"زنانگی"تصویری از بخش ناپیدای جامعه است

به گزارش بولتن نیوز، نشست نقد و بررسی و نمایش فیلم "زنانگی" به کارگردانی محسن استادعلی با حضور کارگردان، دکتر عباس شیری جامعه‌شناس، دکتر محمودی جامعه‌شناس و رئیس موسسه جرم‌شناسی در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران برگزار شد.

محسن استادعلی کارگردان "زنانگی" در ابتدا گفت: از دید من افراد حاضر در این فیلم نه تنها بزهی را مرتکب نشده‌اند، بلکه در پی ایجاد روزنه‌ای هستند که زندگی را رو به جلو حرکت دهند؛ و این امر نمایش امید به بودن در سخت‌ترین شرایط زندگی است.

وی ادامه داد: سؤال اصلی من این است که چرا باید این افراد را مجرم صدا کرد؟ در زمان ساخت فیلم به این مساله فکر می‌کردم که در شرایط برابر بین زن و مرد و اینکه اگر در موقعیتی مشابه هردو جنس درگیر مساله ی اعتیاد باشند و هردو نیز از خانواده طرد شده باشند؛ مرد این ماجرا با هروضعیتی شغلی را برای خود بوجود می‌آورد و به نوعی اعتیاد برای مردان در جامعه مساله ای پذیرفتی است ولی اگر زنی در موقعیت طرد شدگی از خانواده باشد و درگیر اعتیاد نیز باشد؛ شاید چاره‌ای نباشد و راه آخر را که تن فروشی است، برگزیند ...آیا این بزه با تعریف و مفهوم اساسی آن یکی است؟

استادعلی همچنین گفت: بستر زیست این آدم‌ها در جایی دورافتاده نیست، درست در جنوب تهران و حتی نه در حاشیه‌ی آن. حال چطور می‌شود که شرایط در پایتخت این کشور و در فضایی که عدالت مساله ی اساسی این شهر است؛ رنگ عوض می‌کند؟ درواقع زنانگی چهره‌ی پیدای پنهان این شهر است که تعداد زنان مستأصل آن، روزانه رو به فزونی است ولی برچسب سیاهی و سیاه نمایی باعث عدم توجه به آن شده است.

در ادامه عباس شیری با اشاره به اهمیت فیلم مستند "زنانگی" گفت: این فیلم بسیار شجاعانه است و بخشی از جامعه را نشان می‌دهد که کمتر دیده شده است. افرادیکه در این فیلم به آنها پرداخته می‌شود به نظر بزهکار می‌آیند اما مجرم نیستند.

وی ادامه داد: این مستند یک برش واقعی از وضعیت جامعه است که بسیار حرفه‌ای ساخته شده است و مفاهیم دارد. افرادی که در این فیلم می‌بینیم شاید از نظر ما که مسائل دیگری را ارزش می دانیم نداشته باشند اما برای خود خرده فرهنگ دارند و کارهایی را می‌کنند که برای ما جز کارهایی‌ست که از انجام دادن آنها شرم داریم.

این جامعه شناس با تعریف جرم و تفاوت آن با بزه کاری گفت: جرم چهره‌های گوناگون دارد اما امروز و در علم جدید جرم شناسی و علوم جامعه شناسی مهمترین سوالی که مطرح می‌شود این است که به جرم از منظرهای مختلف باید نگاه کرد و حتی به سمت جرم شناسی محکومانه حرکت می‌کنند یعنی آنکه به جرم حتی از منظر مجرم نیز باید نگاه کرد.

وی ادامه داد: این فیلم داستان افرادی را بیان می‌کند که هیچ چیزی برای از دست دادن ندارند و خطرات و مصیبت‌هایی را از سر گذرانده‌اند که حتی افراد عادی جامعه نمی‌توانند تصور آن را کنند. طبیعی است که چنین فردی برای داشتن یک سرپناه و نان شب به هرکاری دست می زند.

در ادامه این نشست فیروز محمودی جانکی نیز طی سخنانی گفت: فیلم "زنانگی " مانند برخی آثار از این دست همچون آثار رخشان بنی اعتماد به زیرپوست شهر رفته و مارا به واقعیت نزدیک می‌کند.

وی ادامه داد: فیلم مستند با متدولوژی علمی ما را به واقعیت نزدیک می‌کند و در این میان بهترین تحلیل کننده هر فیلم مستند تماشاگران آن فیلم هستند.

