دست بالای «شی» در دیدار با «ترامپ»

به گزارش بولتن نیوز، نخستین دیدار رهبران دو قدرت برتر اقتصادی دنیا، در کنار حساسیت های بسیار، به طور حتم از تعدد و گستردگی مسائل مورد بحث نیز برخوردار خواهد بود که همین امر بیش از پیش به اهمیت این دیدار می افزاید.

این دیدار که بر اساس اعلام رسانه ها، امشب (به وقت محلی) در فلوریدا برگزار می شود پیش از هر چیز تحت تاثیر مواضع تند ترامپ علیه چین در کمپین انتخاباتی وی پیش بینی شده که می تواند مسائل مختلف از جمله فعالیت های هسته ای کره شمالی و موضع چین در قبال آن، مناقشات دریای جنوبی چین، تایوان و تجارت را در برگیرد.

این در حالی است که چین به دلیل موضع خود در قبال کره شمالی و از سوی دیگر، استقرار سامانه ضد موشکی «تاد» آمریکا در خاک کره جنوبی و همچنین مناقشات دریای جنوبی چین همواره با ایالات متحده تنش داشته است.

در همین حال، چین همواره سیاست های آمریکا در قبال تایوان و تحرکات واشنگتن در این مورد را مداخله در امور «چین واحد» دانسته و آن را محکوم کرده است.

«لو کانگ»؛ سخنگوی وزارت خارجه چین در نشست خبری خود پیش از سفر «شی جین پینگ» به آمریکا، در مورد جزئیات این سفر و دیدار اظهارنظر نکرد اما تلویحا از لزوم لحاظ کردن منافع دو جانبه چین و ایالات متحده در قالب روابط تجاری در این ملاقات سخن گفت.

او گفت که بازار و اقتصاد حکم می کند که منافع میان دو کشور لحاظ شود؛ چرا که از این طریق ما همواره یکدیگر را در کنار خود خواهیم داشت و هر دو کشور باید با یکدیگر همکاری کنند تا سهم هر یک از منافع مشترک بیشتر شود.

در همین حال، مقامات ایالات متحده اعلام کردند که موضوع کره شمالی، تقابل تجاری آمریکا و چین و ادعاهای پکن در قبال دریای جنوبی در راس موضوعات مورد بحث روسای جمهور دو کشور در این دیدار خواهد بود.

از سوی دیگر، رکس تیلرسون وزیر امور خارجه ایالات متحده ماه گذشته میلادی در سفر به آسیا، در پکن از موافقت آمریکا مبنی بر همکاری با چین در قبال موضوع کره شمالی خبر داد و بر خواسته دونالد ترامپ مبنی بر حصول این همکاری دوجانبه تاکید کرد.

این اظهارنظر وزیر امور خارجه ایالات متحده می تواند حاکی از تغییر مواضع و رویکرد دولت ترامپ نسبت به بزرگترین رقیب اقتصادی آمریکا باشد. این در حالی است که پیش از این بسیاری از رسانه ها و تحلیلگران از عدم ثبات مواضع ترامپ صحبت کرده بودند.

در واقع این بحث به کرات مطرح شده بود که بسیاری از مواضع و وعده های ترامپ در کمپین های انتخاباتی وی، فقط و فقط جنبه تبلیغاتی داشته اند و قرار نیست که پس از روی کار آمدن او تداوم یابند. اینک تغییر رویکرد ترامپ نسبت به چین می تواند یکی از مصادیق این امر باشد.
نباید فراموش کرد که ترامپ در تبلیغات انتخاباتی خود سعی کرد با ارائه مواضع ضد چینی، رای بخشی از جامعه آمریکا به خصوص طبقه تجار و سرمایه گذاران را جذب کند؛ اینک پس از دستیابی به سمت ریاست جمهوری ایالات متحده، این مواضع بر اساس تحلیل رسانه ها می تواند تغییر کرده باشد.

این تلطیف مواضع را می توان در گفته های یکی از مقامات دولت آمریکا در گفت وگو با پایگاه اینترنتی «کوارتز مدیا» این کشور مشاهده کرد. این مقام آمریکایی که به نام وی اشاره ای نشده، تاکید کرده است که این دیدار نخستین گام برای ایجاد روابط سازنده و سودمند به شمار می رود.

