ترک تحصیل ۱۵۱ هزار و ۴۶ دختر در سال جاری

به گزارش بولتن نیوز، عباس سلطانیان (معاون آموزش دوره متوسطه دوم وزارت آموزش و پرورش) با اشاره به آخرین آمار ترک تحصیل دانش‌آموزان دختر در مدارس کشور گفت: در ابتدا باید به دو نکته اشاره کنم، در ابتدا اینکه چه اقداماتی را آموزش و پرورش برای جلوگیری از این کار انجام داده و دوم اینکه در این حوزه با چه چالش‌هایی مواجه هستیم؟ تعداد جمعیت دانش آموزان دختر که گروه سنی ۱۵ و ۱۶ ساله هستند در سال جاری، یک میلیون و هفت هزار و دو نفر است، از این تعداد دانش آموز ۸۱۷ هزار، ۹۵۹ نفر الان مشغول به تحصیل هستند. در کنار این آمار ما یک جمعیت ۱۵ و ۱۶ ساله هم داریم که در دوره‌های دیگر درس می‌خوانند یعنی بنا به دلایلی هنوز در دوره‌های متوسطه اول درس می‌خوانند، اما سنشان به دوره دوم متوسطه می‌خورد و تعداد این‌ها هم حدود ۳۷ هزار و ۹۹۹ نفر است.

وی ادامه داد: اگر ما جمعیت بازمانده از تحصیل را بخواهیم محاسبه کنیم، در سال جاری یعنی سال ۹۶-۹۷ تعداد دانش آموزان دختری که در هیچ پایگاهی ثبت نام نکردند و هیچ جا مشخصاتشان ثبت نشده و اصلا دانش آموز محسوب نمی‌شوند ۱۵۱ هزار و ۴۶ نفر هستند.

او در خصوص آمار دقیق ترک تحصیل دانش‌آموزان دختر گفت: اگر بخواهیم این رقم را طی یکی دو سال آینده مقایسه کنیم، باید بگویم که در سال ۹۴ - ۹۵، حدود ۴.۲۹ درصد از دانش آموزان دختر ترک تحصیل کردند. در سال بعد یعنی ۹۵-۹۶ این عدد به ۴.۱۷ رسید یعنی ما ۰.۱۲ جذب دانش آموزان کل کشور افزایش داده‌ایم. آمار امسال هم در واقع افتی نداشته است و توانستیم در این زمینه عملکرد خوبی داشته باشیم و دانش آموزان جذب شده را افزایش دهیم.

وی با اشاره به تفاهم‌نامه آموزش و پرورش با استان‌ها توضیح داد: برای جلوگیری از این اتفاق ما تفاهم‎نامه‌هایی را با استان‌های کشور منعقد کردیم که در آن تفاهمنامه‌ها شاخص‌هایی که برای آموزش و پرورش در بحث مسائل آموزشی و تربیتی بچه‌ها مهم است، تعیین شده و در رابطه با آن شاخص‌ها با آنها قرارداد می‌بندیم. یکی از آن شاخص‌ها نرخ پوشش تحصیلی واقعی بچه‌هاست. به این صورت که ما به استان می‌گوییم شما نرخ پوشش تحصیلی واقعی‌تان را در سال ۹۶-۹۵ فلان عدد بوده و باید با شناسایی که از دانش آموزان توسط مدیران مدارس انجام شده، دانش آموزان ترک تحصیل را شناسایی کنید و موانع ادامه تحصیل آنها را بردارید و آنها را به مدرسه جذب کنید. در واقع این تفاهمنامه هر ساله هست که با ۳۲ استان کشور توسط آموزش و پرورش این کار را می‌کنیم.

او افزود: یکی دیگر از اقداماتی که خیلی مهم است شناسایی اسمی همه دانش آموزان بازمانده از تحصیل است. ما از سیستم متمرکزمان در حوزه مرکز برنامه‎ریزی و منابع انسانی از سامانه سَناد اسامی تمامی دانش آموزان که در سال تحصیلی جدید در هیچ مدرسه‌ای ثبت نام نشده‌اند را با تفکیک استان، منطقه، مدرسه و جنسیت می‌گیریم و این اسامی را به ادارات کل آموزش و پرورش استان‌ها می‌دهیم. یک مهلت دو سه ماهه هم به آنها می‌دهیم تا مدیران مدارس پیگیری کنند ببینند دانش آموزان کجا هستند. طبیعی است که تعدادی از این دانش آموزان ترک تحصیل کردند و حالا کار می‌کنند، تعدادی هم برای ادامه تحصیل و زندگی از کشور خارج شدند. همچنین دانش آموزانی را داشتیم که متاسفانه فوت کردند یا دچار نقص عضو شدند و بنا به دلایلی ترک تحصیل کرده‌اند. در حال حاضر وظیفه مدیران این است که دلایل موانع حضور دانش آموزان به مدارس را بررسی کنند تا بتوانیم آنها را به مدرسه برگردانیم.

معاون آموزش دوره متوسطه دوم وزارت آموزش و پرورش با توضیح در خصوص طرح "روستای مرکزی"گفت: علاوه بر اینها طرح "روستای مرکزی" را داریم که برای ادامه تحصیل دختران و پسران مناطق محروم اعمال می‌شود. یعنی روستایی که به نسبت دیگر روستاها مرکزیت دارد را متولی قرار می‌دهیم و سعی می‌کنیم با گذاشتن سرویس ایاب و ذهاب برای دانش آموزان روستاهای دیگر آنها را به مدارسی که امکانات بیشتری دارند منتقل کنیم.

