چگونه می توان کُفویت طرفین را برای ازدواج کشف کرد؟

به گزارش بولتن نیوز، ازدواج مقوله بسیار مهمی است که انجام آن را به کامل شدن دین تعبیر کرده اند. اما متاسفانه گاها برخی از ازدواج ها با مشکلات رو به رو می شوند که بخشی از این مشکلات به دلیل عدم توجه به زمینه های معنوی و توصیه های دینی است که بزرگان کرده اند و نسبت به رعایت آن غفلت شده است.

در سالروز ازدواج حضرت علی(ع) و حضرت فاطمه(س) با دکتر طاهره همیز، کارشناس دینی خانواده درباره توصیه های بزرگان دین در خصوص ازدواج به گفت‌وگو نشسته ایم.

معنا و مفهوم کفویت | زندگی تنها احساس نیست

با توجه به اهمیت موضوع کفویت در امر ازدواج، نگاه اسلام به این موضوع چگونه می‌باشد؟
کفویت در لغت یعنی زبان مشترک داشتن در باورها، ارزش ها، نگرش ها و گرایش ها.دو نفر اگر زبان مشترک درباره اطلاعاتی که در درونشان به باور تبدیل شده پیدا کنند و ارزشش ها، نگرش ها و گرایش هایشان مثل هم باشد می شوند هم کفو هم. و این بوجود نمی آید مگر با آموزش.
معنای کفویت در اسلام خیلی متفاوت است، می فرماید اصل در امر ازدواج بر ایمان است، به این معنا که اگر مرد و زن ایمان داشته باشند می توانند با هم ازدواج کنند.

به عبارتی برای رساندن دختر و پسر به یک سطحی از کفویت باید اطلاعات صحیح و کافی به هر دو داده شود تا در این مسیر به غنای فکری و رفتاری رسیده و بتوانند در کنار هم به راحتی حل مسأله داشته باشند چراکه زندگی یعنی حل مسأله.

من همیشه می گویم که زندگی تنها احساس نیست و به قول یکی از نویسندگان خارجی "عشق هرگز کافی نیست. شاید گرمای زندگی باشد و حتما هم هست ولیکن در طول زندگی انقدر مسائل به طور ناگهانی و حوادث مترقبه در رفتارهای اجتماعی برای دو طرف بوجود می آید که باید به زیبایی بتوانند از آن ها عبور کنند و وقتی توانستند از آن ها عبور کنند آن وقت است که زندگی تعمیق پیدا می کرده و طولانی می شود و با احساس رضایت در کنار هم زندگی خواهند کرد.

اما کفویت در دین این طور که در لغت معنا شده به معنی مساوات در دین است؛ یعنی دو طرف هم دین باشند، اینکه اگر یکی از امت یهود باشد یکی مسلمان یا یکی از امت مسیح است، این ها هم کفو نیستند.
کفویت در عرف جامعه؛ حسب و نسب و مسائل اقتصادی و شهرت و این جور مسائل و چیزهایی که اوامر ظاهری را شامل شده که تقریباً در همه ی جهانیان مشترک است، می باشد.

معنای کفویت در اسلام خیلی متفاوت است، می فرماید اصل در امر ازدواج بر ایمان است، به این معنا که اگر مرد و زن ایمان داشته باشند می توانند با هم ازدواج کنند حال می خواهند سیاه پوست باشند یا سفید پوست، سرخ پوست یا زرد پوست؛ برای آمریکا باشند یا آفریقا؛ اگر هر دو مسلمان بوده و ایمان داشته باشند این ها هم کفو هستند.

ایمان به طول رکوع و سجود در نماز نیست
امروز در جامعه عده ای، افراد را بر اساس ظاهر قضاوت می کنند، مثلا بعضی فکر می کنند که طرف چون چادری است یا در صورتش محاسن دارد و یا در نماز جماعت شرکت می کند پس حتما با ایمان بوده و ایمانش کامل است. این در حالی است که امام صادق علیه السلام می فرماید: ایمان به طول رکوع و سجود در نماز نیست چه برسد به لباس و ظواهر.

