اگر سپاه نبود، کشور هم نبود

گروه سیاسی: از مهم ترین نیازهای انقلاب اسلامی پس از پیروزی، پیش گیری از فعالیت ناجوان مردانه ضد انقلاب در داخل و خنثی سازی توطئه های خارجی بود. در آن زمان، دستگاه دفاعی و امنیتی بازمانده از دوره پهلوی، به پاک سازی و بازسازی نیاز داشت. 

به گزارش بولتن نیوز، بر اساس همین نیاز، کمیته های انقلاب اسلامی با حضور و شرکت فعال مردم در مساجد به صورت خودجوش تشکیل شد. دولت موقت ابتدا تلاش داشت این نیروها را زیر سلطه خویش درآورد، ولی این تلاش با مخالفت افراد متعهد این تشکیلات روبه رو شد. در نهایت، این نهاد تازه تأسیس، زیر نظر حضرت امام قرار گرفت. ایشان هم در دوم اردیبهشت سال 1358، به صورت رسمی، فرمان تشکیل این نیرو را زیر نظر شورای انقلاب صادر کرد. درباره انتخاب نامی که نشان دهنده روح حاکم بر این نهاد باشد، بحث های فراوانی پدید آمد و در نهایت، این نهاد عنوان «سپاه پاسداران انقلاب اسلامی» به خود گرفت.

هدف از تشکیل سپاه

هدف از تشکیل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نگهبانی از انقلاب و دستاوردهای آن و کوشش در راه تحقق آرمان های الهی و گسترش حاکمیت قانون خداست. تقویت توان دفاعی جمهوری اسلامی از راه همکاری با دیگر نیروهای مسلح و آموزش نظامی، از دیگر اهداف تشکیل این نهاد شمرده می شود.

مأموریت سپاه

در اساس نامه سپاه پاسداران که به تصویب شورای انقلاب رسیده، مبارزه قانونی با عوامل و جریان هایی که درصدد خراب کاری و براندازی نظام جمهوری اسلامی هستند یا با توسل به زور، می خواهند حاکمیت قوانین جمهوری اسلامی را از بین ببرند، از مأموریت های این نهاد شمرده شده است. از دیگر وظایف این ارگان، می توان به خلع سلاح کسانی که بدون مجوز قانونی، اسلحه دارند و همکاری با نیروهای انتظامی در مواقع لزوم برای برقراری نظم و امنیت و حاکمیت قانون در کشور اشاره کرد.

مقابله با فتنه گروهک ها

سپاه هم زمان با توطئه های گروهک های ضد انقلاب و اعلام جنگ مسلحانه بر ضد نظام مقدس جمهوری اسلامی، به مقابله با این توطئه ها پرداخت و با کشف و انهدام خانه های تیمی، توطئه شوم دشمن را نقش بر آب کرد. در آغاز پیروزی انقلاب، ابرقدرت ها به دنبال از دست دادن منافع بی شماری که از چپاول ذخایر کشور ایران به دست می آوردند، به فکر شکست انقلاب از راه رویارویی نظامی افتادند. یکی از شگردهای آنان، استفاده از گروه های مزدور داخلی بود. آنان با حوادثی همچون ماجرای گنبد، غائله خوزستان و اغتشاش کردستان، می خواستند نظام مقدس جمهوری اسلامی را از درون متلاشی کنند. سپاه پاسداران بر اساس رسالتی که بر دوش داشت، یکی از نخستین نهادهایی بود که به سرکوب گروه های وابسته پرداخت.

حضور سپاه در عرصه سازندگی

پس از پذیرش قطع نامه 598، سپاه پاسداران افزون بر وظیفه اصلی خود که حفظ کیان اسلامی کشور بود، بر اساس فرمان مقام معظم رهبری، وارد میدان سازندگی کشور شد. هدف سپاه از ورود به این عرصه، استفاده بهینه از منابع و امکانات اقتصادی و عمرانیِ موجود در سپاه، مشارکت در اجرای برنامه های توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور، کسب تجربه و دانش فنی به منظور افزایش توان دفاعی سپاه، تداوم ارتباط سپاه و مردم و ایجاد بستر مناسب برای مشارکت نیروهای متخصص بسیجی در توسعه کشور بود.

