سختی ها ی طنین آوای نام های خارجی روی صحنه های ایرانی

گروه تئاتر و موسیقی: تنها چند روز از پایان کنسرت کیهان کلهر همراه با گروه «رامبرانت» می‌گذرد. طبق اخبار منتشر شده، بیش از 10 هزار نفر مخاطب این کنسرت بودند. مسلما نوای کمانچه کلهر آنقدر جاذبه دارد که مخاطبان را به سالن اجرا بکشاند اما وجود گروهی از نوازندگان خارجی هم بسیار جالب و مهم بود.

به گزارش بولتن نیوز به نقل از روزنامه ابتکار، با توجه به استقبال خوبی که از این کنسرت صورت گرفت این سوال مطرح می‌شود که با وجود استقبال خوب ایرانی‌ها از هنرمندان خارجی، چرا این هنرمندان به ندرت در ایران به اجرای برنامه و برگزاری کنسرت می‌پردازند؟

ضعف تصمیم‌گیری وجود دارد

مرداد سال 87 بود که زمزمه‌هایی از حضور کریس‌ دی‌برگ در ایران برای اجرای کنسرت شنیده‌ شد. کریس دی‌برگ که در آلبوم «بی‌تو با تو» با گروه آریان همکاری کرده بود، قرار بود همراه این گروه در ایران به روی صحنه برود، اما این اتفاق نیفتاد و مجوزهای لازم برای حضور او صادر نشد. با وجود گذشت 9 سال از هیاهوی حضور این هنرمند، هنوز هم گروه‌های موسیقی خارجی کمتر در ایران به اجرا می‌پردازند.

محسن رجب‌پور، که زمانی تهیه‌کننده گروه آریان بوده است، در این‌باره به «ابتکار» می‌گوید: در این زمینه، در سطح مدیریتی ضعف تصمیم‌گیری وجود دارد. بر اساس یک قانون نانوشته ما گروه موسیقی به خارج از کشور اعزام می‌کنیم، ولی متقابلا اجازه نمی‌دهیم که گروه‌های خارجی به ایران بیاند.

بعضی می‌گویند این اجازه از سمت نهادهای بالادستی صادر نمی‌شود. حتی در جشنواره موسیقی فجر هم که این اجازه وجود دارد و خود دولت می‌تواند از این گروه‌ها دعوت کند، غالبا از گروه‌های سرشناس در دنیا که طرفداران زیادی دارند، دعوت به عمل نمی‌آید. البته مسائل مالی هم در این ماجرا دخیل است ولی اساسا آمدن هنرمندخارجی به ایران با موانعی روبه‌رو است. در بسیاری از موارد هنوز هم نتوانسته‌ایم برای اجرای این هنرمندان مجوز بگیریم. البته ما دست از تلاش نمی‌کشیم و همین امروز هم در حال مذاکره با هنرمندان خارجی هستیم تا بتوانیم هنرمندان سرشناس خارجی را به ایران بیاوریم.

او عدم همخوانی محتوا با قوانین ایران را دلیل درستی برای عدم صدور مجوز برای هنرمندان غیرایرانی درست نمی‌داند و می‌گوید: ما می‌توانیم از هنرمند بخواهیم بخشی از هنرش را اجرا کند که محتوایش با موازین ما همخوانی دارد.متاسفانه برخی افراد در کشور با هنرمندان خارجی طوری رفتار می‌کنند که بوی تفتیش عقاید می‌دهد. یعنی برخورد‌ها و مخالفت‌ها بی‌منطق است.

اجرای هنرمندان خارجی در کشور می‌تواند بار موسیقایی ما را به سمت مثبت ببرد. خیلی خوب است که ما برای پیشرفت موسیقی کلاسیک که غربی‌ها در آن بسیار توسعه یافته‌اند از هنرمندان این حوزه دعوت کنیم، اما چنین اجازه‌ای داده نمی‌شود. مثلا حضور هنرمندی مثل یانی در ایران، بار مثبت نوازندگی دارد، بهترین نوازنده‌های دنیا در این گروه می‌نوازند. اجرای یانی و گروهش در ایران حتی می‌تواند برای هنرمندان و دانشجویان موسیقی یک مستر کلاس پیشرفته باشد. منتها به دلایل گوناگون مجوزها صادر نمی‌شود.

سطح +A تجهیزات اجرای کنسرت را داریم

رجب‌پور درباره تجهیزات اجرای کنسرت در ایران می‌گوید: ما در بحث تجهیزات موسیقی در سطح +A هستیم . ما در زمینه تجهیزات ضبط صدا و نور‌پردازی یک سر و گردن از کشورهای همسایه و خاورمیانه جلوتر هستیم. از این نظر چیزی کم نداریم. ما فقط در پیدا کردن سالن با ظرفیت بالا مشکل داریم. ما سالنی نداریم که ظرفیت بالا داشته باشد که بتوانیم هزینه دستمزد هنرمند را با تعداد فروش بلیت‌ها تامین کنیم، به همین دلیل اگر قرار باشد هنرمندانی در سطوح بالا در کشور برنامه اجرا کنند مجبوریم با بالا بردن بهای بلیت‌ها این هزینه را جبران کنیم.