از امام صادق سؤال می شود نشانه های ایمان چیست؟ امام می فرمایند: ایمان سه شاخصه دارد؛ راستگویی،امانتداری و وفای به عهد. در بحث ایمان افراد باید گفت که این سه شاخصه در فردی امکان ندارد مگر این که ذاتی او شده باشد. به عبارتی کفویت ایمانی که دارای این سه شاخصه است برخواسته از تفکر قوی به مبدأ و معاد است. کسانی که خدا را ناظر بر عالم هستی، قادر بر همه چیز و همه کس دانسته و او را همچون شاهد حکیمی که حاکم روز قیامت است بدانند طبیعتاً ایمان در ذاتشان شکل گرفته و نهادینه شده است.

کثیف‌ترین گناه دروغ است
به تعبیر امام صادق (ع) یکی از فاکتورهای مهم ایمانی صداقت است.یادمان نرود که دروغ شوخی هم نشانه این است که فرد ایمان واقعی ندارد، چرا که دروغ کثیف ترین گناه است چه شوخی و چه جدی. در روایات داریم که که اگر همه گناهان را در اطاقی جمع کنند، کلیدش شراب است و از شراب بدتر دروغ و دروغگویی است. راستگویی یک فضیلت است،چنانچه امام علی(ع) می فرماید: النجاة فی الصدق: در راستگویی نجات است.

ارزش و اهمیت امانتداری
نکته دیگر امانتدار بودن است. این امانتداری بسیار نکته مهم است تا جایی که امام سجاد (ع) می فرماید: اگر قاتل پدرم خنجرش را نزد من امانت بگذارد، من آن امانت را به او پس می دهم. امانتداری یک ارزش است.

مراقب پیشامدهای ناگوار باشید
از حضرت محمد(ص) روایت است که کسی که عهدش را می شکند از پیشامدهای بد و ناگوار در امان نیست.

چگونه می‌توان ایمان و فاکتورهای ایمانی را در طرف مقابل شناخت و کشف کرد؟
امانتداری بسیار نکته مهم است تا جایی که امام سجاد (ع) می فرماید: اگر قاتل پدرم خنجرش را نزد من امانت بگذارد، من آن امانت را به او پس می دهم. امانتداری یک ارزش است.

در جلسات خواستگاری ضمن سؤال و جواب هایی که دو طرف از هم دارند، این ها به طرق مختلفی باید پرسیده شوند. بعد هم در تحقیقاتی که دو طرف از دوستان و اطرافیان دارند، راجع به این سؤال ها تحقیق و پرس و جو شود. از دوستانشان تحقیق و سؤال کنید که وقتی قول می دهد چقدر به قولش عمل می کند؟ تا حالا امانتی به او داده اید؟ چگونه با آن برخورد کرده؟ صداقت در کلامش تا چه حد نمایان است؟ و امثال این گونه سؤالات.
بسیاری از موارد حقایق و دروغ ها در تحقیقات آشکار می شود. اگر باز احساس می کنید در تحقیقات صداقت افراد در پاسخ به سؤالات کافی نبوده و چیزی دستتان نیامده، نماز استخاره بخوانید. نماز استخاره خیلی جواب می دهد.

از نماز استخاره غافل نباشید
نماز استخاره بسیاری از پنهانی ها را آشکار می کند و به تجربه این امر ثابت شده و همه کسانی که این نماز را در موارد مختلفی که در تصمیماتشان مانده بوده اند و خوانده اند این را تایید کرده اند. که دستور این نماز در مفاتیح موجود است.. نماز استخاره که خوانده می شود اگر آن مورد در خیر و صلاحت نباشد انقدر مانع بوجود می آید که قطع می شود و اگر خوب باشد درها به روی رسیدن به آن باز می شود.
پس نگران دروغ هایی که ممکن است در تحقیقات صورت بگیرد نباشید، نماز استخاره آن ها را برملا می کند. این کفویت ها باید کشف شود .

