حرکت لاک پشتی در اجرای طرح تحول بنیادین آموزش و پرورش / آیا سال تحصیلی 96- 97 گام هایی برای اجرای سند برداشته خواهد شد؟

گروه فرهنگی: در حالی شش سال از این تاریخ سپری شده است که بررسی ها نشان می دهد هنوز از پس این دوره طولانی اهداف پیش بینی شده در این سند ، به رغم تاکیدات مقام معظم رهبری اجرایی نشده و آنچه در این سند برای چشم انداز 1404 تدوین شده است ، به صورتی کامل مراحل اجرایی را طی نکرده است . 

به گزارش بولتن نیوز ، بدون تردید آموزش و پرورش از زیربنایی ترین بخش های کشور محسوب می شود و تغییرات فراوان نظام آموزشی در سال های اخیر که به معرفی نظام جدید آموزشی و تغییر شیوه از 5 سال ابتدایی ، سه سال راهنمایی ، چهار سال دبیرستان به شش سال ابتدایی و شش سال دبیرستان و سپس به شش سال ابتدایی و سه سال متوسطه و سه سال دبیرستان ، هیچ یک نتوانست محتوای نظام آموزشی در ایران را دگرگون نماید . 

 مقام معظم رهبری در سال های اخیر بارها بر اهمیت اجرایی شدن این سند و پایش اهداف از پیش تعیین شده در این حوزه تاکید کرده اند . 

آنچه مسلم است اینکه سبک زندگی ایرانی – اسلامی نیز از اهمیتی وافر برای ایشان برخوردا بوده و در رهنمودهایشان بر پرورش نیز به میزان آموزش تاکید کرده اند . در سال های گذشته با کمرنگ شدن بخش پرورش ، نظام آموزشی ایران نتوانسته است آن چنان که باید در تربیت جوانانی با تعلق خاطر به فرهنگ ایرانی – اسلامی موفق باشد . 

 بررسی ها نشان می دهد نظام آموزشی در ایران تاثیر گرفته از سه فرهنگ، ایرانی – اسلامی و جهانی است . 

آنچه در راستای نشان دادن تاریخ ایران در کتاب های درسی گنجانده شده است برای پاسخگویی به نیاز اول، دروس قرآنی و تعالیم دینی و ... برای پاسخگویی به نمیاز دوم و علوم جهانی نظیر ریاضیات و شیمی و فیزیک و ... در راستای پاسخگویی به نیاز سوم در این کتاب ها گنجانده شده است . 

بر این اساس پس از تدوین سند تحول نظام آموزشی ، دولت دهم در فاصله سال های 1390 تا مرداد ماه 1392 ، نسبت به ایجاد تغییراتی در محتوای کتاب های درسی اقدام کرد این در حالی است که کارشناسان تغییرات مذکور را تغییراتی نه ریشه ای که سر دستی ارزیابی کرده و در همان زمان انتقاداتی را به این موضع مطرح کردند 

در مقدمه آن آمده است: «در تهیه سند ملی تحول بنیادین آموزش و پرورش کوشش شده تا با الهام گیری از اسناد بالادستی و بهره گیری از ارزش های بنیادین آنها و توجه به اهداف راهبردی نظام جمهوری اسلامی ایران، چشم انداز و اهداف تعلیم و تربیت در افق ۱۴۰۴ هجری شمسی تبیین شود. 

تحول بنیادین در نظام آموزش و پرورش مبتنی بر آرمان های بلند نظام اسلامی باید معطوف به چشم ‌اندازی باشد که در افق روشن ۱۴۰۴، ترسیم‌گر ایرانی توسعه یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه با هویتی اسلامی انقلابی، الهام بخش جهان اسلام همراه با تعاملی سازنده و موثر در عرصه روابط بین‌المللی است. 

سند تحول بنیادین که قرار است زمینه ساز تحول در این دستگاه انسان‌ساز باشد، دارای ۱۳۱ راهکار در ذیل چند زیرنظام است که گفته می‌شود تاکنون برنامه‌هایی ذیل بیش از 40 راهکار آن به اجرا درآمده و کلیدواژه‌هایی چون حیاط طیبه، توجه به ساحت‌های شش گانه تربیتی، تربیت دانش آموزانی با هویت مستقل اسلامی و ایرانی و برخورداری از مربیانی با فضایل اخلاقی و در تراز جمهوری اسلامی در آن مشاهده می شود.

مهدی نوید ادهم، دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش در مرداد ماه سال 1395 ، پیش از آغاز سال تحصیلی 1395-1396 درباره این سند گفته است : گام نخست تدوین سند و نقشه راه، گام دوم زمینه سازی برای اجرای سند و گام سوم اجرای احکام سند است.

هر چند در این سند بر ارتقای شیوه های آموزشی و تغییر رویکرد نظام اموزش و پرورش از حافظه گرایی به سمت پرورش خلاقیت دانش آموزان تاکید و بهره مندی معلمان و آموزگاران از رتبه های علمی و تجهیز به دانش روز مورد تاکید قرار گرفته است این در حالی است که هنوز خانواده بزرگ آموزش و پرورش نتوانسته است در این حوزه اقدامی درخور و شایسته را در کارنامه خود ثبت کند .

آنچه بیش از پیش در این حوزه اهمیت دارد ، طرح بحث سند 2030 یونسکو است که ایران اجرای آن را پذیرفته است . هر چند دولت اعلام کرده است حق تحفظ در این سند را برای ایران محفوظ داشته اما باید توجه کرد که اهداف پیش بینی شده در این سند با سند تحول بنیادین آموزش و پرورش در برخی موارد در تعارضی آشکار است . به عبارت دیگر اهداف پیش بینی شده در سند 2030 اهدافی مادی گرایانه و اهداف منظور شده در سند تحول بنیادین اهدافی معنوی تلقی می شوند . 

 در برنامه ششم توسعه نیز بر اهمیت اجرای طرح تحول بنیادین تاکید شده است اما به نظر می رسد هنوز نظام آموزشی ایران نتوانسته است کارنامه موفقی در حوزه اجرا از خود ارائه دهد وسرعت عمل نیز آن چنان که بایسته است تلقی نمی شود . 

 از سوی دیگر حرکت بر مظاهر اجرای سند به جای اقدامات عمقی در بنیادین از دیگر مشکلات در این عرصه تلقی می شود . 

 خرداد ماه امسال در حالی به نیمه رسدیه است که والدین میلیون ها دانش آموز و کارشناسان و دلسوزان می پرسند آیا در سال 1396 ، آنچه باید رخ دهد، در شرف وقوع است ؟