علائم و درمان طبیعی سنگ کلیه

، سنگ کلیه به ته‌نشین شدن مواد معدنی در لوله‌های ادراری و سفت شدن و کریستالیزه شدن آن گفته می‌شود که با علائمی همچون درد شدید نواحی پهلو، کمر و نواحی پایینی لگن و گاه خون‌ریزی در ادرار همراه است که با مصرف غذاها و برخی گیاهان دارویی می‌توان دفع آن‌ها را تسهیل کرد.

این‌ها علائم سنگ کلیه است که برای خیلی‌ها پیش‌آمده و بسیاری را درگیر خودش کرده است. برای رفع این مشکل بد نیست این گزارش را بخوانید:

در دیدگاه طب سنتی دلیل اصلی به وجود آمدن سنگ کلیه، بلغم محجر (بلغمی که به حالت سنگ درآمده) یا مزاج سرد کلیه‌هاست. زمانی که بلغم در کلیه‌هایی با مزاج سرد باقی می‌ماند، تبدیل به بلغم کریستالی می‌شود. کریستال‌ها به یکدیگر می‌چسبند و تولید سنگ می‌کنند.

برای تشخیص سنگ کلیه باید حتماً آزمایش ادرار انجام شود. انجام آزمایش ادرار و تشخیص بیماری، می‌تواند به پیشگیری از سنگ کلیه کمک کند و خیلی سریع باید برای درمان اقدام شود. سنگ کلیه می‌تواند بدون هیچ علائمی باشد و دلیل دردهای ناشی از آن، جابه‌جایی سنگ است. در طب سنتی بر این باورند که تغذیه هم تأثیر زیادی در ایجاد سنگ کلیه دارد.

سنگ کلیه می‌تواند علت‌های دیگری هم داشته باشد، مثل کم‌تحرکی و مصرف کم‌ مایعات تا پرکاری تیروئید و پاراتیروئید، مصرف خودسرانه یا زیاد داروهای کلسیمی، مصرف زیاد پروتئین‌های حیوانی، نمک و... از دیگر دلایل ایجاد سنگ کلیه است.

دکتر ضیاءالدین مظهری، با اشاره به این‌که ایجاد سنگ‌های کلیوی به عوامل متعددی که مهم‌ترین آن‌ها زمینه‌های ارثی و اختلالات سوخت و ساز است بستگی دارد می‌گوید: «ابتلا به عفونت و مصرف خودسرانه داروها زمینه ایجاد سنگ را تشدید می‌کنند. مبتلایان به سنگ کلیه در صورتی که دچار کم‌کاری تیروئید و کمبود یُد نباشند، استفاده از ترب و تربچه خصوصاً ترب سیاه، به صورت رنده شده و یا آب ترب که ناشتا نوشیده شود، به آن‌ها توصیه می‌شود.»

در طب سنتی معتقدند مصرف ماکارونی بدون سبوس و نان‌هایی که از آرد سفید درست می‌شوند و فاقد سبوس هستند، می‌تواند باعث به وجود آمدن سنگ کلیه شود. نان و ماکارونی بدون سبوس باعث رشد و زیادشدن میکروب‌های بد داخل روده می‌شود و سموم این میکروب‌ها تولید سنگ صفرا و کلیه می‌کند.

علاوه بر ماکارونی و نان بدون سبوس، غذاهایی که طبع سرد دارند می‌توانند باعث ایجاد سنگ کلیه شوند. مصرف لبنیات به ویژه شیر می‌تواند باعث ایجاد رسوب کلسیم در کلیه شود به همین دلیل باید این گروه از مواد غذایی را همراه با مصلح آن استفاده کرد تا باعث ایجاد سنگ کلیه نشود.

مصلح چیست؟

ماده غذایی که باعث بهبود کیفیت یک ماده غذایی دیگر می‌شود. برای مثال شیر و لبنیات باید حتماً با مصلح مصرف شوند تا باعث رسوب کلسیم در کلیه‌ها نشوند. نوشیدن شیر به همراه دارچین یکی از این نمونه‌هاست. همچنین اضافه کردن عسل به شیر می‌تواند به هضم بهتر آن کمک کند و مانع از رسوب کلسیم در کلیه و سنگ کلیه شود.

