کابوس های سلطان و افول الگوی دمکراتیک ترکیه در منطقه

گروه بین الملل: رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه را شاید فعال‌ترین فرد در عرصه سخن پراکنی دانست، او بدون استثناء هر روز در خصوص تحولات منطقه و ترکیه اظهار نظر می کند، به نحوی که ما هر روز در رسانه ها شاهد مواضع و نظرات او هستیم. او اکنون در کسوت سلطانی رسانه ها را نیز به خود اختصاص داده است. تازه ترین مواضع وی نیز به روز جمعه بازمی گردد. اردوغان در نشست شورای آتلانتیک در استانبول در سخنانی که بطور زنده از شبکه های تلویزیونی ترکیه پخش شد، گفت: برخی ناآگاهان و جاهلان اقداماتی برای تشکیل یک دولت مستقل در سوریه را آغاز کرده اند، این ناآگاهان به خیال خود هیات دولت تشکیل می دهند، ترکیه با این اقدام ها مقابله می کند و اجازه تشکیل دولت مستقل در شمال سوریه را به هیچ عنوان نخواهد داد.

به گزارش بولتن نیوز، اردوغان در مورد روابط ترکیه و آمریکا گفت: روابط آنکارا و واشنگتن نه از طریق سازمان های تروریستی بلکه باید از طریق دو دولت شکل گیرد.

رئیس جمهوری ترکیه با تاکید بر اینکه از سازمان های تروریستی نباید کمک گرفت، گفت: ما در منطقه حضور داریم و آماده هرگونه حمایتی بوده و برای جایگیری در داخل هر ائتلافی آمادگی داریم اما به هیچ عنوان با سازمان های تروریستی در یک صف جای نخواهیم گرفت زیرا آنان دشمنان ما هستند.

اردوغان همچنین به وجود 3 میلیون پناهجوی سوری در ترکیه اشاره کرد و مدعی شد که دولت آنکارا برای این پناهجویان 25 میلیارد دلار هزینه کرده است.

اردوغان گروه های کرد سوری را همدستان پ.ک.ک خواند و گفت: ما از وضعیت همه در منطقه اطلاع داریم و دوستانمان باید وضعیت گروههای مختلف را از ما بپرسند چرا که در غیر این صورت گام های اشتباه برخواهند داشت.

وی با بیان اینکه مرزهای ترکیه از 2 روز پیش از خاک سوریه هدف قرار گرفته است، گفت: آنچه را که لازم باشد و منتج از حقوق بین المللی است، انجام خواهیم داد و این حق طبیعی ترکیه است و تا زمانی که تهدیدها ادامه یابد تدابیر لازم را اتخاذ خواهیم کرد.

رییس جمهوری ترکیه در مورد حرکت همسوی کشورش و آمریکا گفت: در گذشته حرکت های همسوی ترکیه و آمریکا سبب افزایش مضاعف تاثیرگذاری در مسائل مختلف شده و در مرحله حساس کنونی اتحاد آنکارا و واشنگتن بیش از پیش اهمیت دارد. امیدوارم برگ جدیدی در روابط ترکیه و آمریکا گشوده شود.

این در حالی است که مقامات آمریکایی نیز پیش بینی می کنند دیکتاتوری در ترکیه بیداد کند. پل پیلار یکی از مقامات آمریکایی در خصوص تاثیرات همه پرسی بر ترکیه به خبرگزاری مهر گفت: *همه پرسی قانون اساسی ترکیه با اعلام پیروزی لب مرزی اردوغان پایان پذیرفت. کمپین «آری» با اختلاف کمی و با کسب ۵۱.۴% آراء توانست بر رای ۴۸.۶ درصدی مخالفان چیره شود. این نتیجه ضعیف می تواند در بر دارنده چه پیامی باشد؟

به احتمال زیاد اردوغان نگران ضعیف بودن پیروزی خود نیست. ادامه روند ریاست جمهوری وی از این پس نیز تا حد زیادی مانند همان شکلی خواهد بود که تا به حال وجود داشته و یا حتی اگر پیروزی قوی تری هم رخ می داد باز هم وضع به همین منوال ادامه می یافت.

