ناتو عربی، منفعت طلبی ترامپ

به گزارش بولتن نیوز، اخیرا به نقل از مقام‌های عرب از طرح رییس جمهوری آمریکا برای تشکیل ائتلافی با کشورهای عربی برای مقابله با ایران خبر داده است. از اهداف این طرح تعمیق همکاری‌ها در زمینه دفاع موشکی و مقابله با تروریسم است.
به گفته مقام‌های عرب، ‌آمریکا در پی تشکیل ائتلافی امنیتی و سیاسی با شش کشور جنوب خلیج فارس به همراه مصر و اردن برای مقابله با ایران است.
قرار است اجلاسی در این رابطه طی روزهای 12 و13 اکتبر آینده بنا به درخواست ترامپ و با حضور رهبران هشت کشور در واشنگتن برگزار شود.
در ارتباط با این طرح چند نکته مهم وجود دارد:
1- بدون تردید هیچ ناظر منصفی وجود ندارد که تایید نکند ایران از اولین روزهای پیروزی انقلاب اسلامی با تحریم های گسترده آمریکا و ائتلاف های ساخته و پرداخته آن روبرو نبوده است . واشنگتن یک روز با ائتلافی از سران مرتجع عرب ، 'صدام حسین' را وسیله رسیدن به اهداف خود برای مقابله با ایران کرد و یک روز با تمسک به نهادها و سازمان های جهانی و به ظاهر بی طرف، فشار مضاعفی برای جلوگیری از دستیابی تهران به فنآوری صلح آمیز هسته ای اعمال کرده است. واشنگتن در این تلاش هم از همکاری برخی کشورهای عربی محروم نبود .
دولت آمریکا در سال های اخیر هم در ائتلاف دیگری با گروههای سلفی و تروریستی با هدف حمله به خط مقدم مقاومت علیه رژیم صهیونیستی جنگ وسیعی را علیه کشورهای عراق و سوریه با هدف قطع ارتباط محور مقاومت با ایران آغاز کرد. در این ائتلاف هم سران کشورهایی که قرار است با ترامپ ناتو عربی را تشکیل دهند، حضور داشتند. هفت سال آتش افروزی نه تنها نتیجه ای برای ائتلاف نداشته که در یک سال گذشته پیروزی قاطع بر تروریست ها در عراق به دست آمده و سوریه هم در آستانه آزادی کامل است .
آمریکایی ها برای مقابله با ایران در یمن هم ائتلافی از کشورهای عربی ، رژیم صهیونیستی و برخی کشورهای اروپایی تشکیل داده است . دستاورد این ائتلاف نظامی در سه سال و نیم گذشته ، دستیابی ارتش و کمیته های مردمی یمن به فناوری ساخت موشک های بالستیکی و هواپیماهای بدون سرنشینی است که اکنون توان ضربه زدن به پایتخت های عربی را به دست آورده است .
2- کشورهای عربی منطقه به علاوه مصر و اردن که قرار است در ایده ناتو عربی حضور داشته باشند، در حال حاضر اختلافات گسترده داخلی و همچنین خارجی – به ویژه با آمریکا – بر سر مسائل مختلف از جمله 'معامله قرن' دارند.
سایه شوم جنگ یمن و رفتارهای هژمونی طلبی عربستان در مقابل سایر اعضای شورای همکاری خلیج فارس مانند قطر ، اختلافات عمیقی میان اعضای این شورا ایجاد کرده و عملا آنها را به دو دسته تقسیم کرده است. در یک سو عربستان ، امارات و بحرین ایستاده اند و در سوی دیگر قطر و کویت که با سیاست های سعودی – اماراتی در منطقه مخالف هستند.
ترامپ که از ابتدای تنش جانب سعودی ها را گرفته بود، به تدریج با ادعای ایجاد ائتلاف اعضای شورای همکاری خلیج فارس برای مقابله با ایران، اعلام کرد که مایل به حل تنش ایجاد شده میان قطر با عربستان ، امارات و بحرین است .
رییس جمهوری آمریکا در حالیکه اوایل سال جاری میلادی از سران کشورهای شورای همکاری خلیج فارس خواسته بود، اردیبهشت ماه برای گفت و گوهای صلح به واشنگتن سفر کنند، به یک باره اعلام کرد که به جای بهار سپتامبر (شهریور – مهر) پذیرای آنها خواهد بود و اکنون هم بدون اشاره به این قرار ، وعده ماه اکتبر را به آنها داده است . معلوم نیست ترامپ که تاکنون از ایجاد اتحاد میان شش کشور شورای همکاری خلیج فارس برای بهبود روابط ناکام مانده، چگونه می تواند آنها را علیه ایران متحد کند.
در بعد خارجی هم اخباری که طی دو روز گذشته از مواضع 'سلمان بن عبدالعزیز' شاه سعودی در مورد معامله قرن منتشر شده که نشان می دهد عربستانیها برای گذاشتن امضای خود پای این رسوایی اما و اگر آورده اند.
پیش از این هم قطر با تعیین شروطی برای آمریکایی ها فاصله خود را با این معامله حفظ کرده بود. از سوی دیگر معامله قرن مورد پذیرش کشورهایی مانند اردن و مصر و حتی تشکیلات خودگردان فلسطینی هم نیست .
ضمن اینکه برخی کشورهای عربی منطقه خلیج فارس اذعان کرده اند که از جزییات این ایده بی اطلاع هستند و تنها از آنها درخواست همکاری های راهبردی شده است . این در حالی است که همکاری کشورهای عربی خلیج فارس طی سالهای اخیر با آمریکا از سطح بسیار بالایی برخوردار بوده و تلاش برای توسعه همکاریهای راهبردی بی معنی به نظر می رسد.
3- به نظر می رسد ایده ناتوی عربی موضوع جدیدی نیست و در گذشته هم برخی اندیشکده ها و نهادها آن را مطرح کردند، اما امروز این موضوع با صدای بلندتری مطرح می شود. ناتو با توجه به وضعیت زمانی و برخی ضرورت ها و ظرفیت ها تشکیل شد، اما با مسائلی که در حوزه کشورهای عربی بعنوان واقعیات روشن وجود دارد، استفاده از چنین واژه ای اشتباه است و نمی توان شباهتی بین این مجموعه با کشورهای پیمان آتلانتیک شمالی برقرار کرد.
آنچه در روابط بین کشورهای عربی دیده ایم، شرایط موجود، عدم انسجام و فاصله ای که بین این کشورها وجود دارد، باید به این موضوع بیشتر در حد شعار توجه کرد. ترامپ در دوران ریاست جمهوری خود نشان داده که تلاش می کند به دلیل ضعف سران برخی کشورهای عربی از درآمدهای نفتی این کشورها به نفع خود استفاده کند. بنابراین نمی توان برای تحقق چنین سازمان یا پیمانی اظهار خوشبینی کرد و به نظر می رسد این ایده ، عمدتا برای بهره برداری های خاص در منطقه انجام می شود.