رکوردهای بی‌اعتبار روزانه و سینمایی که تکان نمی‌خورد
گروه سینما و تلویزیون: روز گذشته گزارشی آمد روی خط خبرگزاری‌ها که حاکی از فروش تقریبا دو برابری سینمای ایران نسبت به سال گذشته بود. در آن آمار آمده بود که در ٦ ماه نخست سال ۹۶ حدود ۳۰ فیلم اکران شده و مجموع میزان فروش آنها به رقمی معادل ۱۷۴میلیارد و ۶۲۵میلیون و ۱۶۳هزار تومان رسیده است.
به گزارش بولتن نیوز به نقل از روزنامه شهروند، این در حالی است که در ۱۲ماهه سال ۹۵ حدود ۶۰ فیلم اکران شدند و مجموع فروش این ۶۰فیلم به رقمی حدود ۱۵۶میلیارد و ۸۹۹میلیون و ۷هزار تومان رسید؛ به عبارت بهتر آن گزارش می‌خواست بگوید که امسال فروش ٦ ماهه سینماها از کل دوازده ماه سال گذشته بالاتر بوده؛ و اگر این نکته را در نظر بگیریم که فروش سال گذشته یکی از بهترین سال‌های تاریخ سینمای بعد از انقلاب را شکل داده بود، آن وقت است که ادعای رونق سینما در سال جاری که مد نظر تنظیم‌کنندگان گزارش بوده، روشن‌تر به چشم می‌خورد.
ایلنا در ادامه نوشته بود که فروش ١٧٤ میلیارد و ٦٢٥میلیون و ١٦٣هزار تومانی سینما در سال جاری در حالی به دست آمده که فقط ٦ ماه از سال گذشته است و نیمی از ظرفیت سینمای ایران برای اکران ٣٠ فیلم دیگر همچنان باقی مانده است. قیاس این فروش با سال گذشته هم از این نظر خوشحال‌کننده بود که در سال ٩٥ حدود ٦٠ فیلم اکران شد و مجموع اکران ٦٠فیلم به رقمی حدود ١٥٦ میلیارد و ٨٩٩میلیون و ٧هزار تومان رسید که باز کمتر از فروش امسال بود.
امسال در میان فیلم‌های ٦ ماهه اول تاکنون فیلم نهنگ عنبر٢ با نام فرعی سلکشن رویا با بیش از ٢٠میلیارد تومان بیشترین فروش را داشته و بالاتر از گشت ارشاد ٢ ایستاده که بیش از ١٩میلیارد تومان فروخت. خوب، بد، جلف پیمان قاسمخانی هم با بیش از ١٦میلیارد تومان در رتبه سوم جدول فروش ایستاده و فاصله‌ای فراوان با اکسیدان رتبه چهارمی دارد که با بیش از ٨میلیارد تومان توانسته ساعت ٥ عصر مهران مدیری را که بیش از ٧میلیارد تومان فروخته کنار بزند. این پنج فیلم به‌عنوان ٥ فیلم ابتدای جدول فروش امسال (نباید فراموش کرد که اکران برخی از این فیلم‌ها همچون اکسیدان و ساعت ٥ عصر همچنان ادامه دارد) حدود هفتاد‌میلیون فروخته‌اند و فیلم‌های دیگر همچون ماجرای نیمروز و رگ‌خواب نیز هر کدام با بیش از ٤میلیارد تومان فروش در رده‌های بعدی قرار دارند. مقایسه این آمار با سال ٩٥ نشان می‌دهد که وضع در سال ٩٦ بسیار بهتر بوده است.
