زبان انتخابات در ایران بصری تر شود

گروه سیاسی: مریم سلیمی مولف و مدرس اینفوگرافیک در یادداشت پیش رو،که پیرامون بصری تر شدن زبان انتخابات نگاشته، معتقد است انتخابات در ایران جز در حوزه تبلیغاتی و فعالیتهای شخصی و حزبی خود نامزدهای انتخاباتی و نیز رسانه ها، هنوز در جبهه برگزاری آن به ویژه به لحاظ فرآیندی، فاقد زبان بصری لازم است.
 
به گزارش بولتن نیوز، متن این یادداشت به شرح زیر است:

 

زبان انتخابات در ایران باید بصری تر شود و به همان نسبت نیز سواد بصری در کشور ارتقا یابد. روزگاری به مرحوم مرتضی ممیز از بزرگان طراحی گرافیک ایران گفتند لوگویی برای سوادآموزی طراحی کند. انگشت سبابه راستش را در استامپ آبی زد و اثر انگشتش را بر روی کاغذ ثبت کرد و سپس با ماژیک قرمز رنگ،ضربدری به نشانه پایان بی سوادی بر آن زد. شاید آن روز،  آن ضربدر یک نشانه یا حتی آرزو برای پایان بی سوادی بود، ولی واقعیت این است که هنوز عصر انگشت زدن در ایران به پایان خود نرسیده است. طبق آمار سال ۹۰ ، ایران ۱۰ میلیون بی سواد دارد و ۱۱ میلیون کم سواد (این افراد غیرمحصل محسوب می شوند). کم سوادان ۱۶ درصد جمعیت کشور را تشکیل می دهند. که براین اساس، قریب به ۲۰ میلیون در ایران بی سواد یا کم سواد هستند. قطعا همه این افراد بی سواد و کم سواد واجد شرایط رأی دادن نیستند ولی جمع افراد بی سواد و کم سواد واجد شرایط برای حضور در انتخابات کم نخواهد بود.

برخی از کشورها در جهان که  با معضل کم سوادی یا بی سوادی روبرو هستند، در مناسبات مختلف خود از جمله مناسبات مهمی همچون انتخابات می کوشند تا با زبان تصویر با مردم خود سخن بگویند. در بسیاری از این کشورها، حتی برگه های رأی تصویری هستند. از جمله این کشورها، ترکیه، افغانستان، مصر و… هستند.

 

به عنوان مثال در برگه های رأی ریاست جمهوری ترکیه کافی است واجدین شرایط با زدن علامت ضربدر زیر نام و تصویر کاندیدای مورد حمایت شان، برگه آرا را در صندوق بیندازند.

در سایر انواع انتخابات در این کشور از جمله انتخابات مجلس ، نیاز است تا افراد در انتخاب نمایندگان ، به زدن علامت زیر نشانه­ مربوط به هر حزب  اقدام کنند.

در کشورهای دیگری همچون افغانستان و مصر، در کنار تصویر نامزدهای انتخاباتی از نشانه­های آنها نیز استفاده می شود.

 

 

نگاهی به تصاویر برگه های رأ ی در ایران حاکی است که در دهه ۷۰ نیز برگه های رأی در ایران حاوی تصاویر نامزدهای انتخاباتی بوده است ولی اکنون سالهاست، برگه های رأی در ایران، بی تصویرند و این خلاء زبان بصری، کار را برای واجدان شرایط کم سواد و بی سواد سخت کرده است.

برگزاری مناظرات و امکان شناخت نامزدهای انتخاباتی فرصت آشنایی بیشتر مخاطبان با نامزدها را می بخشد و در صورت تصویری بودن برگه های رأی،  برای افراد بیسواد، دادن رأی از سوی آنها بسیار راحت تر خواهد بود.

 

 برگه رأی قدیمی در ایران

 

اینکه چه زمانی در ایران از رأی گیری الکترونیکی استفاده شود و چقدر زمینه برای چنین کاری فراهم باشد، یک بحث است و اینکه در نوع الکترونیک نیز به مشکلات کم سوادان و بیسوادان اندیشه و قالبی بصری به آن داده شود بحث دیگری است.

 

اینکه چرا ایران از برگه رأی های تصویری به نوشتاری رجعت کرده و اینکه کدامیک ازاثرگذاری و کاربرد بیشتری برخوردار بوده، خود نیازمند بررسی علمی و پژوهشی است.

اما قطعا زبان بصری همه فهم تر و تسهیلگر در روند انتخابات خواهد بود که این مهم بد نیست مورد توجه متولیان این حوزه قرار گیرد به ویژه در منظر آینده (چه در نوع دستی و چه الکترونیکی).

انتخابات در ایران جز در حوزه تبلیغاتی و فعالیتهای شخصی و حزبی خود نامزدهای انتخاباتی و نیز رسانه ها، هنوز در جبهه برگزاری آن به ویژه به لحاظ فرآیندی، فاقد زبان بصری لازم است.

نیاز است تا وزارت کشور زبان خود را بصری تر کرده و با درک و اهمیت زبان تصویر در قالبهای مختلف از جمله اینفوگرافیک از آن بهره بیشتری ببرد.

اینفوگرافیک می تواند کمکهای زیادی در معرفی احزاب، نامزدها، سوابق، مقایسه دوره ها، رویکردها و شعارها و دیدگاه های نامزدهای انتخاباتی، نتایج پیش بینی ها و نظرسنجی ها و… داشته باشد.

از دیگر کاربردهای اینفوگرافیک در انتخابات، تشریح بصری فرآیند دادن رأی و تهیه و نصب آن به صورت بنر، استند و…درمقابل حوزه های انتخابیه برای رأی اولی ها، افرادکم سوادو بی سواد و… است.

حین، قبل و بعد از انتخابات نیز به راحتی از این ابزار موثر در مسیر اطلاع رسانی در خصوص کلیه اطلاعاتی که به صورت شفاهی و نوشتاری در خصوص انتخابات ارائه می شود می توان بهره گرفت.

ضمن بصری تر کردن انتخابات به ویژه از منظر فرآیند برگزاری آن در ایران، باید به همان نسبت نیز سواد بصری در کشور ارتقا یابد.

تا زمانی که بی سوادی در کشور ریشه کن نشده، به عنوان یک راه حل در انتخابات، بصری سازی برگه های رأی می تواند راهگشا باشد. در غیر این صورت، هر سال ستاد انتخابات کشور مجبور خواهد شد تا این جمله را تکرار کند: «هموطنانی که از نعمت سواد محرومند و قادر به نوشتن رأی خود نیستند، برای شرکت در انتخابات می‌توانند به همراه شخصی با سواد، به شعب اخذ رأی مراجعه و پس از انتخاب نامزد مورد نظر خود، رأی دهند.»