معادله چند مجهولي قاچاق فيلم‌هاي سينمايي
وقتي امانتدار سينما امين نيست
روزگذشته سازمان سينمايي با انتشار خبري به نقل از معاون نظارت و ارزشيابي اين سازمان، از پيگيري موضوع قاچاق فيلم «گشت2» خبر داد.
روزگذشته سازمان سينمايي با انتشار خبري به نقل از معاون نظارت و ارزشيابي اين سازمان، از پيگيري موضوع قاچاق فيلم «گشت2» خبر داد. خانه سينما نيز طي نامه‌اي به رئيس سازمان صداوسيما خواستار احقاق حقوق مادي فيلم «گشت2» و پيگرد خاطيان شد. اين اقدامات منفعلانه بعد از آن صورت مي‌گيرد كه سعيد سهيلي تهيه‌كننده و كارگردان «گشت2» در اعتراض به عدم حمايت صنفي از وي، كارت خانه سينما را جلوي دوربين آتش زد.
قاچاق فيلم‌هاي سينمايي از طريق نهادهايي كه بايد امانتدار حقوق مالي و معنوي صاحبان آثار باشند، معضل جديدي براي سينماي ايران شده و با وجود اثبات خروج نسخه فيلم‌هاي سينمايي از اين نهادها، نه تنها تلاشي براي جبران خسارت نشده بلكه حتي از يك عذرخواهي نيز دريغ شده است.
داستان قاچاق فيلم‌هاي سينمايي از زماني جدي شد كه وسايل تكثير فيلم‌ها از اختيار عوامل سينما خارج شد و مردم عادي كوچه و خيابان نيز به اين تكنولوژي‌ها دست پيدا كردند. اما باز هم مجراي اصلي قاچاق از گروه‌هاي شبه‌مافيايي دنبال مي‌شد كه با استفاده از فيلمبرداري ويدئويي از نسخه‌هاي 35 ميليمتري فيلم‌هاي سينمايي، پاي فيلم پرده‌اي را به خانه‌ها باز كردند. كاري كه با وجود كيفيت پايين تصوير با استقبال خوبي روبه‌رو مي‌شد و بازار سياه فيلم قاچاق را رونق مي‌بخشيد. در مقابل نيز چرخه صنعت سينما از تهيه‌كننده گرفته تا سينمادار همگي از فيلم‌هاي پرده‌اي ضرر مي‌ديدند.
با تغيير تكنولوژي پخش فيلم در سينماها و ارائه نسخه‌هاي ديجيتالي، قاچاق فيلم نيز جهش تكنولوژيك پيدا كرده و اين بار نسخه‌هاي باكيفيت فيلم‌ها به جاي فيلمبرداري‌هاي بي‌كيفيت پرده‌اي سر از بازار قاچاق در‌آورده است.
تنها نكته مثبتي كه تغيير تكنولوژي به همراه آورد اين بود كه با نشانه‌گذاري نسخه‌هاي فيلم‌هاي مختلف فيلم، امكان رهگيري جريان قاچاق تا حد زيادي فراهم شد. نمونه بارز كشف جريان قاچاق فيلم بر اساس ليبل‌گذاري، كشف مجراي قاچاق فيلم‌هاي «فروشنده»، «عصباني نيستم» و « گشت2» است.
وقتي نسخه قاچاق «گشت2» منتشر شد، حميد فرخ‌نژاد، بازيگر فيلم در صفحه اينستاگرامش نوشت: باعث تأسف است كه اعلام كنم نسخه قاچاق فيلم گشت ٢ وارد بازار شده و متأسفم كه اعلام كنم طي هفته گذشته در اين ارتباط شكايتي تنظيم و به دادگاه رسانه تسليم كرديم ولي تمام تلاش‌هاي قانوني ما براي جلوگيري از اين سرقت بي‌نتيجه ماند. پليس فتا، پليس امنيت و شوراي صيانت سينما فقط اظهار تأسف كردند و ديگر هيچ... عملاً دست قانون جلوي سارقان بالاست و نسخه غيرقانوني گشت ٢ عيان و در محيطي امن در حال خريد و فروش است. متأسفم براي سينمايي كه هيچ پناهي ندارد.
متأسفانه نسخه‌هاي اصلي فيلم‌هايي كه اخيراً به صورت گسترده قاچاق شده‌اند نه توسط افراد عادي و قاچاقچي‌هاي پيش پا افتاده بلكه از سوي نهادهايي كه بايد حافظ منافع سينماگران باشند، به بيرون درز كرده‌اند.