سلطانیان درباره مدارس شبانه روزی نیز توضیح داد: همچنین سعی کرده‌ایم در مدارس شبانه روزی دبیرستان دانش آموزان را جذب کنیم. دانش آموزان به خصوص دخترانی که به لحاظ بُعد مسافت امکان رفت و آمد ندارند می‌توانند از امکانات مدارس شبانه روزی مثل خوابگاه استفاده کنند. حتی ما اجازه داده‌ایم کلاس‌های ضمیمه را در مدارس دوره اول متوسطه در مناطق دور و حاشیه‌ای هم انجام بدهم. یعنی اگر یک مدرسه‌ای در دوره دوم متوسطه تعداد دانش آموزانش کم است با دوره اول متوسطه در یک جنسیت و در یک مدرسه اینها با هم ادغام شوند تا هر دو بتوانند از امکانات استفاده کنند.

وی تصریح کرد: یک بحث دیگری هم که خیلی جدی است ماده ۵۳ آیین نامه اجرایی مدارس است در این ماده آمده؛ دانش آموزان دختری که ازدواج کرده‌اند با تایید و صلاحیت مدیر در خصوص بررسی شرایط آنها می‌توانند ادامه تحصیل دهند. در حقیقت ما تسهیلاتی را برای دانش‌آموزانی که در سن پایین ازدواج می‌کنند قرار داده‌ایم. حتی اگر ما دانش آموزانی داشته باشیم که بنا به دلایل مختلف نتوانند در مدارسه روزانه درس بخوانند در سنوات گذشته ما مدارس بزرگسالان، آموزش از راه دور و داوطلب آزاد و شیوه‌های مختلف و متنوعی را در دوره دوم متوسطه در نظر گرفتیم که دانش آموز در هر جای کشور امکان ادامه تحصیل داشته باشند. یا حتی در بدترین شرایط اگر در یک منطقه‌ای تعدادی دانش آموزان به زیر حدنصاب برسد یعنی حتی اگر چهار پنج نفر باشند، آموزش و پرورش با افتخار اعلام می‌کند که در سنوات گذشته برای اینکه بچه‌ها از تحصیل محروم نشوند خیلی از این کلاس‌ها در مناطق دوردست علی‌رغم مشکلاتی که در ساماندهی انسانی دارند، تشکیل داده تا بتواند حداکثر بچه‌ها را جذب کند.

وی در پاسخ به این سوال که ترک تحصیل در میان دانش آموزان دختر بیشتر است یا پسر گفت: در کل ترک تحصیل ۴.۲۳ در سال تحصیلی ۹۵-۹۶ بوده است و اگر دختران را بخواهیم حساب کنیم ۴.۱۷ بوده است. یعنی ترک تحصیل دختران به مراتب بیشتر از پسران است.

سلطانیان درباره علت اصلی ترک تحصیل دختران از مدارس گفت: شرایط متعددی داریم که موجب ترک تحصیل دختران می‌شود و این جزو چالش‌هایی است که ما با آن روبه رو هستیم. مثلا پراکندگی روستاها در کشور اثری که بر دانش آموزان دختر می‌گذارد بیشتر از دانش آموزان پسر است، زیرا دانش‌آموزان پسر به لحاظ فیزیکی این قدرت را دارد که بتواند برای تحصیل از یک روستا به روستای دیگر برود، اما دانش آموزان دختر بنا به دلایلی این امکان را ندارد و ما باید برایشان شرایط مناسب را فراهم کنیم.

او ادامه داد: بحث فقر فرهنگی نیز در بعضی از خانواده‌ها به خصوص مناطق مرزی و برخی استان‌های کشور از دلایلی است که باعث می‌شود ترک تحصیل دختران بیشتر از پسران باشد. بعضا به دلایل فرهنگی این باور در خانواده‌ها وجود ندارد که دانش آموزان دختر هم باید مثل دانش آموزان پسر ادامه تحصیل بدهند و معتقدند دخترانشان باید زودتر ازدواج کنند و تشکیل خانواده بدهند یا حتی در برخی از مناطق محروم از فرزندان به عنوان نیروی کار استفاده می‌کنند. و در اینجا دختران آسیب‌پذیری بیشتری را نسبت به پسران دارند.

سلطانیان ادامه داد: ازدواج زودهنگام دختران در ادامه عدم اجازه همسرشان برای ادامه تحصیل نیز از دلایل ترک تحصیل دختران است. یا بعضا ما در بعضی از مناطق کشور به ندرت مشکل کمبود معلم زن داریم. در این میان با تایید حراست و تایید صلاحیت می‌توانیم از معلمان مرد که شرایط خوب و سن بالایی هم دارند در مدارس دخترانه استفاده کنیم. همین مساله در برخی از خانواده‌ها مانع از حضور دخترشان در مدرسه می‌شود. منعطف نبودن شیوه‌های آموزشی یا حتی ساعت درسی با توجه به ویژگی‌هایی که در مناطق مختلف کشور هست و... همه اینها می‌تواند عواملی باشد که ترک تحصیل دختران ما با این عدد رو به رو شود.