه است.

او گفت: با توجه به ارتفاع نسبتا بلند این محوطه و مشاهده آثار خشت و سازه خشتی در سطح این محوطه به نظر می‌رسد که این محوطه در برگیرنده یک سازه عظیم خشتی احتمالا در ارتباط با استحکامات نظامی؟ است.

وی در پایان تصریح کرد: با در نظر گرفتن نقاط مشخص شده و حریم تعیین شده عرصه این تپه مساحتی بالغ بر ۱۸۱۵۰متر مربع را در بر می‌گیرد و با توجه به وجود آثار دوران تاریخی اشکانی و ساسانی و نیز دوران عصر آن در این محوطه انجام پژوهش‌های دامنه دار در این محوطه ضروری می‌کند.

گمانه زنی به منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم تپه دشته شهر قهاوند با مجوز ریاست پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری انجام شد .