در سال ٩٥ پرفروش‌ترین فیلم سال فروشنده اصغر فرهادی بود با فروشی بیش از ١٥میلیارد تومان و رتبه‌های دوم و سوم نیز به من سالوادور نیستم با ١٤میلیارد و سلام بمبئی و ٥٠ کیلو آلبالو با ١٣میلیارد تومان تعلق دارد. رتبه‌های چهارم و پنجم نیز به فیلم‌های ابد و یک روز و بارکد هرکدام با ١١میلیارد تومان تعلق دارد که مجموعا برابر با شصت‌و‌چهار میلیارد تومان را نشان می‌دهد که نشان از این دارد که در مورد پنج فیلم اول جدول فروش سالانه تفاوت معناداری وجود ندارد و اگر افزایش قیمت ٢٠درصدی بلیت را از ابتدای سال لحاظ کنیم، حتی می‌تواند نشان از این نیز داشته باشد که سال گذشته پنج فیلم پرفروش سال با استقبالی بیشتر از پنج فیلم امسال مواجه شده بودند؛ پس تفاوت دو برابری فروش امسال با سال گذشته می‌تواند در رده‌های پایین‌تر جدول فروش سالانه رخ داده باشد. یعنی فیلم‌های کم‌فروش امسال به نسبت سال گذشته فروش‌های بهتری داشته‌اند و سینمای امسال فیلم زمین‌خورده به آن معنای خاص ندارد یا کمتر از همیشه دارد.
به‌رغم این‌که با بررسی آمار فروش فیلم‌های پرفروش امسال و سال گذشته مشخص می‌شود که پرفروش‌ترین فیلم سال ٩٥ یعنی فیلم فروشنده به اندازه سومین فیلم پرفروش سال ٩٦ یعنی فیلم خوب بد، جلف بلیت فروخته است؛ اما این نمی‌تواند تفاوت دوبرابری فروش امسال را توجیه کند. اتفاقا باید به این نکته بیشتر دقت کرد که اتفاق مهم در پایین جدول فروش رخ داده؛ جایی که میانگین فروش امسال را به دو برابر فروش سال گذشته رسانده است. آماری که در صورتی که بر مبانی علمی و درستی تنظیم شده بود، می‌توانست آماری نویدبخش و خوشحال‌کننده برای سینمای ایران باشد، اما تأکید تنظیم‌کنندگان گزارش بر رکوردشکنی و مسائلی از این قبیل آن را از مسیر مناسبش منحرف کرده و البته جای پاسخگویی برای منتقدان چنین برخوردی را با آمار و اطلاعات باز گذاشته است.
تحلیل فروش فیلم‌ها بر مبنای فروش اگر چه در تمام دنیا روشی مرسوم است، اما این را نیز نباید فراموش کرد که در تمام دنیا تورم به اندازه کشور ما وجود ندارد که موجب شود پرفروش‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران در ١٠سال گذشته اکنون حتی نتواند جزو صد فیلم پرفروش این سینما نیز محسوب شود؛ باید مثال زد تایتانیک را که بیش از بیست سال از نمایشش گذشته، اما هنوز هم یکی از آثار صدرنشین جدول پرفروش‌های تاریخ سینماست.
البته در هالیوود نیز چنین جدولی به معنای بی‌توجهی به پرفروش‌های دهه‌های گذشته می‌تواند باشد، اما نه به شدت این‌جا که جداول رکوردشکن‌ها همه ساله از بیخ و بن عوض می‌شوند و به این دلیل هم هست که تأکید سازندگان و تهیه‌کنندگان فیلم‌های گوناگون مبنی بر رکوردشکن‌بودن فیلم‌های آنها گاه مضحک جلوه می‌کند. همین چند روز پیش بود که مسعود ده‌نمکی گفته بود که اخراجی‌های ٢ هشت‌و‌نیم‌میلیارد فروخت.
هرکسی بخواهد آن رکورد را بشکند باید فیلم او حداقل ٥٠ یا ٦٠میلیارد بفروشد. با این‌که کیفیت اخراجی‌ها جلوی هر گونه همدلی با فیلم و سازنده‌اش را می‌گیرد، اما نباید این واقعیت را کتمان کرد که در این قضیه حق با او است؛ هم با او و هم کسانی چون تهمینه میلانی، سازندگان کلاه‌قرمزی، عقاب‌ها، قیصر و حتی گنج قارون که امروز نامی از آنها در جداول فروش نیست، اما با هر متر و معیاری به جز رقم فروش گیشه بیشتر از فیلم‌های پرفروش امسال مورد استقبال قرار گرفته‌اند.