معمولاً در وعده غذایی صبحانه موادی وجود دارد که طبع سرد دارند و باید با مواد غذایی که طبع گرم دارند جایگزین شوند؛ برای مثال برای صبحانه باید ارده، شیر و عسل استفاده کرد یا اینکه ارده را همراه با شیره خرما و انگور استفاده کرد.

خوردن نان، پنیر و گردو در شب بهتر است، چون جذب کلسیم در شب بیشتر است و در کلیه رسوب نمی‌کند. کشک یک ماده غذایی است که در آن مقدار زیادی کلسیم وجود دارد و به سلامت استخوان‌ها کمک می‌کند، اما از دیدگاه طب سنتی این ماده غذایی در صورتی‌که با مصلح مصرف نشود می‌تواند باعث ایجاد سنگ کلیه شود و کشک باید حتماً با گردو خورده شود و اگر کشک به‌صورت مایع باشد باید داخل آن حتماً نعناع و سیر داغ ریخت تا از رسوب در کلیه پیشگیری کنند.

بهترین خوراکی‌ها

آب‌لیمو: یک راه‌کار ساده، مؤثر و در عین حال ارزان‌قیمت برای درمان سنگ کلیه و کاهش درد ناشی از آن، مصرف آب مرکبات به‌ویژه‌ آب‌لیموست که راه‌ حلی برای این بیماران است.

برگ توت‌فرنگی: برگ توت‌فرنگی می‌تواند به درمان سنگ کلیه کمک کند. افرادی که به سنگ کلیه مبتلا هستند می‌توانند ۴۰ گرم از برگ توت‌فرنگی را با یک لیتر آب به مدت ۳ تا ۴ دقیقه بجوشانند؛ و بعد این محلول را هر ۵ ساعت یک بار بنوشند.

خربزه: یکی از درمان‌هایی که برای از بین بردن سنگ کلیه پیشنهاد می‌شود، استفاده از خربزه است. خربزه می‌تواند به‌عنوان یک دارو در درمان سنگ‌های کلیه مؤثر باشد و به بهبود عملکرد سیستم ادراری و کلیوی کمک کند. یکی از راه‌هایی که در طب سنتی برای درمان سنگ کلیه وجود دارد استفاده از تخم خربزه است.

برای این منظور باید تخم خربزه را خشک کرد و بعد از بو دادن آن را آسیاب کرد و خورد. خوردن یک قاچ (حدفاصل ۲ خط روی خربزه یک قاچ محسوب می‌شود) خربزه با پوست، یکی دیگر از راه‌های از بین بردن سنگ کلیه است. افرادی که نمی‌توانند خربزه را با پوست بخورند می‌توانند آن را رنده کنند و بخورند. خربزه علاوه بر اینکه در درمان سنگ کلیه مفید است، مصرف خربزه به مدت ۳ روز پشت سر هم می‌تواند تا حدود زیادی به درمان سنگ کلیه کمک کند.

به گفته‌ دکتر رضا آمری نیا، مصرف میوه‌جات تازه، سیب‌زمینی، تربچه، حبوبات، برنج قهوه‌ای، جو، ذرت، کنجد، زیره، گشنیز، رازیانه، آب هویج، هندوانه، خیار و گیلاس برای پیشگیری و درمان این بیماری نقش مؤثری دارد. آزمایش‌های انجام شده بر روی سنگ کلیه مشخص می‌کند سنگ از چه نوعی بوده و چه مواد غذایی در ترکیبات آن وجود دارد.

عمده‌ترین سنگ‌های کلیه از جنس کلسیم و اگزالات هستند. اگزالات ماده‌ای که مقدار آن در پروتئین‌ها و مواد غذایی همچون اسفناج، ریواس، چغندر، شکلات، چای، سبوس، آجیل، بادام و توت فرنگی زیاد است.

اختلالات غده پاراتیروئید یا مصرف بیش از حد پروتئین سبب افزایش ترشح کلسیم در ادرار شده و احتمال ابتلا به سنگ کلیه را افزایش می‌دهد. این مشاور تغذیه و رژیم درمانی می‌گوید: توصیه می‌شود که از مصرف بیش از ۲۰۰ تا ۲۵۰ گرم پروتئین همچون گوشت قرمز، ماهی و مرغ در روز خودداری شود.

طالبی: افرادی که مبتلا به سنگ کلیه هستند باید به مدت ۱۴ شب به جای شام فقط طالبی بخورند. طالبی را نباید صبح زود مصرف کرد و حتماً باید در وعده عصر یا شام از آن استفاده شود.

