فرصت ها و چالش ها پشت نیمکت مدارس

به گزارش بولتن نیوز،  امروز شاید برگ درختان خبر از تغییر فصل ندهند و صدای خش خش برگ ها زیرپای عابران، خبر از رسیدن پاییز برگ ریزان ندهد؛ اما آنچه نوید آمدن اول مهر را می دهد، ۱۴ میلیون کودک و نوجوانی هستند که در کوچه پس کوچه های شهرها، روستاها، کپرها و... صدای قدم هایشان و صدای گپ و گفتشان می پیچد، صدای زنگ مدارس باز به گوش می خورد و هیاهو در حیاط مدارس در زنگ های تفریح خبر از تغییر فصل می دهد: فصل سلام دوباره همشاگردی ها به یکدیگر.
از امروز فصل تازه ای در تعلیم و تربیت گشوده می شود در حالیکه چند سالی است سند تحول بنیادین تلاش می کند کفه سنگین آموزش را با کفه تربیت متعادل تر کند و مدارس جای محفوظات صرف نباشد. حالا دیگر دوره ابتدایی توصیفی شده است و خبرها حکایت از آن دارد که امسال پیابه اول و دوم و سوم دبستان دیگر مشق شب هم ندارند و تکالیف مهارت محور جایگزین رونویسی ها و مشق شب ها خواهد شد.
سال تحصیلی ۹۷-۹۸ با استقرار کامل نظام آموزشی ۶.۳.۳ و اضافه شدن پایه دوازدهم، امسال آزمون سختی را پیش رو دارد و برای چندمین بار در طی دهه های گذشته نظامی جدید در آموزش و پرورش نظامند می شود.
گروه اصلی هدف آموزش و پرورش چه کسانی هستند؟
از ۱۴ میلیون دانش آموزی که امروز سال تحصیلی جدید را آغاز می کنند، هفت میلیون و ۸۰۰ هزار دانش اموز ابتدایی که یک میلیون و ۳۰۰ نفر آنها روز گذشته برای اولین بار قدم در مدرسه گذاشتند، شاید بتوان گفت مهمترین گروه های هدف آموزش و پرورش هستند. سید محمد بطحایی وزیر آموزش و پرورش طی یک سال گذشته به کرات از سبک کردن کوله پشتی دانش اموزان (اشاره به سنگینی کتاب های درسی و کمک درسی دانش اموزان خصوصا در مقطع ابتدایی)، بازگشت نشاط به مدارس، حذف آزمون های زائد از دوره ابتدایی و ورودی مدارس خاص در متوسطه اول، حذف کتاب های کمک درسی مقطع ابتدایی، حذف رقابت های فردی و جایگزینی آن با رقابت های گروهی و آموزش مهارت زندگی به دانش آموزان دوره ابتدایی سخن گفته است. گام هایی نیز در این زمینه برداشته شده است که سال گذشته نمونه آن را در حذف پیک های نوروزی مشاهده کردیم و امسال نیز علاوه بر حذف مشق شب دوره اول ابتدایی، در مقطع ابتدایی هفته ای دو ساعت از کلاس درس کاسته شده تا دانش آموزان بر حسب برنامه ریزی مدرسه به کسب مهارت بپردازند.
۱۰ هزار کلاس جدید و شمار زیادی کلاس فرسوده
اما سال تحصیلی جدید گرچه با نوید افتتاح ۸۰۰۰ کلاس درس آغاز می شود و حتی به گفته مسئولان قرار است تا پایان سال تحصیلی این تعداد به ۱۰ هزار کلاس درس برسد، گرچه دانش اموزان زلزله زده سر پل ذهاب امسال ۵۷ مدرسه تخریبی خود را ساخته شده تحویل می گیرند و باز با وجود خبر خوش ساخته شدن ۶۷ سالن ورزشی ۱۶ استخر و ۱۰۸ فضای پرورشی و هزینه کردن نزدیک به ۱۴۵۰ میلیارد تومان برای ساخت و نوسازی مدارس و رساندن کلاس های درس یه نزدیک به ۵۰۰ هزار عدد، اما همچنان یکی از چالش های جدی آموزش و پرورش کمبود سرانه آموزشی در برخی نقاط کشور است. همچنان مدارس و کلاس های فرسوده در گوشه و کنار کشور جا خوش کرده است و شاید تنها همین مدارس هستند که امروز از شنیدن صدای قدم های دانش آموزان و هیاهوی آنها به وجد نیایند و تن و بدنشان بلرزد.