سپاه و رسالت فرهنگی

در دهه اخیر که دشمنان بیداری اسلامی، دایره تهدیدهای خود را در حوزه فرهنگ، متمرکز و سطح عملیات روانی خویش را گسترده کرده است، اندیشه ای مقدس در سطح فرماندهان عالی سپاه شکل گرفت که به فعالیت های فرهنگی معتقد است. این دیدگاه که از حساسیت اوضاع فرهنگ جهانی و تهدیدهای بر ضد جهان اسلام سرچشمه می گیرد، می کوشد فعالیت های فرهنگی سپاه را به عنوان یکی از مأموریت های اصلی این نهاد در کنار مأموریت های دیگر ببیند.

افتخارآفرینی های سپاه

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در مدت زمانی کوتاه، شگفتی جهانیان را برانگیخت. نهادی که هیچ گونه پیشینه نظامی گری نداشت و از آموزش های کلاسیک دانشکده های نظامی بی بهره بود، چنان افتخارهایی آفرید که عظمت آنها را در ژرفای سخن معمار انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی رحمه الله می توان یافت، آنجا که اداره کشور وابسته به وجود سپاه گردید: «پاسدارها اگر نباشند، ... کی می تواند این مملکت را اداره کند؟» و آنجا که پاسدار بودن آرزوی امام شد: «ای کاش من هم یک پاسدار بودم» و چه افتخاری بالاتر از این!

نگاهی به عملکرد سپاه در سنگر دفاع از انقلاب، خنثی سازی توطئه ها و خاموش کردن شعله فتنه های کور گروهک های داخلی و گذری بر عملکرد سپاه در سنگر سازندگی و طراحی و ساخت سلاح ها و تجهیزات فوق مدرن نظامی، همه گویای موفقیت های روزافزون این نهاد افتخارآفرین است.

فعالیت های سپاه در یک نگاه

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی افزون بر جنبه دفاع در برابر دشمن، ضریب امنیت اجتماعی کشور را با ایجاد روحیه امیدواری افزایش داد و معادله های دشمنان را در ایجاد تهدید نظامی بر ضد نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران بر هم زد.

بخشی از عملکرد این نهاد در راه حفظ دستاوردهای بلند انقلاب اسلامی عبارت است از: حضور در دفع غائله گنبد و ترکمن صحرا، جلوگیری از سقوط شهرهای سنندج، پاوه و نقده به دست گروهک های ضد انقلاب، برقراری امنیت در مرزهای شمال غرب کشور، مقابله با غائله سیستان و بلوچستان و جلوگیری از سقوط شهر زاهدان، خنثی سازی فتنه گروهک خلق مسلمان در تبریز، مقابله با توطئه های منافقان در خارج از کشور، ایجاد شبکه اطلاعاتی و امنیتی مناسب که مبنایی برای تشکیل وزارت اطلاعات شد، مشارکت در بازسازی کشور و... 

سپاه پاسداران در آینه کلام امام خمینی رحمه الله

امام خمینی رحمه الله در بخشی از سخنان خود در حمایت از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی فرمود: «من از سپاه راضی هستم و به هیچ وجه نظرم از شما برنمی گردد. اگر سپاه نبود، کشور هم نبود. من سپاه پاسداران را بسیار عزیز و گرامی می دارم. چشم من به شماست. شما هیچ سابقه ای جز سابقه اسلامی ندارید».

ایشان همچنین درباره نقش سپاه در پشتیبانی از جمهوری اسلامی فرمود: «سپاه پاسداران که رُکنی بزرگ در پیروزی انقلاب اسلامی است، با اقتدا به مولای خود سید مظلومان ـ علیه الصلوة والسلام ـ نجات بخش ملت ایران و اسلام عزیز از شب های تاریک و ظلمانی ستم‌شاهی بود و در پاسداری از انقلاب و هدف های آن، عاملی مؤثر و رُکنی رکین بوده و هست».

