سایه جنگ پشت ماه برجام

گروه سیاسی: محمد سجاد شیرودی - دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی، در یادداشت پیش رو ادعای رئیس‌جمهور که بارها دستاورد برجام را خارج کردن ایران از ذیل فصل هفت منشور سازمان ملل و برداشتن سایه جنگ علیه جمهوری اسلامی اعلام کرده و می‌کند، بررسی کرده است و درنهایت این دعا را رد می‌کند.

به گزارش بولتن نیوز، متن این یادداشت که به‌صورت اختصاصی در اختیار خبرنگار ما قرارگرفته، به شرح زیر است:

فصل هفت سازمان ملل مربوط به گروه‌ها و کشورهایی است که اصطلاحاً نظم و امنیت جهانی را به مخاطره انداخته باشند. این فصل چند بند دارد که بند 42 مهم‌ترین آن‌هاست و در آن صراحتاً به استفاده از نیروی نظامی علیه یک گروه و کشور اشاره‌شده است. ازنظر حقوقی، یک قطعنامه هنگامی ذیل فصل 7 منشور سازمان ملل قرار می‌گیرد که در بخش مربوط به اجرایی آن، عبارت "Acting under Chapter VII of the Charter of the United Nations" بدون هیچ قید و شرطی، مندرج باشد، به‌عنوان نمونه قطعنامه اخیر علیه یمن در شورای امنیت سازمان ملل (قطعنامه شماره 2216) ازجمله چنین قطعنامه‌هایی است که مشخصاً ذیل فصل 7 منشور سازمان ملل صادرشده است، بدین معنا که اعضای شورای امنیت سازمان ملل خود را مجاز می‌دانند درصورتی‌که ملت یمن از اقدامات الزام‌آور درخواست شده در این قطعنامه سرپیچی‌ کند، علیه این کشور اقدام نظامی کنند (کما اینکه در حال حاضر چنین اقدام نظامی در حال انجام است).

کلیدی‌ترین و جدی‌ترین دستگیره استدلالی موافقان این مسئله، اشاره به قطعنامه بسیار مهم 1929 شورای امنیت علیه ایران و البته چند قطعنامه پیش از آن مانند 1803 است. بااین‌حال نه طبق این قطعنامه‌ها و نه سایر قطعنامه‌های صادرشده، ایران ذیل فصل 7 قرار نداشته است؛ و هرگاه آمریکا و متحدان غربی‌اش به دنبال کشاندن قطعنامه‌های ضد ایرانی به ذیل فصل 7 بودند، روسیه و چین با این استدلال صحیح که ایران هیچ‌گاه امنیت جهان را به مخاطره نینداخته مانع از این کارشده‌اند. بااین‌حال با اصرار و فشار آمریکا و برخی کشورهای غربی عضو شورای امنیت، درنهایت قطعنامه‌ها علیه ایران صرفاً ذیل بند 41 این فصل (و نه کلیت فصل 7) به تصویب رسید تا صرفاً "الزام‌آور" بودن آن مشخص و مؤکد باشد.

تفاوت مشخص این دو حالت (حالت اول: ذیل فصل 7 و حالت دوم: ذیل بند 41 از فصل 7) آنجاست که در حالت اول، یک کشور به‌طور کامل ذیل فصل 7 قرار می‌گیرد و تمام بندهای این فصل توأماً می‌تواند بر مبنای همان قطعنامه علیه این کشور اجرایی شود، یعنی اگر یک کشور اقدامات الزام‌آور بند 41 را انجام نداد، آمریکا می‌تواند بدون تصویب هیچ قطعنامه دیگری و صرفاً به استناد همان قطعنامه پیشین، اجرای بند 42 منشور را در دستور کار خود قرار دهد. بااین‌حال در قطعنامه‌های مربوط به ایران و حتی قطعنامه 1929 که از آن به‌عنوان فاجعه‌بارترین قطعنامه ضد ایرانی در شورای امنیت سازمان ملل یاد می‌شود نیز موارد درج‌شده صرفاً ذیل بند 41 این فصل آورده شده تا بر الزام‌آور بودن آن تأکید شود، بدین معنا اگر بنا باشد اقدام نظامی علیه ایران صورت بگیرد بایستی قطعنامه دیگری ذیل کلیت فصل 7 یا ذیل بند 42 از این فصل به تصویب می‌رسید؛ و این در حالی است که همواره روسیه و چین با استدلال صحیح فوق‌الذکر مانع از تصویب چنین قطعنامه‌ای شده بودند.

مهم‌تر اینکه در همان بند 41 به‌صراحت تأکید شده است که اقدامات علیه کشور هدف به‌هیچ‌وجه نباید شامل اقدام نظامی باشد (Not Involving the use of armed force) نکته مهم دیگر آن‌که در قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل که پس از جمع‌بندی مذاکرات در وین و برای تأیید برجام صادر شد، دربندهای مربوط به ادامه محدودیت‌ها علیه ایران، مکرراً از بند 41 فصل 7 یادشده است.

انتهای پیام/#