کفویت در دیگاه زنانه و مردانه متفاوت است

این معیارهای ایمانی که فرمودید، در شناخت کفویت دو طرف موضوعیت دارند یا برای کشف هر یک از طرفین معیارها و ویژگی‌های خاصی مطرح شده است؟
یک مقدار کفویت در دیدگاه زنانه و مردانه متفاوت است. از امام صادق (ع) سؤال کردند پسری که به خواستگاری دخترم می آید باید چه ویژگی هایی داشته باشد؟ در جواب می فرمایند: کسی را که ایمان، صداقت، امانتدار و وفای به عهد داشته باشد، به او دختر بدهید که اگر به چنین فردی دختر ندهید در دنیا فساد کرده اید.

اما برای آقایان معیارهایی که برای انتخاب همسر گفته شده، کمی تخصصی تر است. مثلا در روایات بیان شده که زنی را بگیرید که مادر خوبی برای بچه هایتان باشد. در جایی دیگر در تأیید آیه قرآن کریم که می فرماید: وانکحوهن باهلهن از خانواده زن بگیرید و دختر انتخاب کنید نه از خیابان. دختر را از محیط و بستر خانواده انتخاب کنید. از طرفی هم حضرت محمد (ص) می فرماید: زن زیبایی که خانواده ای ندارد مثل گلی است در مرداب. گلی است در مزبله(یعنی ریشه ندارد.)
نماز استخاره که خوانده می‌شود اگر آن مورد در خیر و صلاح نباشد انقدر مانع بوجود می آید که قطع می‌شود و اگر خوب باشد درها به روی رسیدن به آن باز می‌شود.

با زن احمق ازدواج نکنید
به مردها بسیار سفارش شده که با زن احمق ازدواج نکنید. چون گاهی اوقات مردها به دنبال زیبایی چهره می روند و علم و فهم را نادیده می گیرند. در مواردی گفته می شود که ما الان زن احمق نداریم و الان زن ها تحصیل کرده هستند؛ در تبیین این موضوع باید توجه داشته باشید که زن تحصیلکرده ای که علم زندگی را نداند، زندگی مشترک زوجیتی بلد نباشد، این در واقع از علم تهی است و جهل دارد که در روایت هم بیان شده که ازدواج با زنی که جهل داشته باشد هم عمرت ضایع شده و هم بچه ات ستمگر می شود.

زن و شوهر همسفر هستند تا بهشت
با توجه به اینکه ازدواج یک قرارداد است، موضوع کفویت در این قرارداد چه جایگاهی می‌تواند داشته باشد؟
مقام معظم رهبری جمله زیبایی در رابطه با ازدواج دارند که می فرمایند: زن و شوهر همسفر هستند تا بهشت. خیلی نکته ی زیبایی است اینکه می فرمایند: همسفر یعنی غلام و کنیز همدیگر نیستند، این گونه نیست که مرد مالک زن باشد. در حقیقت این ها در مسیر حرکت به سوی الله به خاطر آن محبت و ودّی که خداوند بین آن ها قرار داده همسفر و همراه هستند. در این مسیر کمک و همیار هم هستند.

خانم‌ها قبل از ازدواج باید سه توانمندی و مهارت برسند
با توجه به نکاتی که فرمودید، این برداشت حاصل می شود که "کفویت خود به خود به وجود نمی‌آید و نیازمند کسب توانمندی‌هایی در دو طرف است." این توانمندی‌ها چگونه ایجاد می‌شود؟

نکته ای که بیان کردید، نکته ی بسیار مهمی است و در حقیقت حلقه مفقوده آموزش ها است که حتی در مباحث روانشناسی در نگاه کلان هم به آن توجه نمی شود.

خانم ها قبل از ازدواج باید سه توانمندی مهم در آن ها طی آموزش های صحیح حاصل شود؛ اولین توانمندی و مهارت این است رابطه خوبی با پدرشان داشته و در جهت اصلاح این رابطه برآیند. شاید بپرسید اصلاح رابطه پدر و دختر چه ارتباطی به کفویت با همسر دارد؟
دختر قبل از ورود به خانه شوهر باید بتواند برای ناهمواری‌ها و بحران‌هایی که احیاناً مادرش با خانواده پدرش داشته راه حل پیدا کند و توانایی حل مسأله را داشته باشد. به این نکته توجه شود که ما نمی‌گوییم که باید زن آن‌ها را تحمل کند،کنار بیاید و غصه بخورد، نه! او باید بتواند با راه‌حل‌های درست با آن‌ها برخورد کرده و مسائل را حل کند.

