غدیر، ژرف و عمیق، ایستاده بر بلندای تاریخ
به گزارش بولتن نیوز، علی موسوی گرمارودی از چهره‌های ماندگار حوزه فرهنگ کشورمان به شمار می‌رود که هم شاعر بزرگی است و هم مترجم و پژوهشگری کم نظیر؛ مردی که افزون بر سرودن و انتشار چند مجموعه شعر که «خط خون» شاید مشهورترین آن باشد، توفیق ترجمه عالی ترین و معنوی ترین کتاب‌های دینی از جمله قرآن کریم، صحیفه سجادیه و نهج البلاغه را نیز در کارنامه اش می‌توان دید. به بهانه ایام عید ولایت پای صحبت‌های استاد گرمارودی نشستیم.
تصویر غدیر، ژرف و عمیق، ایستاده بر بلندای تاریخ
شما شاعری توانمند هستید و شاعران به ارزش واقعی کلمات بخوبی واقف هستند. دوست دارم از نگاه استاد گرمارودی شاعر به غدیر تماشا کنیم. اگر بخواهید در حداقل کلمات غدیر را معنا کنید چه می‌گویید؟
واقعه‌ای بسیار ژرف و عمیق بر بلندای تاریخ.
با این پاسخ می‌رسیم به این پرسش که چه چیزی غدیر را ژرف و عمیق می‌کند؟
دلایل زیادی می‌توان برای آن برشمرد. من پرسش شما را با پرسشی پاسخ می‌دهم. شما بروید بگردید، در طول تاریخ اسلام که قطعا با رویدادهای عظیمی همراه بوده است، در کدام بخش از این تاریخ ارزشمند می‌توانید برای من نمونه‌ای مثل غدیر بیاورید که فقط افزون بر 200 آیه قرآن را بتوان درباره آن مورد استناد قوی قرار داد؟ شما کدام خطابه را مانند غدیر می‌توانید پیدا کنید که بالای صد آیه برایش در کلام الله مجید شاهد آورده شده باشد. اصلا خود خطبه غدیر حضرت رسول(ص) با آیات الهی عجین است. آنچنان آمیخته که این خطبه مرور چند سوره است.
درباره واقعه غدیر، پژوهش‌ها و آثار متعددی از سوی بزرگان انجام و منتشر شده است. شما خودتان اگر بخواهید از میان این انبوه آثار ارزشمند یکی را انتخاب کنید، کدام اثر را بر می‌گزینید؟
پرسش دشواری است، اما من همیشه گفته ام در حوزه غدیر ما یک کتاب داریم که با فاصله از دیگر آثار و در مقیاسی جهانی قابل طرح است و آن کتاب نامی جزء «الغدیر» ندارد. علامه بزرگوار امینی آنچنان الغدیر را نگاشته اند که به پشتوانه این کتاب در روزگاری که فاصله‌ای بین شیعه و سنی ایجاد شده است با استناد به استدلال‌ها و شواهدی انکارناپذیر حقانیت نه فقط در غدیر که جریان شیعه قابل اثبات است. من توصیه می‌کنم به همه کسانی که در این حوزه می‌خواهند بیاموزند و کاری انجام دهند حتما کتاب جهانی الغدیر علامه را دقیق مطالعه کنند. در الغدیر ما فقط با یک کتاب دینی با روایت‌ها و ارجاعات اسلامی و تاریخی رو به رو نیستیم. نثر، زبان، بیان و در کل جوهره قلم علامه امینی آن قدر فخامت و استوار است که هر خواننده‌ای را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
شما در کنار ترجمه نهج البلاغه یک پژوهش خوبی هم سال‌ها پیش انجام دادید درباره جایگاه غدیر در شعر فارسی که البته در مقدمه‌ای مفصل به ادبیات عرب و غدیر هم اشاراتی کرده اید. دوست دارم قدری درباره این موضوع هم توضیح بدهید.
من در همان مقدمه هم آورده ام، کتاب هم اینجا در کتابخانه ام هست، بگذارید بخش‌هایی از آن را برایتان مرور کنم. ببینید نه در ادبیات فارسی که به طور کل میان مردم جهان کلام منظوم جایگاهی تاریخی و ویژه و مستند گونه دارد. در همان زمان واقعه غدیر سخنوری سرشناس به نام حسان بن‌ثابت از رسول الله (ص) رخصت می‌گیرند بر بلندی قرار می‌گیرد و میان جمعیت می‌سراید و این چنین می‌گوید:
الم تعلموا ان النبی محمدا
لدی دوح خم حین قام منادیا
و قد جاءه جبریل من عند ربه
بانک معصوم فلا تک و انیا...
و این سروده تا آنجا می‌رسد که مصداق دقیق خطبه غدیر می‌شود:
فمولاه من بعدی علی و اننی
به لکم دون البریه راضیا
این خود خطبه غدیر است. این سروده منظوم حسان بن ثابت فقط یک شعر نیست. از آن به عنوان یک سند معتبر تاریخی یاد می‌کنند. در همان زمان مردم آن را به حافظه می‌سپرند، سینه به سینه به یکدیگر انتقال می‌دهند و البته در فرم مکتوب هم اسناد آن موجود است.
از این نمونه‌های مستند باز هم در حافظه دارید؟
شاعری بوده است به نام سید هنگری، سخنوری توانمند که در روزگار حضرت امام‌صادق و حضرت امام موسی علیهم السلام می‌زیسته است. او هم یک غدیریه مشهور و تاثیرگذار دارد؛ غدیریه‌ای که سفارشی از امام رضا(ع) هم به آن منسوب است مبنی بر این که حفظ‌کردن آن را حضرت، مستحب دانسته اند و به شیعیان توصیه فرموده اند آن را در خاطر داشته باشند.
جالب است بدانید مرحوم پدرم، آیت‌الله موسوی‌گرمارودی نیز بر همین مبنا از همان کودکی بنده را به حفظ این شعر تشویق کردند. هنگری در این کلام منظوم می‌گوید من در دوستی با علی(ع) بیعت کامل دارم حتی اگر مرا قطعه قطعه کنند و تمام بدنم مانند بندهای انگشتانم تکه‌تکه شوند باز هم دست از بیعت علی(ع) و فرزندان دخت گرامی رسول(ص) بر نمی‌دارم و در ادامه همین شعر به واقعه غدیر هم اشاره و ذکر کاملی می‌کند از آنچه در غدیر رخ داده است.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