وی از جمله رهبرانی است که حتی به مخالفین و یا مقام های مسئول در برابر قانون اساسی اجازه عرض اندام و یا مهار وی برای انجام امر و کاری که وی به دنبال اجرای آن است را نمی دهد.

اردوغان همین الان هم خود را به عنوان رئیس جمهوری مطرح کرده که قدرت خیلی بیشتری نسبت به آنچه حتی پیش از انجام همه پرسی در قانون اساسی برای رئیس جمهوری ترکیه در نظر گرفته شده بود در اختیار دارد.

*تاثیرات احتمالی رای «آری» و پیروزی اردوغان چه تاثیری بر سیاست های منطقه ای وی خواهد داشت؟

به احتمال زیاد و با توجه به اظهارات و موقعیت سیاسی وی، اردوغان به حرکت در جهت خودکامگی خود ادامه خواهد داد.

نخستین اولویت وی محکم کردن بنای قدرت خود خواهد بود؛ در ضمن می توان انتظار داشت، قدم هایی در جهت دوری جستن از سیاست های سکولاریستی که آتاتورک در ترکیه به اجرا در آورد و در راستای اسلامی سازی سبک زندگی عمومی در این کشور برداشته شود.

*اگر بخواهیم در خصوص تاثیرات رای «آری» و پیروزی اردوغان بر سیاست خارجی ترکیه سخن بگوئیم، آیا می توان انتظار داشت که وی با توجه به حصول نتیجه مطلوب خود در همه پرسی رویکردی تهاجمی تر نسبت به سیاست های خود در خاورمیانه اتخاذ کند؟

نتیجه همه پرسی مهمترین فاکتور در تصمیم گیری های وی در حوزه سیاست خارجی خاورمیانه نیست. ترکیه تحت رهبری اردوغان همین حالا هم با توجه به نقش نیروهای نظامی این کشور در شمال سوریه، (هر روزه) مدعی تر می شوند. این وضعیت به احتمال زیاد ادامه خواهد یافت.

به نظر می رسد اردوغان هر روز گرفتار کابوس‌های بیشتری می شود. یکی از تحلیل گران تحولات سوریه در خصوص این کابوس‌ها معتقد است: دقیقا به مانند داستانهایی که در آن سلطانی مستبد هرشب کابوسی میدید و هر روز دستوری در پی آن کابوسها میداد، اردوغان هم سه شب هفته اخیر انگار سه کابوس دیده بود: شب اول کابوس زنان مبارز شمال سوریه را دیده بود که فردایش دستور بمباران آنها را داد. سپس شب دوم کابوس رفیق سابقش فتح الله گولن را دید و فردایش هزار تن را به اتهام نزدیکی به او بازداشت کرد. شب آخر هم انگار خواب پلیس‌های پرورش یافته خودش را دیده بود که روز جمعه صبح ۹۰۰۰ پلیس را تعلیق کرد. تنها طی سه روز، دو بمباران و هزار بازداشت و ۹۰۰۰ تعلیق به جز پیامد سه کابوس سلطانی چه چیز دیگری میتواند باشد.

سلطان حالش خوش نیست. اتحادیه عرب که در همه سالهای بحران سوریه، متحد ترکیه بود، علیه اردوغان موضع گرفت و در صدمین روز ریاست جمهوری ترامپ، سخنگوی کاخ سفید بر ادامه فشار بر ترکیه و جلوگیری از دخالت این کشور در عراق و سوریه تاکید کرد. باید دید کابوسهای بعدی سلطان چه خواهد بود و این بار به چه می انجامد.

سلطان چه حالش خوب باشد و چه نباشد این رفتارها نشان از پایان الگوی دمکراتیک ترکیه به رهبری رجب طیب اردوغان می باشد و سرآغازی است برای خودکامگی در ترکیه. اردوغان خوب می داند او نتوانست در همه پرسی پیروز میدان باشد و خوب می داند دیگر نه سکولارها، نه کردها، نه ملی گراها و نه مذهبی ها دیگر بسان سابق از وی حمایت نمی کنند. سلطان در روز سلطان شدن شاهد افول دمکراسی مدل ترکیه بود که زمانی غربی‌ها به آن دل خوش کرده بودند که می تواند نمونه ای برای رهبری کشورهای مسلمان منطقه باشد.