محمودی با اشاره به روایت مستند "زنانگی" از بخش ناپیدای جامعه امروز گفت: ما در این فیلم افرادی را می‌بینیم که دچار بزه‌دیدگی هستند، اما این مساله به دلیل مشکلات ساختاری برای این افراد بوجود آمده است و اگر درست بررسی کنیم مقصر اصلی فقط خود شخصیت‌ها نیستند.

وی جامعه ایران را جامعه‌ای مذهبی معرفی کرد و افزود: در فیلم "زنانگی" می‌بینیم که حتی افرادی که دچار بیشترین بزهکاری هستند بازهم در اعماق وجودشان دارای اعتقادات مذهبی هستند که شاید هیچ کدام از ما آن را احساس نکنیم.

رئیس موسسه جرم شناسی ادامه داد: در مشکلات جامعه ما مقصر فقط یک فرد یا یک ارگان نیست بلکه همه اعم از حاکمیت، نهادهای مدنی، مردم در اشتباهات نقش دارند و همه ما در زندگی یکدیگر تأثیر داریم.

محمودی با اشاره به اینکه دولت می‌تواند بخشی از بودجه را به افراد نیازمند و بزهکار اختصاص دهد گفت: مثلاً، در بخش وقف و موقوفات می‌توان به جای آنکه همه موقوفات را به سمت ساخت مسجد هدایت کرد بخشی از آنرا به افراد نیازمند اختصاص داد تا سرپناهی داشته باشند.

وی نوع نگاه انسان‌ها به جامعه و بزهکاران متأثر از میزان آگاهی آنها دانست و افزود: در جرم شناسی جدید بدنبال زمینه‌های وقوع جرم و دلایل انجام جرم هستند یعنی به جای آنکه بر رفتار افراد فقیر تکیه شود به خود فقر، زمینه‌های فقر و نابسامانی هاییکه ایجاد شده توجه می‌شود.

محمودی ادامه داد: یک نظام اجتماعی سالم باید همه بخش‌های آن اعم از اقتصاد، زیست و ... سالم داشته باشد. در این میان به حقوق کیفری نیز نیاز است اما حقوق کیفری آخرین راهکار است زیرا به صرف اجرای مجازات مشکلات حل نمی‌شود.

وی با انتقاد از اینکه در جامعه ایران برای مدیران اجرای حقوق کیفری با هدف حل مشکلات اجتماعی دم دستی‌ترین ابزار است افزود: در کشورهایی‌که مشی پوپولیستی در آنها قوی است، مجازات کیفری و فوری اجرا و تشدید می‌شود. مثلاً امروز ما در آمریکا می‌بینیم که ترامپ به عنوان رئیس جمهور معرفی می‌شود در حالی که در شعارهای انتخاباتی خود از اخراج مهاجران خبر داده بود و حتی بخشی از رایی که آورد به دلیل همین شعار بود.

محمودی با اشاره به تفاوت‌های نظام‌های ارزشی و فرهنگی کشورها با یکدیگر گفت: امروز نه تنها یک کشور با کشور دیگر یک استان با یک استان دیگر تفاوت ارزشی و فرهنگی دارند بلکه حتی در شهری مانند تهران شاهد هستیم که نظام‌های ارزشی و فرهنگی در شمال شهر با جنوب شهر متفاوت است.

وی با تاکید بر اینکه فیلم "زنانگی" نگاهی جامعه شناسانه و آسیب شناسانه به مشکلات بخشی از زنان دارد گفت: نگاه حقوقی نگاهی است که از بالا به پایین است اما ما در فیلم زنانگی شاهد یک نگاه افقی هستیم که سعی می‌کند با برش زدن مشکل و نشان دادن واقعیت به ما بگوید که بسیاری از مجرم‌ها مرتکب جرم می‌شوند اما هیولا نیستند.

محمودی ادامه داد: جرم پاسخ یک شخصیت به یک وضعیت است و هر فردی در هر موقعیت رفتاری متفاوت دارد و ما نمی‌توانیم افراد درون این فیلم را محکوم کنیم که چرا دست به چنین بزهکاری‌هایی می‌زنند.

وی همچنین با انتقاد از جلوگیری از نمایش چنین فیلم‌هایی گفت: فیلم‌هایی مانند "زنانگی" با نشان دادن جامعه و نقد آن زمینه اصلاح مشکلات را فراهم می‌کند و کسانی که می گویند باید جلوی نمایش این فیلم‌ها را به دلیل قبح زدایی آن گرفت اشتباه می‌کنند زیرا با چنین استدلالی باید جلوی انتشار اخبار اختلاس ها و فسادهای بانکی ر ا نیز گرفت.