راحت‌طلبی و تکرار، سرلوحه امسال صدا و سیما برای تولیدات نوروزی

گروه فرهنگ و هنر: مطابق هر سال، در ایام نوروز، شاهد پخش برنامه‌ها و مجموعه‌های تلویزیونی متعددی برای پخش از شبکه‌های مختلف سیما در ایام نوروز بودیم. برنامه‌ها و مجموعه‌هایی که هر کدام از عوامل و کیفیت فنی متفاوتی برخوردار بودند و به زعم مدیران سازمان صدا و سیما بسته نوروزی بسیار خوبی برای مردم ایران تدارک دیده شده بود. اما نه تنها این تصور مدیران درست نبود که شامل پسرفتی شگفت‌انگیز در بسته نوروزی سازمان بودیم و بهتر و دقیق‌تر این است که بگوییم چشمه خلاقیت سازمان در نوروز امسال دچار خشک‌سالی شده است.

 

به گزارش بولتن نیوز، برنامه‌های تدارک دیده شده نوروزی برای پخش از سازمان صدا و سیما و شبکه‌های گوناگون خلاصه می‌شود به چند برنامه گفتگو محور تکراری و سه برنامه تولیدی به اصطلاح متفاوت. اما جدا از برنامه‌های گفتگو محور که مهمان همیشگی سبد نوروزی صدا و سیما هستند، آن سه برنامه متفاوت مد نظر ما هستند.

سه برنامه که شامل «خندوانه» و «دورهمی» از شبکه نسیم و مسابقه «زمانی برای خندیدن» از شبکه سه سیما می‌شوند. «خندوانه» که مطابق ایام گذشته به روی آنتن می‌رود و فقط هر یک روز در میان با مسابقه پانتومیم سعی کرده است تا تدارکی برای ایام نوروز ببینید اما در این امر نیز چندان موفق نبوده است. علاوه بر آن وعده‌ای که برای بخش خنداننده شو به مخاطبین داده شده بود، چندان به واقعیت نپیوست و تنها شاهد هر از گاهی پخش تکه‌های کوتاه از اجرای چند نفر هستیم که آن‌هم با وعده‌های داده شده و تبلیغات فراوان انحام شده سنخیتی نداشت و در واقع بیشتر مخاطب را سرخورده کرد. گویا تیم کاری خندوانه پس از چند فصل ساخت این برنامه دیگر خلاقیت گذشته و ایده جدیدی برای جذب مخاطب و حفظ مخاطبین قدیمی ندارند.

از آن بدتر «دورهمی» مدیری است که بدون ذره‌ای تغییر در روند برنامه و با همان فرمان گذشته به استقبال نوروز آمده است. مدیری احتمالا تنها بر روی نام خودش برای جذب مخاطب حساب باز کرده است وگرنه که هیچ چیز جدیدی در «دورهمی» وجود ندارد که به مخاطب القا کند این برنامه نوروزی است و تکراری از گذشته نیست، مگر تغییرات اندک در دکور و تغییر بازیگران نمایش که آن‌هم موفق نبوده است و نتیجه کار چندان به دل نشسته است.

 

دیگر برنامه نیز «زمانی برای خندیدن» از شبکه سه سیما است. برنامه‌ای که اتفاقا آن‌هم مانند خنداننده شو ختدپانه است و ایده جدیدی ندارد و حتی بعضا شرکت‌کنندگان مشترک نیز در هر دو حضور دارند و اجراهای یکسان نیز در هر دو برنامه داشته‌اند. مسئولین شبکه سه باید پاسخ‌گو باشند که چرا مجددا سراغ سوژه‌های تکراری رفته‌اند و مطلقا خلاقیتی در تولید از خود نشان نداده‌اند.

سال‌های گذشته ایده برداری مربوط به شبکه‌های خارجی می‌شد اما امسال از برنامه‌های داخلی ایده برداری کرده‌اند. هم مدیران و هم برنامه سازان کپیا شدیدا راحت‌طلب گشته‌اند و حاضر نیستند ذره‌ای تلاش جهت جلب رضایت مخاطب در مقابل خیل انبوده رقبای خارجی خود انجام دهند.

وضعیت سریال‌های نوروزی نیز به همین ترتیب است. سریال «علی‌البدل» که از شبکه یک سیما پخش می‌شود، نسخه طولانی و با زمان طولانی‌تر فیلم «ایران برگر» مسعود جعفری جوزانی است. نه فضا تغییری کرده اسست و نه آدم‌ها. نه روابط تغییری کرده است و نه موضوعات. چرا گرفتن وقت مردم و صرف هزینه از بیت‌المال آن‌هم برای ساخت تکرار. بدون خلاقیت و ایده جدیدی که بتواند این مجموعه را از «ایران برگر» متمایز کند، نباید هرگز ساخته می‌شد. تعجب اصلی این است که چگونه افرادی حرفه‌ای هم‌چون سیروس مقدم و محسن تنابنده حاضر گشته‌اند با وجود علم به شباهت فراوان و ریسک‌های موجود دست به چنین کاری بزنند که نتیجه‌ای جز شکست در پی نداشته است. سریال شبکه دوم نیز، «مرز خوشبختی» نام دارد که از ایده تا اجرا و شخصیت پردازی و طراحی داستان شاهد تکرار هستیم. تک تک اجرای داستان تکراری است و از مجموعه‌های مشابه جمع‌آوری گشته است. واحد نظارت و ارزشیابی صدا و سیما چه می‌کند تنها خدا از آن آگاه است. اگر نظارتی صحیح و حرفه‌ای و هوشمند وجود داشت، هرگز اجازه ساخت موضوعات تکراری آن‌هم با سر و شکلی تکراری داده نمی‌شد.

 

«دیوار به دیوار» سامان مقدم که از شبکه سه سیما پخش می‌شود نیز وضع بهتری ندارد و مقدم خود نیز تجاربی مشابه داشته است. علاوه بر آن بارها چنین ایده‌ای در سینما و تلویزیون ایران اجرا شده است.
             
امسال تنها شاهد این واقعیت در عرصه سازمان صدا و سیما و بزرگ‌تر از آن فرهنگ دولتی بودیم که خلاقیت و ایده نو در آن جایی ندارد و مدیرانی ترسو و به فکر جایگاه، حاضر هستند هر چیزی به مخاطب تحویل بدهند اما ریسک تجربه جدید را نپذیرند. این‌گونه باید فاتحه‌ای بر پیکره نهاد‌های فرهنگی رسمی خواند و علی‌الخصوص صدا و سیما.