سپاه پاسداران در سایه سار کلام رهبر

رهبر معظم انقلاب اسلامی، حضرت آیت اللّه خامنه ای درباره جایگاه سپاه در نظام جمهوری اسلامی ایران می فرماید: «سپاه در تاریخ شناخته شده خود ما، یک پدیده کم نظیر و شاید بی نظیر است؛ یعنی سپاه، موجودی است که ولادت و رشد و نمای آن در صحنه انقلاب، آن هم در عرصه دشوارترین آزمون های انقلاب بود».

ایشان در جای دیگر می فرماید: «سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، در سایه روحیه انقلابی و معنویتی که از سرچشمه جوشان دل منوّر و روح مصفای آن امام عارفان و قُدوه صالحان، پیوسته می جوشید و بیش از همه، جوانان رزمنده و خالص سپاه و بسیج را سیراب می کرد، توانست نقش تعیین کننده ای در دفع حمله ایادی استکبار به جمهوری اسلامی، ایفا... و حفظ و استمرار نظام را تضمین کند».

سپاه پاسداران هنگامى تولد یافت که انقلاب اسلامى با انواع توطئه ها و شرارت هاى داخلى گروهک‌ها ـ که از طرف ابرقدرت‌های شرق و غرب هدایت مى شدند ـ رو به رو بود؛ از این رو مقابلۀ جدى با آن آفات، ضرورت داشت و این امر مهم به عهدۀ سپاه پاسداران گذاشته شد؛ و این براى نهادى که هنوز آمادگى لازم براى دفاع را کسب نکرده بود، میّسر نبود مگر به واسطۀ عوامل ذیل:

الف نصرت الهى؛

ب حمایت و رهبرى حضرت امام (س)؛

ج روحیۀ انقلابى و شهادت طلبى پاسداران؛

د برخوردارى از حمایت ملت؛

ه جذب عناصر با ایمان و انقلابى به مجموعۀ سپاه.

سپاه پاسداران به تناسب ضرورت، در زمینه هاى انتظامى و امنیتى ـ که در فرموده هاى امام امت به آنها اشاره شده است ـ فعالیت کرد و نقش بسیار مهم و همه جانبه اى را ایفا نمود. در زمانى که کشور نیاز مبرم به امور امنیتى داشت و هنوز فاقد سازمان امنیتى بود، سپاه پاسداران در کشف و انهدام خانه هاى تیمى منافقین و گروهک هاى محارب، سر بر آستانه خطر مى سپرد و آنان را متلاشى مى کرد. امام راحل در بیان اهمیت وظایف آنان مى فرماید: «اگر سپاه نبود، کشور هم نبود» (صحیفه امام؛ ج 9، ص 314)

اما پس از پیروزى انقلاب اسلامى نیز، ملت ایران به جاى حذف نیروهاى انقلاب، به مرور زمان ضد انقلاب را از صحنه خارج کردند؛ بنابراین عوامل اصلى موفقیت انقلاب عبارتند از:

الف هوشیارى مردم و درس‌آموزی‌هایشان از انقلاب‌های پیشین و در نتیجه دورى جستن از تفرقه، با شناختن دوست از دشمن در صفوف انقلاب؛

ب رهبرى روحانیت متعهد و تجلّى آن در ولایت فقیه جامع الشرایط و آگاه به مسائل روز؛

ج پدیدار شدن نهادى مردمى که از متن انقلاب جوشیده و مطیع فرمان امامش بود که نمونۀ آن در هیچ یک از حرکتهاى قبلى مردمى به صورت منسجم وجود نداشت و آن، نهاد مقدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامى است.

