ابزارهای اروپا برای مقابله با تحریم‌های آمریکا علیه ایران

به گزارش بولتن نیوز، روز جمعه دونالد ترامپ از تایید پایبندی ایران به توافق برجام خودداری کرد و تهدید نمود ضمن خروج از برجام تحریم های جدیدی را علیه ایران به اجرا بگذارد. اتحادیه اروپا بلافاصله برای دفاع از برجام وارد عمل شد و خاطر نشان ساخت که هیچ کشوری به تنهایی حق خاتمه دادن به توافق هسته ای را ندارد. فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در سخنانی اظهار داشت، رئیس جمهوری آمریکا «اختیارات فراوانی دارد، ...اما در این زمینه فاقد اختیار لازم است.»

اما دولت امریکا می تواند اقدامات یکجانبه ای را صورت دهد که بر شرکت های مختلف در سراسر جهان تاثیر بگذارد، همانطور که در گذشته نیز چنین اقداماتی را انجام داده است. ترامپ به کنگره 60 روز فرصت داده تا در مورد وضع مجدد تحریم ها علیه ایران تصمیم گیری ناید. برخی از این تحریم ها ممکن است شرکت های غیرآمریکایی را هدف قرار دهند و آنها را وادار سازند تا بین بازار ایران و آمریکا یکی را انتخاب کنند.

روزبه پارسی، مدیر گروه تحقیقات ایران و اروپا در سوئد که در زمینه توسعه همکاری ها میان ایران و اروپا فعالیت دارد در این باره گفت: «سوال اساسی برای هر شرکتی این است که آیا قادر خواهد بود بدون اینکه تحت تعقیب قضایی قرار گیرد به کسب سود بپردازد؟»

جذابیت اقتصاد ایران به لحاظ میزان سوددهی بر کسی پوشیده نیست. ایران کشوری با جمعیت 80 میلیونی، منابع عظیم نفتی، یک طبقه متوسط قابل توجه و تقاضای بالا برای خرید کالاهای مصرفی اروپایی بعد از یک دهه تحریم است. شرکت های بزرگ اروپایی نظیر زیمنس و توتال قبلا به پشتوانه برجام قراردادهایی چند میلیارد دلاری با ایران منعقد ساخته اند.

به گفته مدیران و تحلیلگران، نامشخص بودن قصد ترامپ در مورد ایران تاثیری دوسویه دارد. از یک سو شرکت هایی که وارد ایران شده اند، هنوز دلیلی برای خروج از ایران نمی بینند. اما آنهایی هم که هنوز وارد ایران نشده اند، دلیل جدیدی برای وارد نشدن به اقتصاد این کشور دارند.

علیرضا حق دوست، مشتریانی در هر دو سوی این مرزبندی دارد. وی مدیر موسسه مشورتی آندارز در پاریسر است که به برند های مد و لباس برای ورود به ایران کمک می کند. یکی از مشتریان وی، که یک شرکت خرده فروشی فرانسوی است قرار بود این هفته با شرکای احتمالی در تهران جلسه داشته باشد. این شرکت به وی اعلام کرده که این جلسه بعد از سخنان ترامپ همچنان به قوت خود باقی است. اما یکی دیگر از مشتریان حق دوست که یک شرکت بزرگ خرده فروشی اروپایی با شعبه هایی در آمرکیاست، علیرغم علاقمندی به بازار ایران، تصمیم گرفته تا روشن تر شدن سیاست ترامپ از حضور در ایران خودداری نماید.

حق دوست افزود: «برخی ها خیلی محتاط هستند...دیگران خصوصیت های کارآفرینانه بیشتری دارند و در بازارهای نوظهور تجربه دارد.»

مقامات اروپایی می گویند، تلاش خواهند کرد از شرکت های اروپایی در برابر ریسک های ناشی از تغییر سیاست آمریکا در قبال ایران محافظت کنند. وزیر داردایی فرانسه روز پنجشنبه در واشنگتن گفت: «ما خواهان شفافیت و امنیت حقوقی برای شرکت هایمان هستیم.» دیوید او سالیوان، سفیر اتحادیه اروپا در آمریکا هم گفته، اگر کنگره اقدام به برقراری مجدد تحریم ها کند، اروپا «با تمام ابزارهای در دسترس برای حفاظت از منافع مشروع شرکت هایش اقدام خواهد کرد.»

اروپا ابزارهایی در اختیار دارد. به گفته علی واعظ، تحلیلگر ایرانی گروه بین المللی بحران گفت، اتحادیه اروپا می تواند برای مقابله با تحریم های امریکا از «قواعد منع کننده» ای که در دهه 1990 اعمال کرده بود استفاده کند. این مقررات شرکت های اروپایی را از تبعیت از اقدامات یکجانبه و فراسرزمینی دولت امریکا منع می کند.