از آذربایجان و گیلان تا ایتالیا در «سرزمین بیکران»/ چهره جدید همای و مستان در شب بازگشت به کاخ نیاوران

به گزارش بولتن نیوز، شب گذشته مجموعه فرهنگی تاریخی کاخ نیاوران پس از گذشت دوازده سال دوباره میزبان همای و گروه مستان بود که این بار ارکستر سمفونیک به رهبری انریکو جرولا او را همراهی میکرد. شب اول و دوم کنسرت همای میزبان دوهزار و پانصد نفر تماشاگر بود که برای ورود به محوطه فضای باز کاخ و نشستن در جایگاه هایشان بیش از یک ساعت در صفی طولانی ایستادند.

اولین قطعه با نام «پناه بلندی و پستی تویی» با شعری از همای و تنظیم او آغاز شد؛ همای یکی از شلوغ ترین و پرحجم ترین آثار تصنیفی خود را برای اولین اجرای کنسرت انتخاب کرده بود. اجرایی پر ریسک که به جهت سرعت خوانش کلمات در مصراع ها و واریاسیون های سریع ارکستر در اولین قطعه میزان اشتباه و خطا را بالا میبرد. خواننده در اجرای این قطعه توانست در سر ضرب ها و پایان بندی های ابیات و تصنیف، قطعه سخت را به اتمام برساند.

دومین قطعه ارکستر که «بی کس»  نام داشت تصنیفی بود که به دو زبان فارسی و آذری خوانده شد. تسلط در اجرای الحان و زبان آذری با احساس ناشی از فهم و درک شعر مخاطب آذری زبان را به لذتی مضاعف می رساند و ترکیب خوانش فارسی و آذری در ملودی هایی روان، نتیجه کار را رضایت بخش کرده بود. اجرای تصنیف «بی کس» توسط همای به مهمان ویژه آن شب علی دایی فوتبالیست نام آور کشورمان تقدیم شد.

تصنیف بعدی با نام «زبان نگاه»  شعری بود از آثار مشهور ه.ا سایه که در طول سالیان بسیار شنیده و خوانده شده است. ملودی همای بر روی کلام آشنای ابتهاج ترکیبی نو و در عین حال نوستالژیک به وجود آورده بود. تصانیف بعدی با نام های «دیوانه تری» و «شیرین لبی» که هر دو در یک ریتم و با ملودی های مشابه ساخته و تنظیم شده بودند بدون وقفه اجرا شدند. در طول این برنامه اتفاقی افتاد که کمتر در کنسرت هایی با محوریت موسیقی ایرانی شاهد آن بودیم و آن همراهی مخاطب در خوانش اشعار به گوش آشنا و آثار  مشهور خواننده است.

همین امر شاید موجب شود اقبال عمومی مردم به قالب های کلاسیک شعر نظیر عزل و مثنوی که ریشه در اصالت های فرهنگی و هنری ایران زمین دارد، بیشتر شده و فاصله میان مردم با هنر فاخر را که به اشتباه مورد پسند قشرخاص و کمی از جامعه تلقی می شود، کمتر کند و نیز موجب رویارویی هرچه بیشتر مخاطب عام با موسیقی ایرانی، سازها و ترکیب های اصیل موسیقی ایرانی شود که با قدرت گیری و فراگیری بیش از حد موسیقی پاپ و پاپ های نادرست این مهم اتفاقی خوب و غنیمتی غیرقابل تکذیب برای اهالی فرهنگ و هنر ایرانی محسوب میشود. از این جهت کار همای نه بر اساس میزان ارزش گذاری موسیقایی و تکنیکی که خالی از لطف و قریحه هم نیست، بلکه بر حسب اثر گذاری فرهنگی و فرهنگ سازی عمومی اهمیت کمی ندارد. 

با اجرای یکی دو تصنیف دیگر به همراهی ارکستر پارت اول کنسرت با اجرای بیش از یک ساعت گروه به اتمام رسید. در قطعات پایانی پارت اول همراهی خواننده پاپ روزبه نعمت اللهی با همای در اجرای تصانیف از نکات غافلگیر کننده کنسرت بود. پس از  حدود 15 دقیقه استراحت و تنفس برای حضار و نوازندگان پارت دوم برنامه آغاز شد.