روغن بادام: یک لیوان آب ولرم را باید با یک استکان کوچک (۲۰ سی‌سی) روغن بادام شیرین مخلوط کنید و بنوشید، البته باید از اصل بودن روغن بادام شیرین اطمینان پیدا کرد.

دکتر سید محمد معصومی، عضو هیئت علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه رازی کرمانشاه با استناد به کتاب «گیاهان دارویی نوشته دکتر علی زرگر»، می‌گوید: روغن بادام دفع سنگ‌های ادراری را تسهیل می‌کند برای این کار باید سه قاشق سوپ‌خوری از مخلوط بادام شیرین و روغن گردو را بعد از هر وعده غذایی همراه با جوشانده‌ای که از جوشاندن ۲۰ گرم شیرین بیان و یک مشت کاه جو در یک ظرف آب تهیه شده، مصرف کرد. با مصرف موارد گفته شده، اگر سنگ کلیه بزرگ نباشد، دفع آن آسان‌تر انجام می‌شود.

لوبیا: سرشار از پتاسیم و یک درمان خانگی مؤثر برای سنگ کلیه است. ۶۰ گرم لوبیا قرمز باید برای ۶ ساعت در آب گرم جوشانده شود. این آب را باید از صافی رد کنید و مایع به دست آمده برای ۸ ساعت خنک شود. به مدت یک روز و هر دو ساعت یک‌بار می‌توان یک لیوان از این مایع نوشید برای کاهش درد و وخامت سنگ کلیه.

چای ریحان: چای ریحان و به طور کلی ریحان از جمله سبزی‌های مفیدی است که مصرف آن به طور روزانه سلامت کلیه‌ها را تضمین می‌کند. در صورت ابتلا به سنگ کلیه می‌توانید طی شش ماه، هر روز یک قاشق چای‌خوری آب ریحان را با عسل مخلوط و میل کنید. این ترکیب به دفع سریع‌تر و آسان‌تر سنگ کمک می‌کند. علاوه بر ریحان گیاهان دیگری هم به درمان سنگ کلیه کمک می‌کنند. مثلاً نصف استکان آب کرفس را با عرق بهارنارنج ترکیب کنید و قبل از هر غذا بنوشید.

استفاده از دانه بوداده خرمالو یکی دیگر از درمان‌های سنگ کلیه است. باید دانه خرمالوی بو داده شده را آسیاب کرد و یک قاشق چای‌خوری از پودر آن در یک لیوان آب جوش به مدت ۲۰ دقیقه دم کرد. خوردن این نوشیدنی به مدت ۳ روز برای رفع سنگ مفید است.

انار: انار فواید زیادی برای سلامتی دارد ولی هسته‌ها و آب آن به عنوان یک درمان طبیعی برای دفع سنگ‌های کلیوی به شمار می‌رود. دلیل آن هم ویژگی ترش و قابض بودن آن است که کلیه‌ها را شست‌وشو داده و به دفع راحت‌تر سنگ کمک می‌کند.

برگ پنیرک: پنیرک را می‌توان برای از بین بردن سنگ کلیه استفاده کرد. افرادی که سنگ کلیه دارند، باید ۱۰۰ گرم از برگ پنیرک را در ۱٫۵ لیتر آب بجوشانند و بعد از ۲ تا ۳ دقیقه جوشیدن، آن را صاف کنند و در یک لیوان بریزند. اضافه کردن یک قاشق غذاخوری روغن‌زیتون به این نوشیدنی توصیف می‌شود، پنیرک را باید قبل از هر غذا نوشید.

گیاهان ادرارآور: گیاهان مدر (ادرارآور) فقط برای درمان سنگ‌های کوچک کاربرد دارند و در صورت استفاده در مورد سنگ‌های بزرگ، باعث جابه‌جایی سنگ می‌شوند و مشکلات بیشتری را به وجود می‌آورند. استفاده از برگ مو می‌تواند به درمان سنگ‌های کوچک کمک کند و باعث خارج شدن سنگ از طریق مثانه شود. نوشیدن ماءالشعیر یکی دیگر از راه‌هایی است که می‌تواند به دفع سنگ‌های کوچک کمک کند، البته ماءالشعیر بیشتر حالت مدر دارد.