والا پیامدار...

گروه سینما و تلویزیون: «پیام» و «محمد رسول ا... (ص)»، تنها فیلم هایی هستند که درباره رسول اکرم (ص) ساخته شده اند. آثاری که گرچه از نظر فرم و محتوا، قابل توجه هستند و برایشان زحمت زیادی کشیده شده، اما از کاری که باید انجام می شده و نشده، فاصله زیادی دارند. 

پیام - 1976

«پیام» که در ایران به نام «محمد رسول ا... (ص)» شناخته می شود، اولین فیلم سینمایی است که درباره پیامبر اسلام تولید شده، ساخته «مصطفی عقاد» کارگردان مشهور سوری است که آن را با سختی های بسیاری تولید کرد. او که تنها 2 اثر را به عنوان کارگردان در کارنامه سینمایی خود دارد، پس از چندین سال کار در شبکه های تلویزیونی آمریکایی، به سراغ این پروژه رفت. عقاد در یک اقدام جالب، این فیلم را در دو نسخه عربی و انگلیسی با بازیگرانی متفاوت ساخت که هر دو هم در جهان اسلام مورد توجه واقع شدند. خودش در این باره گفته است: «به لحاظ اقتصادی به نفع ما نبود، ولی به لحاظ زبان قرآن، احساس کردم لازم است فیلم را به زبان قرآن هم بسازم و تا امروز از نسخه عربی بیشتر از نسخه دیگر لذت می برم. منظورم این است که کلمه «ا... اکبر» مفهومی خاص دارد که GOD is great آن را نمی رساند.»

مهم ترین مشکل مصطفی عقاد، مخالفت هایی بود که با ساخت این فیلم در جهان اسلام صورت می گرفت. او برای گرفتن مجوز از علمای اسلامی، به دانشگاه «الازهر» مصر و چند کشور دیگر رفت و تأیید فیلمنامه اش را گرفت ولی از آنجا که در هالیوود، کسی حاضر به تولید فیلمی درباره پیامبر اسلام (ص) نبود، به کشور های اسلامی آمد تا برای این پروژه درخواست بودجه کند. گرچه عربستان سعودی و مراکش در ابتدا اجازه فیلمبرداری دادند ولی در میانه پروژه، با مخالفت ملک فیصل پادشاه عربستان مجبور شد به لیبی برود و در این کشور فیلمش را به پایان برساند.

مصطفی عقاد برای «پیام» از عوامل مطرح سینمای آمریکا مانند «آنتونی کویین» (در نقش حمزه) و «آیرین پاپاس» (در نقش هند) استفاده کرد و موسیقی متن فیلم را به «ژان موریس ژار» سپرد که برای این موسیقی، نامزد اسکار هم شد. جالب است بدانید مصطفی عقاد، کارگردان نام آور مسلمان که با این فیلم، در تاریخ هنر اسلام جاودانه شده است، در اواخر سال 2005 میلادی در انفجاری تروریستی که توسط سازمان «القاعده» در اردن انجام شد، کشته شد.

محمد رسول ا... (ص) - 1393

تنها دو ماه پیش از کشته شدن مصطفی عقاد، دو کاریکاتور توهین آمیز از پیامبر اسلام (ص) در یک نشریه دانمارکی چاپ شد، اتفاقی که مجید مجیدی کارگردان موفق سینما را بر آن داشت تا تنها اقتباس سینمای ایران را از زندگی پیامبر (ص) بسازد. حدود دو سال بعد، بالاخره پیگیری ها به نتیجه رسید و مجیدی که به تازگی از ساخت فیلم تحسین شده «آواز گنجشک ها» فارغ شده بود، با حمایت مؤسسه «نور تابان» وابسته به بنیاد مستضعفان، فیلمنامه عظیم ترین پروژه تاریخ سینمای ایران را کلید زد. با پایان نگارش فیلمنامه، شهرک سینمایی «پیامبر اعظم (ص)» در نزدیکی بزرگراه تهران - قم با 18 میلیارد تومان، ساخته شد تا محل تولید این پروژه باشد. این شهرک می تواند کمک خوبی برای تولید قسمت های دوم و سوم این فیلم باشد که قرار است در آینده ساخته شوند.

تولید فیلم با کمک جمعی از بهترین عوامل سینمای ایران در شش ماه انجام شد و فیلم «محمد رسول ا... (ص)» به جشنواره فجر سال 93 رسید. مجیدی برای انتخاب عوامل خارجی این فیلم، وسواس زیادی داشت و علاوه بر «ویتوریو استورارو» فیلمبردار ایتالیایی و «ای. آر. رحمان» آهنگساز هندی که هر دو سابقه دریافت جایزه اسکار را در کارنامه دارند، جلوه های ویژه فیلم را به «اسکات اندرسون» مدیر جلوه های ویژه «ترمیناتور 2» و «کینگ کونگ» سپرد. او همچنین برای انتخاب لوگوی فیلم، یک مسابقه بزرگ برگزار کرد که در نهایت طراحی هیچ کدام از برنده ها را نپسندید! نتیجه این وسواس، تولید فیلمی بود که گرچه بسیار پرهزینه بود ولی درخشان ترین نقطه کارنامه سینمایی خودش و بسیاری از عوامل دیگر است.

فیلم «محمد رسول ا... (ص)» بالاخره در شهریور 94 اکران شد و توانست با فروش 411 میلیونی در 2 روز اول اکران، رکورد فروش سینمای ایران را جابه جا کند. این فیلم با بیش از 2 میلیون نفر بیننده و 5/15 میلیارد فروش، یکی از پرمخاطب ترین فیلم های تاریخ سینمای ایران تا به امروز است. «محمد رسول ا... (ص)» طی سه سال گذشته برای اکران به کشور های مختلفی مانند ترکیه و عراق رفته و با توجه به شرایط اکران فیلم های ایرانی در خارج از کشور، در مجموع موفق بوده است.

چرا فقط دو فیلم؟

در این میان موضوعی که بیش از هر چیزی اهمیت دارد، کم کاری مسلمانان در تولید آثار سینمایی و تلویزیونی بر اساس زندگی پیامبر اسلام (ص) است. در همین سینمای ایران در حالی که سالانه ده ها فیلم تولید می شود و بسیاری از آن ها پرهزینه و با پروداکشن عظیم هستند، تنها یک فیلم با این موضوع ساخته شده که خود جای تعجب دارد. به خصوص با توجه به وجود شهرک سینمایی پیامبر اعظم (ص) که راه را برای ساخت آثار سینمایی و تلویزیونی درباره موضوعات صدر اسلام، بسیار هموار کرده است. علاوه بر آن باید توجه داشت که فیلمسازان غربی در چند دهه گذشته، بار ها زندگی حضرت عیسی مسیح(ع) را در قالب فیلم های سینمایی و تلویزیونی به تصویر کشیده اند؛ آثاری که بسیاری از ما آن ها را دیده ایم. فیلم هایی مانند «مصائب مسیح» اثر مل گیبسون، مینی سریال «عیسی ناصری» اثر فرانکو زفیرلی و... به نظر می رسد حالا و با گذشت 39 سال از انقلاب اسلامی، سینمای ایران باید بیشتر به موضوعات این چنینی بپردازد و در مقابل تصویری خشونت بار و غیرواقعی که رسانه های جمعی غرب، از اسلام می سازند قد علم کند.

منبع: خراسان