حکایت کتاب های درسی و لوازم التحریر
اما تالیف و چاپ ۱۴۰ میلیون جلد کتاب درسی در ۱۲۰۰ عنوان برای ۱۲ پایه آموزشی هم یکی از چالش های جدی آموزش و پرورش است که خصوصا درباره کتاب های نونگاشت هفته ها و ماه اول سال تحصیلی خبرسازی زیادی دارند. در این سال ها اشتباهات کتاب های درسی کم نبوده اند همانطور که کتاب های نونگاشت شمارشان بسیار قابل توجه بوده است. مسئولان می گویند تا سه سال آینده دیگر کتاب های نونگاشتی نخواهیم داشت اما شاید یکی از مهمترین گلایه های آموزشی این است که این میزان کتاب درسی و عناوینی که تک تالیفی هستند با شمار زیادی کتاب کمک درسی که در حواشی آنها رشد می کند، همچنین نفس گیر بودن مطالب درسی خصوصا در دوره های متوسطه، چقدر فضا را برای نشاط آفرینی و تحرک و همچنین مهارت اموزی باز می گذارد. آنچه به نظر در سال تحصیلی جدید تغییر چندانی نکرده است، علیرغم خواسته های وزیر آموزش و پرورش همچنان نگاه آموزش زده این سیستم است و سایه کنکور که همچنان بر این نظام تعلیم و تربیت سنگینی می کند.
معلمان و خبرهای خوش و البته معوقه ها
سال تحصیلی جدید امسال گرچه همجنان به سنوات سال های گذشته با معوقات فرهنگیان آغاز می شود و شاید کم کم این باور که روزی برسد که آموزش و پرورش سال تحصیلی را بدون بدهی به فرهنگیان آغاز کند به خیالی خوش بماند، اما قبل از شروع سال تحصیلی چند خبر خوش نیز برای فرهنگیان رسید. فرهنگیانی که به قول وزیر آموزش و پرورش با تمام کمبودها چراغ تعلیم و تربیت را روشن نگاه می دارند.
از مطالبات سال ۹۶ فرهنگیان، بخشی ازحق التدریس، خرید خدمات و همچنین حق الزحمه فرهنگیان باقی مانده است و حدود ۱۸۰ میلیارد تومان از مطالبات سال قبل به امسال منتقل شده است. اینها به جز مطالبات سالیان قبل است که همچنان به سال جدید ارث رسیده است. اما خبر خوش این که با ابلاغ مصوبه ای معلمان شاغلی که اضافه تدریس می‌گیرند به شرط اینکه حداقل شش ساعت باشد، در فوق العاده شغل و حق شاغل آنها وارد می‌شود. امتیاز سختی کار به احکام حقوقی دوباره باز می گردد و مشکل سنوات حق التدریس ها در بازنشستگی مرتفع می شود. همچنین پاداش پایان خدمت فرهنگیان بازنشسته ۹۶ نیز به زودی تسویه می شود.
بازماندگان از تحصیل، مهر متفاوتی را تجربه می کنند
اما علیرغم تلاش های آموزش و پرورش و به کارگیری روش های متعدد برای جذب بازماندگان از تحصیل اما به گفته وزیر آموزش و پرورش در شروع سال تحصیلی جدید همچنان ۱۴۲ هزار دانش آموز بازمانده از تحصیل در دوره ابتدایی خواهیم داشت.
علیرغم تلاش های آموزش و پرورش و به کارگیری روش های متعدد برای جذب بازماندگان از تحصیل اما به گفته وزیر آموزش و پرورش در شروع سال تحصیلی جدید همچنان ۱۴۲ هزار دانش آموز بازمانده از تحصیل در دوره ابتدایی خواهیم داشت.این کودکان که مهری بدون کلاس درس و نیکمت و همشاگردی را تجربه می کنند، آن بخشی از سکه ناکامی های اموزش و پرورش هستند که البته این نهاد به تنهایی برای حل چالش آن نمی تواند قدم بردارد
این کودکان که مهری بدون کلاس درس و نیکمت و همشاگردی را تجربه می کنند، آن بخشی از سکه ناکامی های اموزش و پرورش هستند که البته این نهاد به تنهایی برای حل چالش آن نمی تواند قدم بردارد.
روزهای اوج به دانشگاه فرهنگیان باز می گردد؟
به نظر می رسد دانشگاه فرهنگیان نیز امسال سال تحصیلی پر رونقی را آغاز می کند. پذیرش  ۳۴ هزار و ۶۰۰ نفر دانشجو در مهرماه ۹۷ در دانشگاه فرهنگیان خبر خوشی برای آموزش و پرورش است. ۱۵ هزار نفر از این تعداد مربوط به آزمون استخدامی و ماده ۲۸ اساسنامه دانشگاه فرهنگیان هستند که قرار است دوره یکساله تربیت معلم را در این دانشگاه بگذرانند و باقی دوره ۴ ساله کارشناسی خود را برای جذب در آموزش و پرورش و خدمت به عنوان معلم در نظام تعلیم و تربیت سپری می کنند.
استقرار پایه دوازدهم بدون مشکل نخواهد بود
عبدالرسول عمادی که به تازگی و با رفتن علی زرافشان معاون متوسطه آموزش و پرورش، سرپرستی این معاونت را به عهده گرفته است در گفتگو با خبرنگار مهر درباره اینکه آیا استقرار پایه دوازدهم در سال تحصیلی جدید بدون مشکل خواهد بود، بیان کرد: امیدواریم در این زمینه مشکلی وجود نداشته باشد. در تمام استان ها برای استقرار پایه دوازدهم ستادهایی تشکیل شده است و ماه هاست پیگیر فرایند ثبت نام، تامین کتاب ها و تامین فضاهای آموزشی این مقطع هستند. اما به هر حلا سال اولی است که این پایه دارد اضافه می شود و ممکن است خصوصا در بخش فنی حرفه ای مشکلاتی ایجاد شود. اما تا جاییکه امکانش وجود داشته سعی شده با کمترین مشکل این پایه استقرار پیدا کند.