حضور مجدد روزبه نعمت اللهی و نیز نوازنده ساز دیجیریدو که کمتر در اجرای کنسرت های ایرانی دیده شده اما به جهت استفاده مکرر و درستش در آثار آهنگساز مشهور یانی به گوش ایرانی آشناست حال و هوای دیگری به آغاز پارت دوم بخشید.

«از ره به در شدم» و «مجنون شیدا» دو تصنیف دیگری بودند که از آثار بیشتر شنیده شده همای تلقی می شوند . صدای خواننده نیز پس از اجرای چندین تصنیف به گرمی دلخواه رسیده بود و مخاطب می توانست کیفیت مطلوبی را که در آثار از پیش ضبط شده همای در آلبوم ها می شنود در کنسرت زنده خواننده محبوبش نیز شاهد باشد، اتفاقی مهم که خیلی از خوانندگان خصوصا پاپ خوان ها از داشتن آن محروم اند و دارا بودن این ویژگی یعنی کیفیت برابر اجرای زنده نسبت به استودیویی برای خواننده آواز و تصنیف ایرانی ویژگی است که هر خواننده ای از آن بر خوردار نیست.

اجرای دو قطعه ارکسترال اپرای ایتالیایی با نام های «اوسله میو» و «ل دوننا میلوی» ایتالیایی که خوانندگان برجسته اپرای ایتالیا نظیر لوچیانو پاواروتی ان ها را در اعلا ترین حد ممکن اجرا کرده اند، به چالشی برای همای تبدیل شده بودند چراکه هم زبان خارجی محسوب می شدند هم اجرای انان در قالب اپرایی فاصله نسبتا زیادی از سبک موسیقی همای و موسیقی ایرانی خصوصا در آواز دارند که کار را برای خواننده مشکل می سازد.

اما در پایان و اجرای دو تصنیف قدیمی از آثار ساخته همای که مجددا با همراهی روزبه نعمت اللهی به روی صحنه رفت، بهترین پایان بندی کنسرت بود که میشد از کنسرت همای انتظار داشت. «ای میهن» و «سرزمین بی کران» که از خاطره انگیز ترین ساخته های همای به شمار می روند با تنظیمی قابل قبول و نو در ارکستر با حال و هوایی جدید اجرا شدند.

ارکستر در این قطعه با خواننده همراهی خوبی داشت و تنظیم درست و خوش صدایی برای گروه سازهای ایرانی نوشته شده بود که غرور یک تصنیف ملی میهنی را دوچندان به گوش می رساند. انتخاب تصنیف از لحاظ نوستالژیک بودن آن، پخش تصاویر از گوشه کنار ایران و یاد و خاطره همه شهدایی که خونشان در رگ های این سرزمین جاری است، اجرای دوخواننده که هردو نوایی سلحشوری و با صلابت در تصانیف ملی و میهنی دارند همه و همه قطعه پایانی را به اجرایی قابل توجه بدل کردند.

 اجرای تک نوازی پسر نوجوان همای، شهریار جعفرزاده در ابتدای کنسرت و پیش از ورود ارکستر به صحنه، اجرای چندباره ساز دیجیریدو با آن ویژگی های منحصر به فردش، غافلگیری مخاطب با حضور از پیش اعلام نشده روزبه نعمت الهی و نیز اپراهای ایتالیایی و بازی با گویش های آذری و گیلکی از اتفاقات دوشب کنسرت همای در قضای باز کاخ نیاوران بود.

کنسرت شب دوم همای تقدیم شد به روح پاک و معصوم دو فرشته بیگناه بنیتا و آتنا که قربانی بیرحمی و رنگ باختن اخلاق و عشق و انسانیت شدند.

همای، گروه مستان و ارکستر سمفونیک پرواز با همین ترکیب ارکستر و رپرتوار طی دو شب در تاریخ های 10 و 11 مرداد در شهر رشت نیز روی صحنه می روند.