این در حالی است که این اظهارنظر فاصله بسیاری با مواضع توئیتری تند و محافظه کارانه ترامپ در قبال چین دارد. بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که ترامپ در این دیدار بیش از هر چیز بر دو موضوع تاکید خواهد داشت، نخست: قول مساعد چین مبنی بر گشودن دروازه های بازار خود به روی آمریکا و کاهش نظارت های سفت و سخت دولتی در عرصه تجاری، و دوم: اقناع چین برای پذیرفتن تحریم های سازمان ملل علیه کره شمالی.

در واقع ترامپ پس از مواضع تند خود علیه چین، اینک درصدد ایجاد روابط با رئیس جمهور چین برآمده چرا که چنانچه مقامات کاخ سفید طی هفته گذشته اعلام کردند، ایالات متحده و چین 40 درصد از مجموع اقتصاد دنیا را در اختیار دارند و هیچ روابط اقتصادی دیگری نمی تواند جایگزین مناسبی برای دو کشور باشد.

این تغییر موضع در قبال چین می تواند جدیدترین نمونه از دیپلماسی دولت ترامپ مبنی بر پرهیاهو بودن باشد. آنچه در واقع رخ می دهد، هیاهوی ایجاد شده توسط دولت ترامپ از یک سو، و اقدام در جهت مخالف این هیاهو باشد؛ چنانچه رویکرد جدید دولت ترامپ در قبال چین از بسیاری جهات مشابه سیاست های دولت اوباما در قبال این غول اقتصادی دنیا است.

این در حالی است که ترامپ در خلال کمپین انتخاباتی خود چین را به اتخاذ سیاست های ناجوانمردانه تجاری محکوم کرده و به شدت از ساخت و سازهای این کشور در دریای جنوبی چین انتقاد کرده بود.

اینها تنها گوشه ای از اتهامات پیشین ترامپ به دولت چین است که البته با اتهامات کوتاهی در قبال کره شمالی هسته ای نیز همراه شده بود.

در همین حال، با وجود چندگانگی موجود در برنامه ریزی اهداف این دیدار در دولت آمریکا، این احتمال وجود دارد که چین با برنامه ریزی دقیق تر به پیشواز این دیدار برود چرا که به احتمال فراوان پکن دو مسیر را در این دیدار پیش خواهد گرفت؛ نخست تاکید بر مواضع قبلی خود در صورت غیرمنطقی بودن پیشنهادات آمریکایی ها و دوم پذیرش پیشنهادات در راستای بهره برداری اقتصادی هرچه بیشتر.

آنچه بر این امر دامن می زند، این حقیقت است که اینک دولت ترامپ برای این دیدار پیشقدم شده و این امر، به خودی خود رئیس جمهوری چین را حداقل در این دیدار در موضع قدرت قرار می دهد.

آمریکایی ها هنوز اظهارنظر رسمی در مورد مسائل مورد بحث این دیدار نداشته اند و این نشان می دهد که دونالد ترامپ و دولت وی هنوز به یک استراتژی کلیدی برای مقابله با چین و حتی برای مسائل قابل طرح در این دیدار نرسیده اند.

بدین ترتیب، همچنان این سئوال مطرح است که آیا اولویت رئیس جمهور ایالات متحده برای این دیدار مبتنی بر مسائل مربوط به تجارت و روابط اقتصادی خواهد بود یا ترامپ اولویت خود در این دیدار را به مسائل منطقه ای و موضوع کره شمالی اختصاص خواهد داد؟

بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که ادعای ترامپ مبنی بر ناجوانمردانه بودن بازی اقتصادی چین با آمریکا، کاملا صحت دارد. اما از سوی دیگر، گروهی دیگر نیز معتقدند که سردرگمی دولت ترامپ در چگونگی مقابله با چین را نمی توان با ادعای رئیس جمهور ایالات متحده توجیه کرد.

به بیان دیگر، این تحلیل ها حاکی از آن است که عدم توانایی دولت ترامپ در مقابله با چین را نمی توان به گردن ناجوانمردانه بودن سیاست های پکن انداخت.

در پایان نباید فراموش کرد که انسجام موجود در بدنه و ساختار دولت چین از یک و سردرگمی موجود در سیاست های ترامپ تازه از راه رسیده از دیگر سوی، بیش از پیش این احتمال را پیش می کشد که «شی جین پینگ» در این دیدار از دست بالا برخوردار خواهد بود.