آمار مدارس دولتی اعلام شد؛ اعلام آمار مدارس غیردولتی ۱۵ مهر ماه
به گفته مسئولان نسبت به سال گذشته مدارس دولتی رشد ۱۱۰۰ مدرسه را داشته اند و سال تحصیلی جدید با  ۹۱۷۲۱ مدرسه دولتی آغاز می شود اما درباره آمار مدارس غیردولتی مجتبی زینی وند رئیس سازمان مدارس غیردولتی به خبرنگار مهر گفت: ما معمولا آمار مدارس غیردولتی را ۱۵ مهرماه اعلام می کنیم.
وی در پاسخ به این پرسش که با توجه به شرایط اقتصادی کشور آیا در میزان ثبت نام دانش آموزان در مدارس غیردولتی کاهشی وجود داشته و خصوصا در پایه های ورودی هر مقطع این کاهش را شاهد بوده ایم یا نه بیان کرد: آمار ما در حال حاضر دقیق نیست اما مبنای آمار ما سامانه سناد است که برآورد ما تا اینجا کاهش یا افزایشی را نشان نمی دهد. ضمن اینکه هنوز سه درصد از کسانی که طبق براورد ما ثبت نامشان قطعی نشده مانده اند.
وی که در طول تابستان تاکید بسیاری بر برخورد با متخلفینی که شهریه بیش از مصوب دریافت کنند، داشتف درباره اعتراض موسسین مدارس غیردولتی به این موضوع که در ماه های اخیر هزینه ها افزایش پیدا کرده و آموزش و پرورش اجازه دریافت اضافه بر شهریه را نمی دهد، بیان کرد: ما اجازه دریافت اضافه شهریه را نمی دهیم اما شهریه مصوب ما مربوط به اسفند سال گذشته است و در این ۶ ماه هزینه ها افزایش داشته است. ما به دنبال استفاده از ماده های حمایتی برای موسسین هستیم. اولین بحث ما صندوق حمایت و تسهیلاتی است که نیاز است به این مدارس داده شود. از طریق سازمان برنامه و بودجه پیگیر آن هستیم.
وی در پاسخ به این پرسش که برخی نگران افت کیفیت این مدارس هیتند، اظهار کرد: واقعیت این است که این مدارس با مشکلات هزینه ای جدی رو به رو هستند و ما از طریق ماده ۱۰، ۱۳ و ۲۵ به دنبال احیای کمک های دولتی به آنها هستیم.
معلمان از هیچ دانش آموزی ناامید نشوند
اما رضوان حکیم زاده معاون اموزش ابتدایی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر درباره اینکه در آغاز سال تحصیلی جدید چه توصیه ای به معلمان ابتدایی داریدف به خبرنگار مهر گفت: من به عنوان متولی آموزش ابتدایی کشور از تمام معلمان ابتدایی می خواهم از هیچ دانش آموزی ناامید نباشند. هر کدام از این کودکان نیازمند توجه ویژه هستند.
وی در پاسخ به این پرسش که یکی از نگرانی هایی که با آغاز مهر شروع می شود بحث تعطیلی های مکرر مدارس به دلایل متعدد خصوصا در کلانشهرهاست، برای آن چه راهکاری اندایشیده شده، بیان کرد: در دوران کودکی ما برف های بسیار سنگین می بارید و حتی گاهی ما از ایوان خانه وارد کوچه می شدیم و مدارس هم تعطیل نبود.  در دنیا مثلا در کشورهای ایکاندیناوی هم اینگونه نیست تا برفی ببارد همه جا تعطیل شود چون در این صورت مدام باید تعطیل باشند.
وی ادامه داد: حتی درباره آلودگی هوا هم راهکار تعطیلی نیست چون تجربه نشان داده در این ایام کودکان بیشتر در معرض خطر آلودگی هستند چون یا با والدینشان سر کار آنها می روند یا در کوچه و خیابان هستند. به نظرم بهترین راهکار متناسب سازی فضای آموزشی با توجه به شرایط اقلیمی است که به هر بهانه ای مدارس را تعطیل نکنیم.
سلام به مهر و محصل
‏پاییز با مهر آغاز می شود و سال تحصیلی جدید نیز. کودکان و نوجوانان این سرزمین در حد گوشه ای لایق بهترین مهربانی ها هستند و دوران تحصیلی بی دغدغه و پر بار. خاطره ها در این سال ها رقم می خورد و بهترین دوران یادگیری از سر آنها می گذرد. این میان تلاش هر معلمی در کلاس درس و هر مسئولی پشت میز مدیریتی در آموزش و پرورش جز این رقم نمی خورد که بر فرصت ها افزون شود و از چالش ها کاسته شود.