«رستاخیز » در توقیف، «درویش» در سکوت

گروه سینما و تلویزیون: احمدرضا درویش توی سینما نشسته بود و به صدای گریه آدم‌هایی گوش می‌داد که برای دیدن فیلمش به سالن سینما آمده بودند. شهروندان عراقی وقت دیدن «رستاخیز» عنان از کف داده بودند و با تماشای صحنه شهادت ابوالفضل عباس(ع) فریاد لبیک یا حسین سر می‌دادند.

به گزارش بولتن نیوز به نقل از روزنامه ایران، لابد احمدرضا درویش در موقعیت عجیبی قرار گرفته بود! سال‌ها درباره جنگ با دولت و حکومت همین مردمی که حالا از تماشای فیلمش بی‌قرار شده بود، قصه به تصویر کشیده بود و حالا انگار همه چیز عوض شده بود. فیلمش «رستاخیز» در کشور خودش ممنوع و توقیف بود و کشور حالا «دوست و همسایه» عراق، در جشنواره بغداد «با افتخار» اثرش را به نمایش می‌گذاشت.

پایان باز سرنوشت «رستاخیز»

هر سال محرم که می‌رسد آدم‌ها یاد رستاخیز می‌افتند: «تکلیف آخرین ساخته احمدرضا درویش چه شد؟»سؤالی که پاسخ آن تا حدودی روشن‌کننده سرنوشت فیلمساز هم هست چرا؟ چون درویش ادامه فعالیت فیلمسازی‌اش را به اکران این فیلم مشروط کرده است. فیلمی که با اتکای به فتوای مراجع دینی ساخته شد «رستاخیز» اما با وجود داشتن مجوزهای ساخت و اکران، اجازه نمایش عمومی آن را ندارد و به گفته خودش مثل یوسفی می‌ماند که در چاه گرفتار شده است آن هم به دست برادران به ظاهر دلسوز خودش!

موضع‌گیری‌های متفاوت

بهمن‌ماه 1392 سی‌ودومین جشنواره فیلم فجر زمان رونمایی از فیلم تازه احمدرضا درویش است. فیلم درباره واقعه عاشورا است و به همراهی بکیر فرزند حر ابن یزید ریاحی به قیام امام حسین(ع) و متن حوادث واقعه عاشورا می‌پردازد. درویش حاصل خون دل خوردن‌های 10 ساله اش با مضمون عاشورایی را سه سال پس از اتمام تولید به جشنواره آورده است.

فیلم نمایش قابل قبولی دارد، در 11 بخش نامزد می‌شود و در نهایت در 8 بخش از جمله بهترین کارگردانی برنده سیمرغ بلورین می‌شود اما زمزمه‌های دردسرساز از همین جشنواره آغاز می‌شود؛ در نخستین صف‌آرایی برخی از تریبون‌داران عرصه خطابه و مدح، در نخستین واکنش به مضمون این فیلم سینمایی انتقاد می‌کنند و در ادامه همزمان با نهمین سالگرد شهدای مسجد ارک تجمع اعتراض‌آمیز هیات های مذهبی نسبت به ساخت و پخش فیلم «رستاخیز» برگزار می‌شود.

نخستین و مهم‌ترین مشکل مداحان با «رستاخیز» نشان دادن چهره 5 تن از اهل‌بیت امام حسین(ع) است. در این فیلم چهره حضرت عباس، حضرت علی‌اکبر، حضرت قاسم، حضرت مسلم و حضرت علی‌اصغر نشان داده شده است. علاوه بر این، به گفته آنها این فیلم چهره سخیفی از حضرت مسلم نشان می‌دهد. در مقابل این انتقادات اما آیت‌الله علم‌الهدی موضع متفاوتی دارد. او رستاخیز را فیلمی ارزشمند عنوان می‌کند و خاطرنشان می‌سازد که هنگام ساخت فیلم از رهبر معظم انقلاب استفتا کرده‌اند و آقا نوشته‌‌اند اگر وهن نباشد، ایراد ندارد. او می‌گوید: «فیلم ساخته شده و حالا همه مداحان روی سر فیلم ریخته‌‌اند و بیچاره درویش کارگردان فیلم «رستاخیز» گیر افتاده است.»