فلسفۀ وجودى سپاه پاسداران را هیچ چیز به اندازۀ ارزش دستاوردها و اهداف مورد نظر انقلاب اسلامى بیان نمى کند. انقلابى که ریشه هاى فساد را قطع و نهال طیبۀ ایمان و استقامت را در کشور و در دل ملت ایران بارور کرد و با چشمه جارى و زلال ولایت، آن را آبیارى نمود، خطر عظیمى شد که ابرقدرتها خصوصاً امریکایى ها تحمل آن را نداشتند؛ بنابراین، انقلاب اسلامى با طیفى از اقدامهاى خصمانۀ فرهنگى، سیاسى، روانى، اقتصادى و نظامى مواجه گشت، زیرا که متحد دیروز امریکا، تبدیل به خطرناکترین تهدید در مقابل تمامى عرصه هاى مستکبران جهانى شده بود. در نتیجه دشمنان انقلاب اسلامى از ابتداى پیروزى، در صدد سرنگونى آن برآمدند و به اشکال مختلف، به توطئه و فتنه انگیزى دست زدند. این دسیسه ها به حدّى گسترده و پیچیده هستند که حتى قادرند دولت و یا نظام کشورى را سرنگون سازند؛ اما نظام جمهورى اسلامى با تمام توان خویش، هر یک از این نقشه ها را نقش برآب کرده است.

مجموعۀ فعالیتهاى سپاه فقط به دوران انقلاب ختم نشد، بلکه هنگامى که رژیم عراق به منظور تصرف بخشى از کشور جمهورى اسلامى ایران تهاجم همه جانبه خود را آغاز کرد و بخشهایى از میهن اسلامى را به تصرف خود درآورد، سپاه پاسداران بود که با بضاعت اندک خود مردم را سازمان داد و همراه با برادران ارتش جمهورى اسلامى به مقابله با تعرضهاى عراق شتافت که این مقابله هشت سال متوالى طول کشید و دشمن را از بخشهاى اشغالى بیرون راند و خیالات شوم سردار قادسیه را نقش بر آب کرد. البته در این راه، سپاه از تجربیات و برکات بسیار بالایى برخوردار گردید که به قیمت عروج بهترین یاران و فرماندهان سپاه و فرزندان عزیز ملت بزرگوار ایران حاصل شد؛ سخنان حضرت امام (س) در پایان جنگ تحمیلى حاکى از عمق مظلومیت این نهاد است:

«شما آیینۀ مجسم مظلومیت ها و رشادتهاى این ملت بزرگ در صحنۀ نبرد و تاریخ مصور انقلابید. شما فرزندان دفاع مقدس و پرچمداران عزت مسلمین و سپر حوادث این کشورید. شما یادگاران و همسنگران و فرماندهان و مسئولان بیداردلانى بوده اید که امروز در قرارگاهِ محضر حق مأوا گزیده اند... ولى من به طور جِدّ و اکید مى گویم که انقلاب و جمهورى اسلامى و نهاد مقدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامى که بحق از بزرگترین سنگرهاى دفاع از ارزشهاى الهى نظام ما بوده و خواهد بود.» (صحیفه امام؛ ج 21، ص 133 ‏134.)

بنابراین با توجه به نگرش فوق، سپاه باید در «مکتبى بودن، مردمى زیستن، روحیۀ رزمى و انقلابى داشتن و تابع ولى فقیه بودن» سرآمد دیگر نیروها و درس آموز دیگران باشد. از این رو شایسته است که این ارگان نظامى ـ انقلابى پیراسته از نقصها و آفت‌ها و به دور از زشتیهاى اخلاقى باشد و با همان طهارت و قداست نخستین، باقى بماند تا لیاقت سربازى انقلاب جهانى حضرت ولى عصر (عج) را داشته باشد. با این امید که بتوانیم رهنمودهاى آن رهبر بزرگ را به کار بندیم تا علاوه بر جلب رضایت روح آن عزیز، بر تکامل روحى و معنوى خویش بیفزاییم و در پاسدارى از ارزشهاى متعالى انقلاب اسلامى کوشا باشیم.