غربالگری ژنتیکی زوجین در زمان ازدواج، اجباری است

به گزارش بولتن نیوز، اشرف سماوات، نقش مشاوره‌های ژنتیک را در گسترش پوشش خدمات ژنتیک زمان ازدواج، بسیار مهم و اساسی دانست و گفت: از سال ۱۳۹۰ به صورت مقدماتی و از سال ۱۳۹۴ به صورت جدی، تکمیل زیرساخت‌‌‌های مورد نیاز خدمات ژنتیک زمان ازدواج را در دانشگاه‌های علوم پزشکی آغاز کردیم و خوشبختانه مشاوره‌های ژنتیک که از دوران گذشته و از سال ۱۳۷۶ در کشور سازماندهی شده بود، برای اهداف بزرگ برنامه تحول نظام سلامت، دوباره سازماندهی شد.

وی اضافه کرد: وزارت بهداشت، خدمات ژنتیک شامل مشاوره و تشخیص ژنتیک را به صورت کمی و کیفی گسترش داده تا بتواند خدمات ژنتیک بسیاری را که در بستر تحول سلامت ایجاد شده را حمایت کند. اعتقاد داریم که تا پایان برنامه ششم توسعه باید بتوانیم به هدف مشخص شده در برنامه تحول سلامت و برنامه عملیاتی دانشگاه‌های علوم پزشکی مبنی بر کاهش ۵۰ درصدی بیماری‌‌‌های ژنتیک اولویت‌‌‌دار، دست پیدا کنیم تا در یک بازه زمانی ۱۰ ساله، این بیماری ‌‌‌ها ۸۰ تا ۹۰ درصد کاهش پیدا کند.

رییس اداره ژنتیک وزارت بهداشت با بیان اینکه در زمان ازدواج، به زوجین خدمات ژنتیک ارائه می‌شود، اظهار داشت: پوشش این خدمات با سرعت در حال افزایش است و وزارت بهداشت در این راستا، بر تقویت این پوشش، نظارت دارد و آموزش‌های استانداردی را به صورت حضوری و غیرحضوری به دانشگاه‌های علوم پزشکی ارائه می‌‌‌‌کند.

سماوات ادامه داد: هیچ گونه اجباری در انجام مشاوره های ژنتیک وجود ندارد، اما بر اساس قانون، غربالگری ژنتیکی زوجین در زمان ازدواج، اجباری است تا افراد ضمن آگاهی از موقعیت خود نسبت به ادامه روند مراحل ازدواج اقدام کنند، اما مشاوره‌های ژنتیک به صورت اختیاری به افرادی ارائه می‌شود که در غربالگری به آن‌ها اطلاعات و آگاهی‌های لازم رسانده شده است.

وی افزود: برای اینکه به ازدواج‌های مردم آسیب وارد نشود، به آنها اجازه می‌دهیم که قبل از ازدواج یا پیش از بارداری، به مشاور‌های ژنتیک مراجعه کنند. خوشبختانه در حال حاضر وضعیت ژنتیک قابل مقایسه با دهه‌های گذشته نیست و پیشرفت های قابل توجهی کرده است. زمانی به خانواده‌ها می گفتیم که شما راهی برای ازدواج و زندگی مشترک ندارید زیرا با مشکل ژنتیکی مواجه بودند، اما در حال حاضر، چندین راه را برای داشتن ازدواج و فرزند سالم به زوجین پیشنهاد می‌شود که این کمک و حمایت بزرگی برای آنها بوده و اگر خانواده‌ای بخواهد فرزند سالمی داشته باشد، مانعی برای آن وجود ندارد.

رییس اداره ژنتیک وزارت بهداشت درخصوص هزینه‌های خدمات ژنتیک و پوشش بیمه برای این خدمات، تصریح کرد: تنها برخی از خدمات ژنتیک تحت پوشش بیمه قرار داشته و مابقی از این شرایط برخوردار نیستند. البته در هیچ کجای دنیا از جمله ایران، پوشش یکباره خدمات ژنتیک قابل انجام نیست و این توقع بسیار زیادی است.

سماوات ادامه داد: برای افزایش پوشش بیمه خدمات ژنتیک، ابتدا باید اولویت‌ها را مشخص و از انجام آزمایش‌های بی‌‌‌مورد پرهیز کرده و به حداقل رسانیم تا بیمه‌ها از این راه، منتفع شوند و منابع صرفه جویی شده را به پوشش خدمات مورد نیاز بیماری‌های در اولویت، اختصاص دهند.

وی افزود: بر اساس ماده ۷۵ قانون برنامه ششم توسعه، وزارت بهداشت ملزم به غربالگری ژنتیکی در زمان ازدواج شده و در صورت نیاز، باید مشاوره‌های ژنتیک انجام شود. در این راستا هزینه زوجین بی‌بضاعت توسط نهادهای حمایتی مانند کمیته امداد امام خمینی(ره) و سازمان بهزیستی تقبل می‌شود، بنابراین افراد بی‌بضاعت نیز در این زمینه حمایت خواهند شد.

به گفته رییس اداره ژنتیک وزارت بهداشت، خیریه‌‌‌ها می‌توانند بدون دخالت فنی و با رعایت استانداردهای وزارت بهداشت، خدمت، ارجاع و سطح بندی، به وزارت بهداشت و مردم در کاهش بیماری‌های ژنتیکی و معلولیت کمک کنند.

سماوات با بیان اینکه غربالگری ژنتیک زمان ازدواج، به تنهایی هرگز نمی‌تواند معلولیت ها را کاهش دهد، خاطرنشان کرد: غربالگری‌های ژنتیک باید در دوران مختلف زندگی مانند زمان ازدواج، حاملگی، نوزادی، کودکی و میانسالی انجام شود تا بیماری های ژنتیکی کاهش پیدا کنند.