كاظم راست‌گفتار، كارگردان سينما در يادداشتي با انتقاد از عدم برخورد با قاچاق فيلم مي‌نويسد: قاچاق فيلم يكي از عواملي است كه باعث از بين رفتن اميد در بين سينماگران مي‌شود چراكه علاوه بر ضررهاي مادي، خسارات روحي جبران‌ناپذيري براي صاحبان فيلم به همراه دارد. عرضه گسترده قاچاق فيلم‌هاي سينمايي در كنار خيابان و... هشداري جدي براي متوليان سينماست و آنها بايد راه‌حل‌هايي براي برون‌رفت از اين مشكل بينديشند. قطعاً اگر نهادهاي ذيربط عزمي راسخ براي جلوگيري از موضوع داشته باشند به نتيجه مي‌رسند، اما مشكل اين است كه اين ماجرا حتي توسط نهادهاي فرهنگي‌مان هم جدي گرفته نمي‌شود و انگار گوش شنوايي نيست!
با وجود اينكه منشأ قاچاق فيلم‌هاي «گشت2»، «عصباني نيستم» و «فروشنده» مشخص شده و برآورد ضمني از ميزان خسارتي كه قاچاق به صاحبان آثار زده است، قابل محاسبه است، نه تنها وزارت ارشاد و صداوسيما براي جبران خسارت به بار آمده پيشقدم نشده‌اند، بلكه نسبت به آنچه رخ داده، خبري هم از عذرخواهي نيست!
ارائه نسخه‌هاي اصلي فيلم‌ها براي بازبيني در وزارت ارشاد و انجام امور اداري پخش تيزرهاي فيلم‌هاي سينمايي در سازمان صداوسيما، امري عادي و روالي معمول است و صاحبان فيلم‌هاي سينمايي به دليل اعتمادي كه به اين ارگان‌ها دارند با خيال راحت و البته به دليل ساختارهاي بروكراتيك مجبور به انجام كار هستند. اكنون كه مشخص شده است این مراکز امانتداران خوبي براي سينما نيستند، چه كسي مي‌تواند دوباره اعتماد فيلمسازان را جلب كند؟
به نظر مي‌رسد يكي از راه‌هاي جبران خسارت و ترميم وجهه مخدوش شده اين دو سازمان مرتبط با سينما، برخورد جدي با عامل يا عواملي است كه باعث خروج نسخه‌هاي فيلم شده‌اند. حجم بالاي خسارت مالي قاچاق فيلم از يك سو و اينكه در صورت عدم‌پيگيري انتظامي و برخورد قضايي امكان ادامه روند قاچاق فيلم وجود دارد، لزوم ورود جدي نيروي انتظامي را در پي دارد.
مهرداد فريد، دبير شوراي عالي تهيه‌كنندگان مي‌گويد: نيروي انتظامي بايد نسبت به قاچاق فيلم حساس‌تر شود و آن را در سطح ديگر دزدي‌ها پيگيري كند.
فريد تأكيد مي‌كند: در حال حاضر آنچه از ما به عنوان يك نهاد صنفي برمي‌آيد، اين است تا از حكومت بخواهيم تا به وظايف اصلي حكومتي خود در قبال صيانت از اهل فرهنگ و هنر عمل كند؛ مسئله‌اي كه اين روزها مغفول واقع شده است.
دبير شوراي عالي تهيه‌كنندگان معتقد است: مسئله ديگر اين است كه نيروي انتظامي حمايت از هنرمندان و مسئله قاچاق را در اولويت كاري خود قرار نمي‌دهد. فكر مي‌كنيم قاچاق آثار سينمايي هم مانند دستبرد زدن به خانه، مغازه و بانك است و انتظار داريم همانطور كه پليس نسبت به اين موارد حساس است در مسئله قاچاق فيلم نيز دقت نظر بيشتري داشته باشد. با وجود تكاپوي وزارت ارشاد یا خانه سينما، هنوز مشخص نيست كه چه كسي قرار است خسارت مالي وارد شده به «گشت2» را پرداخت كند و براي بستن راه‌هاي خروج فيلم‌ها از ارشاد و صداوسيما چه فكري شده است! سازمان سينمايي همچنين بايد به اين سؤال پاسخ دهد كه چرا پيش از اين و در هنگام قاچاق فيلم‌هاي «فروشنده» و «عصباني نيستم» برخوردي با عوامل قاچاق نكرده است و اگر اعتراض سعيد سهيلي نبود، آيا باز هم بي‌تحركي و بي‌تفاوتي سازمان ادامه داشت؟
منبع: روزنامه جوان
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