از اعتراض کودکان پلاکارد به دست تا قمه‌زنی زنان

اواسط تیرماه 93 بالاخره خبرهای امیدوارکننده هم از راه می‌رسد و پس از افت و خیزهای فراوان پروانه نمایش فیلم صادر می‌شود. محمدرضا فرجی مدیر توزیع فیلم‌های حوزه هنری و فیلم سینمایی رستاخیز اعلام می‌کند که مشکلات موجود بر سر راه اکران فیلم برطرف شده. در نهایت تیرماه سال 94 در نشست خبری با حضور احمدرضا درویش نویسنده و کارگردان «رستاخیز»، غلامرضا فرجی سخنگوی شورای نمایش فیلم حوزه هنری از آغاز اکران این فیلم در 50 سینمای کشور در ۲۴ تیر ماه خبر می‌دهد اما به جای برگزاری مراسم‌ معمول فرش قرمز برای اکران فیلم، جمعی از دلواپسان راه خیابان می‌گیرند و تصویر کودکان پلاکارد به دست و زنی که هم‌نوا با صدای اعتراض قمه بر سر می‌کوبید همه را شوکه می‌کند.

24 تیرماه هم‌زمان با نخستین روز نمایش این فیلم در سینماها معترضان مقابل وزارت ارشاد تجمع می‌کنند و بعد از سینه‌زنی و عزاداری از وزارت ارشاد به سمت سینما شکوفه در میدان شهدا راهپیمایی و به سمت درِ سینما حمله کرده و تصویر فیلم را از سردر سینما پایین می‌کشند. دست آخر «رستاخیز» به جای «تهران و دیگر شهرستان‌ها» راه خارج را در پیش می‌گیرد ولی به جای برلین و کن به بغداد می‌رود و علاوه بر دریافت جایزه بزرگ جشنواره فیلم بغداد جایزه بهترین فیلم از نگاه تماشاگران را هم از آن خود می‌کند.

«یوسف» گرفتار شده به دست برادران دلسوز

حالا باز هم صحبت‌های صریح ابراهیم داروغه‌زاده، معاون ارزشیابی سازمان سینمایی مبنی بر اینکه وزارت ارشاد نمی‌تواند تصمیمی برای نمایش عمومی این فیلم بگیرد از گره‌گشایی برای این فیلم نشانی ندارد. سیدعباس صالحی وزیر ارشاد هم در نخستین اظهارات رسمی درباره فیلم می‌گوید که «رستاخیز» فعلاً قرار نیست رفع توقیف و اکران داخلی شود و سازمان سینمایی در گفت‌وگویی با صاحبان آثار، خسارات لازم را به تهیه‌کننده پرداخته است.

اما درویش که این روزها سکوت را اختیار کرده با واکنش و موضع‌گیری برخی رسانه‌های خبری روبه‌روست. سایت تابناک در گزارشی از توافق 13 میلیارد تومانی میان مسئول فعلی سازمان سینمایی و صاحبان امتیاز این فیلم خبر می‌دهد و در ادامه با اشاره به روند تقسیم میزان فروش فیلم بین سینماداران و پخش کننده‌ها و هزینه تبلیغات خاطرنشان می‌کند که این فیلم باید حدود 38 میلیارد تومان در گیشه سینمای ایران می‌فروخت، تا 13 میلیارد تومان به صاحبان اثر بازگردد.

داغ شدن بحث تعیین تکلیف فیلم «رستاخیز» اما به همین گمانه‌زنی‌ها ختم نمی‌شود و با پایان تعطیلات واکنش صاحبان این آثار را در پی دارد. تقی علیقلی‌زاده تهیه‌کننده فیلم با انتشار اطلاعیه‌ای درباره برخی ابهامات و برداشت‌های متفاوت به وجود آمده در زمینه پرداخت خسارت به سازندگان این اثر عاشورایی، عنوان می‌کند که نه در متن سخنان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و نه در گفت‌وگوهای مشترک و تعهدات حقوقی مکتوب بین سازندگان این فیلم با مسئولان محترم، هیچ‌گاه موضوع پرداخت خسارت مادی و تعیین و اعلان ارقامی برای آن، مطرح نبوده و این مسأله صرفاً گمانه‌زنی‌هایی است که از اصل صحیح نیست. و این ماجرا کماکان ادامه دارد تا روایت حسین(ع) و یارانش در صحرای کربلا همچنان گوشه کشوی میزکار احمدرضا درویش خاک بخورد تا به جای آن، روایت تصویرهای عجیب و غریب و غیرواقعی از کربلا در قالب کلام، عرضه شود.