نقش حساس قطر در سوریه

گروه بین الملل: یکی از شروط مهم عربستان و امارات و بحرین و یمن در خصوص بحران با قطر این است که این کشور باید دست از حمایت‌های خود از گروه‌های تروریستی بردارد. قطر به‌عنوان یکی از متمول‌ترین کشورهای عربی در ده سال آینده یکی از کشورهایی بود که توانست علیرغم جغرافیای کمش اما درصحنه سیاسی تأثیرگذار باشد. قطری‌ها با راه‌اندازی شبکه تلویزیونی الجزیره که در حقیقت اولین استارت قطری‌ها برای حضوری قوی در منطقه بود توانستند در مقابل موج جریان یک‌سویه ارتباطاتی صف‌آرایی کنند و برای اولین بار نه‌تنها شبکه‌هایی چون سیان ان و بی بی سی را عقب راندند بلکه در خود کشورهای غربی هم جایگاه مهمی پیدا کردند.

به گزارش بولتن نیوز، قطری‌ها به دنبال آن تلاش کردند در بحران‌های منطقه‌ای با تزریق پول و تشکیل گروه‌های متمایل به خود حضورداشته باشند. بحران سوریه کمک کرد این کشور با کمک عربستان سعودی و آمریکا روی به حمایت از گروه‌های تروریستی بیاورد و عملاً این قطر بود که توانست جبهه النصره و داعش را در سوریه و عراق سروسامانی دهد.

این کمک‌ها به حدی بود که بر اساس مشاهدات خبرنگار بولتن نیوز در سوریه، قطر ده‌ها مرکز درمانی برای داعش و جبهه النصره تأسیس کرد تا مجروحین آن‌ها در این مراکز مداوا شوند. به این کمک‌ها باید ارسال اسلحه و کمک‌های مالی را اضافه کرد واینگونه بود که به‌یک‌باره ما شاهد تولد غول تروریسم تکفیری بودیم.

ابتدابه‌ساکن آمریکا از کشورهای عربستان و هم‌پیمانانش در مقابل قطر حمایت کرد اما به نظر می‌رسد حمایت آمریکا نیز برای مقاصد خاص بوده است به‌نحوی‌که زمزمه‌هایی شنیده‌شده است که با دستور آمریکا جبهه النصره نیز تحت لوای آمریکا دربیاید تا بتواند هم‌زمان با کارت‌های متعددی در سوریه از آن‌ها بازی بگیرد.

این تفکیک نقش به‌گونه‌ای است که سازمان اطلاعات و امنیت آمریکا (سیا) مسئول رسیدگی به امور این سازمان تروریستی است و پنتاگون نیز تمرکز خود را بر حمایت از کردهای سوریه قرار داده است. این حمایت به‌گونه‌ای است که در چند روز گذشته اعلام شد آمریکایی‌ها از کردها خواسته‌اند نیروهای سوریه دمکراتیک را تشکیل دهند تا بتوانند به آن‌ها تسلیحات نظامی و کمک مالی بکنند.

 دولت ترامپ درصدد تمرکز حمایت‌ها از گروه‌های تروریستی در پنتاگون و سیا به دفتر خویش است. در این راستا به نظر می‌رسد وزارت امور خارجه آمریکا می‌خواهد دست خود را در چانه‌زنی‌های سیاسی با کنترل امور جبهه النصره در سوریه از طریق قطر از یک‌سو و ادامه حمایت از کردهای سوریه از سوی دیگر را پیش بگیرد.

گزارش‌های جدید حاکی است که در حاشیه سفر تیلرسون وزیر امور خارجه آمریکا به قطر، یک توافق سری صورت پذیرفته که جبهه النصره (القاعده یا تحریر الشام) برای اینکه خود را در نوبت‌های بعدی عملیات‌های نظامی روسیه، سوریه و ایران و پس از داعش می‌داند، در ازاء دریافت کمک‌های همه‌جانبه و خارج شدن از لیست تروریسم آمریکا، باید پیاده‌نظام بعدی آمریکا در شمال شرق سوریه و جنوب این کشور باشد و نقش ارتش لحد برای رژیم صهیونیستی را بازی کند. ضمن اینکه با حذف احرار الشام در مناطق ادلب و شمال شرق حلب، کارت بازی ترکیه را فرسایش دهد که نوعی گوشمالی برای ترکیه نیز هست. مضافاً اینکه جبهه النصره با تحریر الشام، بزرگ‌ترین سازمان رژیم و نیرو را پس از داعش در اختیار دارد و می‌تواند به‌عنوان گروه جایگزین داعش و حداقل برای یک دوره «مرخص ساز» مورداستفاده قرار گیرد.

به‌هرحال بازیگران دیگر سوریه یعنی روسیه و ایران به‌خوبی به توانمندی قطر در بحران سوریه و عراق واقف هستند و می‌توانند با تغییر شرایط و کمک به قطر اقدام به محدود کردن توان لجستیکی تروریست‌ها در سوریه و عراق بکنند امری که سبب خواهد شد روند مذاکرات صلح در قالب آستانه قزاقستان نیز سرعت بیشتری به خود گیرد.

اگرچه امروز قطر در نوعی محاصره اقتصادی است و برای این محاصره می‌رود هزینه زیادی پرداخت کند اما این امکان را دارد که با تغییر روند نقش خود در سوریه دوران بازی مثبت خود را در سوریه کلید بزند و البته این با کمک ایران و روسیه امکان‌پذیر است.

آمریکایی‌ها از اینکه کارت‌های بازی خود را در سوریه از دست می‌دهند ناراضی هستند و با نقش دوجانبه خود درصدد جذب قطر نیز می‌باشند. چسبندگی قطر به ترکیه در این مقطع می‌تواند باعث گردد که روس‌ها از این بازی به نفع محور خود و تغییر شرایط بهره بگیرند.

برخی از تحلیل گران امور سوریه مانند هادی محمدی معتقد هستند که ایده‌آل افشاشده آمریکایی در این مرحله از تحولات غرب آسیا، حرکت به‌سوی تجزیه قومی و مذهبی در کشورهای منطقه است ولی این پروژه از یکسو نمی‌تواند با سرعت کافی حرکت کند که فرصت واکنش به طرف‌های منطقه‌ای خواهد داد و از سوی دیگر آمریکا، ابراز و توان و بنیه کافی و قابل‌اعتماد برای این کار را در اختیار ندارد.

با توجه به ایده آل‌های جدید آمریکا در منطقه ایران و روسیه باید متوجه موقعیت کنونی قطر در بحران سوریه شده و اجازه ندهند این کشور بار دیگر در مسیر حمایت از گروه‌های تکفیری گام بردارد. هرچند گام‌های اولیه ظاهراً در این خصوص برداشته‌شده است اما به نظر نمی‌رسد برای قانع کردن قطر در این مرحله کافی بوده باشد.