مشکلات زیاد است

مجید عبدی‌کیا، یکی از برگزارکنندگان موسیقی است، او که توسط شرکت رویال هنر پارس، کنسرت اخیر کیهان کلهر و گروه رامبرانت را در ایران برگزار کرده است درباره مشکلات متعدد اجرای گروه‌های خارجی در ایران به «ابتکار» می‌گوید: مشکلات زیادی در این زمینه وجود دارد. بعضی از گروه‌ها از لحاظ محتوایی مجوز اجرای کنسرت نمی‌گیرند، وزارت امور خارجه ویزای برخی گروه‌ها را صادر نمی‌کند. وزرات فرهنگ و ارشاد هم به بعضی‌ از گروه‌ها اجازه اجرای برنامه نمی‌دهد. گروه‌هایی هم هستند که پلیس امنیت و نیروی انتظامی با برگزاری برنامه‌شان مخالفت می‌کند. برنامه گروه‌های خارجی از 6 ماه تا یک سال قبل مشخص است و این مشکلات باعث می‌شود نتوانیم آنها را برای اجرا به ایران دعوت کنیم.

او درباره علاقه هنرمندان غیر ایرانی برای اجرای برنامه در ایران می‌گوید: خیلی از هنرمندان بزرگ علاقه دارند که در ایران به روی صحنه بروند، مثلا آقای یانی دوست داشت در ایران برنامه اجرا کند، حتی دو نفر از مدیر برنامه‌هایش را برای هماهنگی به ایران فرستاد. او خیلی علاقه‌مند بود اینجا برنامه اجرا کند، حتی به نسبت قیمتی که از کشورهای دیگر دریافت می‌کرد، تخفیف خیلی بیشتری به ما می‌داد که برنامه‌اش در ایران برگزار شود ولی متاسفانه شرایط مهیا نیست.

سرمایه‌گذار‌ها می‌ترسند

عبدی‌کیا ریسک برگزاری کنسرت هنرمندان خارجی را بالا می‌داند و دراین‌باره می‌افزاید: از آنجایی که زحمت برگزاری چنین برنامه‌هایی خیلی زیاد است و ریسک سرمایه‌گذاری آن هم بالا است، برنامه‌گذار‌های بزرگی که در تهران برنامه ‌برگزار می‌کنند کمتر به دنبال این می‌روند که گروه‌های خارجی را به ایران بیاورند. آقای کلهر پارسال قصد برگزاری برنامه با گروهی دیگر را داشت که مجوز نگرفت، ولی امسال با این گروه مجوز گرفت. گروه جیبسی کینگ هم دچار این دوگانگی برخورد برای مجوز شده است. هر چه در این زمینه بیشتر برنامه برگزار شود، ترس برنامه‌گزاران هم از بین می‌رود و میل‌شان به برگزاری چنین برنامه‌هایی بیشتر می‌شود. آن‌ها هم حق دارند، می‌ترسند، قراردادی می‌بندند، مبلغی را پرداخت می‌کنند، زیر‌ساخت‌هایی را فراهم می‌کنند، اما ناگهان مجوز کار لغو می‌شود و سرمایه سرمایه‌گذار از بین می‌‌رود.

او در ادامه نبود سالن‌های مناسب را یکی از مهم‌ترین دلایل عدم موفقیت سرمایه‌گذاران برای دعوت از گروه‌ها و هنرمندان بزرگ دنیا می‌داند و می‌گوید: ما در اینجا فضای مناسبی برای برگزاری کنسرت هنرمندان خارجی نداریم. رقمی که این هنرمندان به عنوان دستمزد اجرا می‌گیرند با ظرفیت سالن‌های ما هم‌خوانی ندارد. مثلا هنرمند از ما 100 هزار دلار دستمزد برای یک شب اجرا می‌خواهد که ما با سالن‌های فعلی باید بلیت را از 400 هزار تومان به بالا قیمت‌گذاری کنیم.

حالا که وزیر جدید در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی کار خود را آغاز کرده، باید دید تکلیف این حجم از قوانین نانوشته که گریبان موسیقی و اهالی آن را گرفته، چه می‌شود. آیا هنوز هم قرار است با همان رویه قبلی ادامه دهیم یا قوانین برگزاری کنسرت‌ها، چه برای هنرمندان داخلی و چه برای هنرمندان خارجی در کشور، شفاف می‌شوند و سر و سامانی می‌گیرند.