ابزار مالیاتی برای کنترل نرخ بهره سپرده کارایی لازم را ندارد

گروه اقتصادی: وزیر اقتصاد با اعلام آن که هزینه پرداخت سود بالاتر از نرخ 15 درصد را به عنوان هزینه مقبول مالیاتی نخواهد پذیرفت، از نقره داغ کردن بانک های متخلف سخن گفته است.

به گزارش بولتن نیوز، به دلایلی این ابزار بیش از یک ابزار مکمل نه چندان قوی نقش آفرینی نخواهد کرد. هدف از جریمه مالیاتی فوق تنبیه بانک های متخلف با فشار بر صورت سود و زیان است. نکته ای که وجود دارد آن است که بانک متخلف همین حالا هم با پرداخت سود بیش از 15 درصد در حال افزایش هزینه های مالی و بدتر کردن وضعیت خود است. به بیان دیگر انگیزه تخلف با بدتر شدن وضعیت سود و زیان از هر طریقی( پرداخت سود مازاد به سپرده گذار یا افزایش هزینه مالیاتی) از بین نمی رود. به بیان بهتر اصلا منافع تصمیم گیرندگان در بانک های متخلف لزوما با مثبت شدن سود در صورت سود و زیان هم مسیر نیست.

نام بانک های متخلف در هر دور مسابقه سود کمابیش مشخص است. همه این بانک ها هم سوابق بسیار بدی در سو استفاده سهامدار ارشد از بانک تحت مالکیت خود دارند و نشان داده اند این که چه بر سر صورت سود وزیان یا ترازنامه بانک تحت تملکشان می آید چندان برایشان مهم نیست. ارزش سود یا زیان انباشته آن ها به عنوان صاحب سهام در بهترین حالت یک دهم منابعی است که با یا بی واسطه از بانک برداشت می کنند. به عنوان مثال در سال 94 میزان تسهیلات داده شده به فقط یکی از پروژه های ساختمانی سهامدار ارشد یکی از بانک ها که پیشروی مسابقه سود هم بوده است، بیش از 10 برابر کل سرمایه بانک بوده است. از این باب اساسا جذب منابع برای سهامدار ارشد به مراتب مهمتر از آن است که این منابع چند درآمده است یا چه بر سر ترازنامه بانک خواهد آمد. جریمه مالیاتی بانک و سهامدار خرد را جریمه خواهد کرد ولی اثر چندانی بر مکانیسم تصمیم گیری سهامدار ارشد ندارد.

علت رقابت بانک ها برای جذب سپرده به هر قیمت پوشاندن ریسک عدد بسیار بزرگ دارایی موهومی در ترازنامه است. وقتی رقابت برای بقاست، چه فرقی میکند اکسیژن نقدینگی با چه هزینه ای به دست می آید یا فردا چه خواهد شد؟

این نوشتار به معنای نفی جریمه مالیاتی نیست اما تصور آن که این جریمه اثر پایداری دارد یا مثلا مقصران اصلی تخلف را نقره داغ خواهد کرد طبعا خطاست.

منبع: کانال اقتصاد سیاسی