باید توجه شود که همان طور تا زمانی که دختر در خانه پدرش است و پدر نفقه او را می دهد و بر او ولایت دارد، پس از ازدواج نفقه این خانم بر عهده شوهرش قرار می گیرد و شوهر بر او ولایت پیدا می کند. در حقیقت بین رابطه پدر و دختری و شوهر بر همسر رابطه هایی وجود دارد که اگر در رابطه اول دختر توانایی پیدا کند، حتما در رابطه با همسر و رسیدن به نقطه کفویت هم موفق خواهد بود.

به دخترانمان آموزش دهیم که در خانه با ا مدن پدر به استقبال او بروند تا این برایش عادت شود که در آینده در مقابل همسر هم تکبر نداشته و تواضع کند.آن وقت است که همسر از وجود چنین زنی لذت می برد و زندگی به آرامش می رسد.

دومین مهارتی که باید دختران ما به آن برسند، توانایی برقراری صحیح با خانواده همسر است. به عبارتی دختر قبل از ورود به خانه شوهر باید بتواند برای ناهمواری ها و بحران هایی که احیاناً مادرش با خانواده پدرش داشته راه حل پیدا کند و توانایی حل مسأله را داشته باشد. به این نکته توجه شود که ما نمی گوییم که باید زن آن ها تحمل کند،کنار بیاید و غصه بخورد، نه! او باید بتواند با راه حل های درست با آن ها برخورد کرده و مسائل را حل کند.

در آیه 34 سوره فصلت نیز به زیبایی به این نکته اشاره می کند که : ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ، نمی گوید غصه بخور تا از بین بروی، می فرماید با روش حسن آن را دفع کن. باز قرآن یک نکته روانشناسی زیبا را اشاره می کند که نتیجه این توانایی در حل مسأله این می شود که شما که با هم اختلاف و دشمنی داشتید، طی این رفتار حسن دوستان گرم و صمیمی می شوید؛ فَإِذَا الَّذِي بَيْنَكَ وَبَيْنَهُ عَدَاوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِيٌّ حَمِيمٌ.

و این توانایی در همه دختران و زنان ما وجود دارد و می توانند به مهارت حل مسأله برسند.خانم ها باید بدانند که این مسائل مشکل نیست و نباید احساس بدی به آن ها دست بدهد، بدانند که این مسائل حل شدنی است.

مهارت سومی که باید به دختران آموزش داده شود، این است که بتوانند درست مانند مادرانشان یک زندگی را در تمام ابعادش مدیریت کنند. برای این امر مثلاً در تابستان ها مدیریت خانه به دختر سپرده شود. با این کار دختران آزمون و خطاها را در خانه پدر یاد می گیرند و احساس خوبی هم پیدا می کنند. وقتی در کنار درس خواندن به مدیریت خانه هم می پردازند، در حقیقت به نوعی کمال می رسند.

وقتی دختر خانم قبل از ازدواج این سه مهارت را توانایی پیدا کند، با ورود به خانه همسر و ازدواج در حقیقت وارد یک بهشت شده است چرا که در تعامل با خانواده همسر مهارت لازم برای حل مسائل را قبلا آموزش دیده و توانایی دارد. در مدیریت خانه و همراهی کار خانه با فرزند داری و درس خواندن و مسائل حاشیه ای هم تبحر دارد و می تواند به زیبایی آن ها را مدیریت کند. و نیز در مسیر محبت به همسر هم با اصلاح رابطه اش با پدر، آموزش هایی را دیده و با توجه به اینکه مردها هم اسیر محبت هستند، برای همیشه در دل و قلب همسرش جای می گیرد و چنین خانواده ای در حکم بهشت واقعی است.

