نگاهی به عملیات سپر فرات و اهداف اردوغان در سوریه

گروه بین الملل: 24  آگوست سال 2016 میلادی بود که ارتش ترکیه عملیات موسوم به سپر فرات را در خاک سوریه آغاز کرد. «بن علی یلدریم» نخست‌وزیر ترکیه در پی ایجاد عملیات سپر فرات گفت: ترکیه در صورت مشاهده افزایش فعالیت تروریستی عملیات نظامی خود را در شرق فرات توسعه می‌بخشد.

 

به گزارش بولتن نیوز،وی افزود: آنکارا عملیات نظامی را در شرق فرات به‌منظور مبارزه با تروریسم به اجرا می‌گذارد. یلدریم اضافه کرد: ما باید وجب‌به‌وجب از مرزهای خود با سوریه را از وجود تروریست‌ها پاک‌سازی کنیم.

نیروهای ارتش ترکیه در حقیقت با چراغ سبز آمریکا و روسیه وارد خاک سوریه شده و اولین عملیات خود را در مناطق جرابلس آغاز کردند و اعلام کردند آن‌ها مبارزه با تروریسم و بخصوص داعش را سرلوحه کار خود قرار داده و قصد دارند با این گروه تروریستی مبارزه کنند.

این ادعاها از همان اول چندان با استقبال افکار عمومی روبرو نشد چون افکار عمومی منطقه و جهان از ابتدای شروع بحران سوریه شاهد همکاری گسترده ترکیه با داعش و سایر گروه‌های تروریستی بود. به ادعای دولت ترکیه این عملیات بر اساس حقوق مشروع ترکیه و قوانین بین‌المللی در حق دفاع از خود و مطابق با ماده 51 منشور سازمان ملل متحد و تصمیمات این سازمان برای مبارزه با گروه تروریستی داعش صورت گرفته و کماکان ادامه دارد.

روسیه امیدوار بود که با کشاندن پای ترکیه به بخشی از خاک سوریه این کشور را درگیر نبرد با داعش بکند به‌نحوی‌که زمینه‌های همکاری ترکیه با داعش را قطع کند. ترکیه نیز امیدوار بود با حضور در عمق خاک سوریه ارتباط گروه‌های کردی را در شمال سوریه قطع نماید و هم‌زمان زمینه‌های حمایت میدانی از گروه‌های تروریستی تحت حمایت خویش را فراهم نماید. در جرابلس و الباب نیز همین کار را کرد. بعدازاینکه ارتش ترکیه وارد این مناطق شد شمار زیادی از گروه‌های تحت حمایت خویش را در این مناطق مستقر کرد. در تمام این مدت نیز ارتش ترکیه شاهد درگیری و برخوردی آن‌چنانی با داعش نبود. در شهر جرابلس داعش این منطقه را دودستی تقدیم ارتش ترکیه نمود بدون اینکه دو طرف شاهد برخورد جدی باشند.

ترکیه قصد داشت با پیشروی به‌سوی منبج و کنترل این مناطق نیز بخش زیادی از خاک سوریه را کنترل کند و ارتباط کردها را کاملاً در این مناطق قطع نماید و هم‌زمان در عمق خاک سوریه به بهانه ایجاد منطقه امن دولت در تبعید سوریه را تشکیل دهد.

اما پیشروی ارتش ترکیه با ممانعت روسیه، آمریکا و سوریه و کردها روبرو شد و اجازه به ترکیه داده نشد بیشتر از این در سوریه دخالت نماید. ترکیه قصد داشت 5 هزار کیلومترمربع را در شمال سوریه اشغال کند. خواسته‌ای که خیلی زود بازیگران فعال در سوریه متوجه آن شدند و فهمیدند در این مسیر ترکیه نه‌تنها قصد مبارزه با داعش را ندارد بلکه می‌خواهد زمینه‌های دخالت مستقیم در سوریه را برای خود فراهم نماید و بر هژمونی خود در سوریه بی افزاید.

 

موضع دولت سوریه بسیار واضح و روشن بود. آن‌ها از همان ابتدا نسبت به این امر موضع‌گیری کرده و آن را اشغال خاک خود دانستند و تأکید کردند که ادامه این کار منجر به رویارویی آن‌ها خواهد شد کما اینکه این رویارویی در شهر الباب نیز می‌توانست روی دهد اما سایر بازیگران به ترکیه هشدار دادند که دست از ادامه پیشروی‌ها در آن مناطق بردارد. دمشق بارها از طریق روسیه نیز این پیام را به ترکیه داد که دست از ادامه پیشروی بردارد.

هم‌زمان گروه‌های کردی در سوریه نیز هشدار دادند که اگر ارتش این کشور به پیشروی‌های خود ادامه دهد مقابل آن‌ها صف‌آرایی خواهند کرد. در برخی از مناطق نیز این درگیری‌ها روی داد و در مناطقی چون عفرین و اطراف منبج نیروهای کردی روبروی ارتش ترکیه صف‌آرایی کرده و شماری از تانک‌های ترکیه را مورد هدف قراردادند.

با ورود نیروهای ارتش آمریکا و روسیه نیز به بخشی از خاک سوریه در شمال این کشور ترکیه عملاً نتوانست به هیچ‌کدام از اهداف خود دست پیدا کند که به برخی از آن‌ها به‌طور خلاصه اشاره می‌شود.

1- ترکیه نتوانست 5 هزار کیلومترمربع را که قصد داشت اشغال کند اشغال نماید

2- ارتش ترکیه هیچ نقشی در مبارزه با داعش ایفا نکرد

3- ارتش ترکیه نتوانست خطوط ارتباطی کردها را قطع نماید

4- ترکیه نتوانست روسیه و دمشق را قانع کند که نیت جدی برای مبارزه با داعش دارد

5- همکاری روس‌ها و آمریکایی‌ها به دمشق و کردها قطع نگردید

6- ارتش ترکیه نتوانست بخشی از عملیات رقه شود

 

با در نظر گرفتن این شکست‌ها در سوریه ترکیه ترجیح داد بیشتر از این در مناطق مرزی سوریه هزینه نکرده و پایان عملیات سپر فرات را اعلام کند. علیرغم پایان این عملیات هنوز ترکیه اعلام نکرده است که هدفش از این عملیات چه بود و به چند درصد از اهداف موردنظر خود دست‌یافت؟

بدین ترتیب با قاطعیت می‌توان گفت ترکیه بار دیگر شکست سختی در سوریه متحمل گردید و هرگز نتوانست حتی هم‌زمان خود را قانع نماید که اهدافش در سوریه انسان دوستانه و در راستای منافع مردم سوریه است. اشکال عمده در استراتژی ترکیه در سوریه در این بود که اساس این استراتژی بر پایه اشغال و تأسیس امپراطوری نوین عثمانی چیده شده که بر اساس واقعیات منطقه و بین‌المللی هیچ‌گونه همخوانی ندارد و تنها یک رؤیایی اردوغانی است و بس.