بگذارید این بحث را کمی باز کنیم: وقتی قیمت بلیت در دهه ٥٠، ۶۰، ۷۰ و ۸۰ متفاوت بوده است، نمی‌توان پرفروش‌ها را تنها به فیلم‌های سال ۹۵ و ٩٦ اختصاص داد. درواقع در سال‌های مختلف قیمت‌های بلیت سینماها معمولا با افزایش ۲۰ تا ۳۰درصدی روبه‌رو بوده و بنابراین نمی‌توان قضاوت درستی درخصوص فیلم پرفروش داشت. اگر معیاری را که در آمار و یکی‌پدیا مدنظر بوده به‌عنوان مقیاسی برای تمام دوران‌ها قبول داشته باشیم، خواهیم دید جدولی که فروش فیلم را با توجه به تورم و جمعیت و پایه جمعیت و ارزش سال از سال ۱۳۳۰ در نظر گرفته است، می‌تواند در زمینه فروش فیلم‌ها نتایج درست‌تری را به دست دهد.
این سایت براساس این قیمت، فروش فیلم‌ها را در نظر گرفته و در این میان بالاترین رقم به فیلم «اخراجی‌ها۲» تعلق گرفته است. این فیلم با بلیت ۱۸۰۰تومان به فروش ۸میلیارد و ۵۰۰میلیون تومان دست یافت که براساس شاخصه‌های تعریف شده ویکی‌پدیا به فروش یک‌میلیون و ۸۱۷هزار و ۶۰۰ تومان دست یافته که در رتبه نخست جای دارد. رتبه دوم هم به فیلم دیگری از مسعود ده‌نمکی اختصاص دارد. فیلم سینمایی «اخراجی‌های ۳» که در سال ۹۰ اکران شد با قیمت ۳۰۰۰ تومان در گیشه به رقابت پرداخت و به فروش ۵میلیارد و۹۰۰میلیون تومان دست یافت که براساس اعلام این سایت با شاخصه‌های تعریف شده به فروش ۹۲۳هزار و ۸۲۷ تومان دست یافته است. رتبه سوم براساس این جدول به فیلم «شهر موش‌ها» اختصاص یافت.
فروش این فیلم در سال ۹۳ با قیمت بلیت ۴۵۰۰ تومان به ۱۲میلیارد تومان رسید که براساس شاخصه‌های اعلام شده به فروش ۸۹۰هزار و ۴۴۳ تومان می‌رسد. رتبه چهارم براساس این جدول احتمالا به فیلم «فروشنده» تعلق می‌گیرد. این فیلم براساس بلیت سینماهای مدرن ۱۰۰۰۰ تومان و سینماهای عادی ۶۷۵۰ تومان به فروش ۱۴میلیارد و ۵۰۰هزار تومان دست یافته است.
فیلم «محمد رسول‌الله» با بلیت ۷۲۵۰ تومان و فروش ۱۲میلیارد تومان؛ اخراجی‌های یک با قیمت ۱۲۰۰تومان و فروش ۲میلیارد و ۴۹۰میلیون تومان؛ کلاه قرمزی و بچه ننه» با بلیت ۳۷۵۰ تومان و فروش ۵میلیارد و ۷۵۰میلیون و «قیصر» مسعود کیمیایی که در سال ۱۳۴۸ به نمایش درآمده جزو فیلم‌های پرفروش این سینما می‌توانند ارزیابی شوند و تازه این درحالی است که سازندگان عروس، عقاب‌ها، گنج قارون و چندین و چند فیلم دیگر نیز می‌توانند ادعای حضور در جایی نزدیک به صدر این جدول را داشته باشند که حداقل در مورد عقاب‌ها این ادعا بحق است و نگارنده خود آمار مخاطبان ٦میلیون نفری آن را دیده است که می‌تواند به معنای فروشی نزدیک به ٦٠میلیارد تومان درحال حاضر باشد.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