چگونه می توان کفویت طرفین را برای ازدواج کشف کرد؟از نماز استخاره غافل نباشید

پسرها قبل از ازدواج باید در مسائل اقتصادی، عفتی و خدمات رسانی به خانواده مهارت و توانایی لازم را کسب کند.

مهارت‌های مردانه قبل از ازدواج
اولین مهارت این است که از همان دوران دبیرستان باید مهارت های اقتصادی و مالی را به پسرها آموزش دهیم. مدیریت مالی خانه در یک هفته به آنها بسپاریم تا یک هفته قائم مقام پدر شده و تمام خرج و مخارج زندگی را مدیریت کنند..

مسائل اقتصادی،خمس،درآمد حلال همه باید قبل از ورود به ازدواج به پسرها آموزش داده شود تا بتواند با ورود در زندگی مشترک، این بار سنگین را کامل به بهترین شکل حمل کرده و به مقصد برساند. به عبارت دیگر مردها باید قبل از ازدواج در مسائل اقتصادی تجربه عملی داشته باشند تا به توانایی و پختگی لازم برسند.

دومین مهارت مردانه که باید قبل از ازدواج بر روی آن کار شود حمایت از مادر است. همیشه توصیه می کنیم که پسرها با مادرهایشان وقت بگذرانند، با مادر پیاده روی بروند، خرید بروند. نکته ای که در این حمایت و ارتباط می خواهیم در پسرها تقویت شود، تقوا،غیرت و کنترل نگاه است.چگونه؟
پسر وقتی می بیند که نامحرمی نگاه به مادرش می کند به شدت ناراحت شده و حالت دفاعی پیدا می کند. این جا است که غیرت در او بیدار می شود. خودش هم به کسی نگاه نمی کند. این در حقیقت آموزش تقوا است که ما باید حتماً آن را قبل از ازدواج به پسرانمان آموزش دهیم.
تناسب زایی درطول زندگی نیز وجود دارد و می توان برای ادامه حیات با نشاط زندگی در این مسیر نیز حرکت کرد به شرطها و شروطها؛ اینکه دو طرف بخواهند زندگی تداوم داشته باشد و برا یان تناسب زایی و تداوم تلاش و تعامل داشته باشند.

سومین مهارتی که باید در پسرها نهادینه شود توانایی خدمات دادن به خانواده است. اینکه بلد باشد وقتی مادر مریض است او را به بیمارستان ببرد و کارها و پیگیری هایش را انجام دهد. به عبارتی پسر عرضه و دست و پا داشته باشد. برای تقویت این مهارت نیز باید به توصیه اسلام در سن وزیری به آن ها مسئولیت های سنگین بسپاریم.
بنابر این پسرها قبل از ازدواج باید در مسائل اقتصادی، عفتی و خدمات رسانی به خانواده مهارت و توانایی لازم را کسب کند.

به عنوان آخرین سؤال اینکه اگر بدون در نظر گرفتن ملاک‌های لازم برای کفویت خانواده و زندگی تشکیل شده باشد، آیا این زندگی می‌تواند ادامه پیداکند یا مسائل دیگری را می‌توان مدیریت کرد تا زندگی جریان صحیح خود را طی کند؟
طلاق و نابودی خانواده به تعبیر پیامبر(ص) حلالی است که نسبت به آن بغض و تنفری اعلام شده است. برای چنین خانواده ای باید کارشناسان با بررسی هایی که انجام می دهند، نظر نهایی را اعلام کنند که آیا این خانواده می تواند ادامه حیات بدهد یا خیر. چرا که گاهی اوقات ادامه ندادن زندگی بهتر از تداوم آن است البته این شرط مهمی دارد که تحت نظر کارشناس و بزرگان عاقلی از دو طرف زوجین صورت بگیرد.

نکته دیگر که باید به آن توجه داشت این است که تناسب زایی در زندگی نیز وجود دارد و می توان برای ادامه حیات با نشاط زندگی در این مسیر نیز حرکت کرد به شرطها و شروطها؛ اینکه دو طرف بخواهند زندگی تداوم داشته باشد و برای این تناسب زایی و تداوم تلاش و تعامل داشته باشند.