32 سالگی در عین ناپختگی!

به گزارش بولتن نیوز، برخلاف رسمی که تا سی‌امین دوره در جشنواره موسیقی فجر وجود داشت و همزمان با پایان هر دوره از جشنواره، دبیر سال بعد حکم اجرایی خود را از سوی معاون هنری وزارت ارشاد می‌گرفت، سی‌ویکمین دوره جشنواره‌ موسیقی فجر در حالی اسفندماه ۱۳۹۴ به پایان رسید که دبیر این رویداد برای دوره بعدی حکم نگرفت.

حمیدرضا نوربخش - مدیر سی‌ویکمین دوره جشنواره موسیقی فجر - پیش از این در این زمینه گفته بود: در این سال‌ها، کار دبیر صرفا پرداختن به مسائل فنی بود، اما همه امور را بخش اجرایی پوشش می‌داد، یعنی شخصی به اسم دبیر اجرایی همه کارها را یک‌تنه انجام می‌داد. اگر فقط یک مدیر داشته باشیم، صفر تا صد را برنامه‌ریزی و حوزه‌هایی را مشخص می‌کند. البته یک شورای سیاستگذاری داریم که رییس این شورا معاون امور هنری وزارت ارشاد است و رییس دفتر موسیقی هم قائم‌مقام او خواهد بود.

۲۷ مردادماه امسال، فرزاد طالبی، حسن ریاحی، محمد سریر، داود گنجه‌ای، هوشنگ کامکار، فریدون شهبازیان، حمیدرضا نوربخش، سیدمحمد میرزمانی، سیدحمیدرضا شاهنگیان و حسام‌الدین سراج در احکام جداگانه‌ای به عضویت شورای سیاستگذاری جشنواره موسیقی فجر درآمدند؛ اما دبیر یا مدیر این رویداد مشخص نشد.

در این‌باره، علی مرادخانی - معاون امور هنری وزارت ارشاد - با بیان این‌که سال گذشته اتفاقات خوبی در جشنواره افتاد که باعث تحرک شد، اظهار کرد: البته هر اتفاقی که رخ می‌دهد، حتی اگر کاری بدیع و اساسی باشد، امواج متفاوتی را ایجاد می‌کند. بنابراین جشنواره موسیقی فجر یکسری هماهنگی‌های کلی را لازم داشت. قرار شده دوستان یکسری گزارش‌هایی را که به‌نظر می‌رسد برای تصمیم‌گیری‌های جدید لازم باشد، در چند روز آینده بدهند.

وی ادامه داد: با وجود همه این قضایا، کارهای مربوط به جشنواره موسیقی در حال انجام است و همه‌چیز برای تعیین مدیر یا دبیر جشنواره متوقف نشده است. گاهی وقت‌ها آدم دوست دارد برخی چیزها بلافاصله پس از اتمام جشنواره اعلام شود، گاهی هم نه.

او با بیان این‌که ما برای صادر نکردن حکم مدیر یا دبیر بلافاصله پس از پایان جشنواره سی‌ویکم چند دلیل داشتیم، توضیح داد: سال گذشته، اتفاق مهمی رخ داد و هیچ کسی نتوانست به معنای محرز بگوید، این راه را ادامه دهیم یا راه‌های قبلی را. ما به این نتیجه رسیدیم اتفاقی که رخ می‌دهد یک جریان تحولی دارد و می‌تواند در آینده امکان خوبی را در حوزه موسیقی به ارمغان بیاورد. ممکن است عده‌ای نقد کنند و بگویند این‌طور نبوده است و عده‌ای برعکس آن را بگویند. به همین دلیل ما تصمیم گرفتیم این موضوع را در شورای سیاست‌گذاری نقد کنیم.

بالاخره در ششم مهرماه انتظارها به سر رسید و در نشست شورای سیاستگذاری این رویداد، ریاست شورا معاونت امور هنری وزیر و دبیری شورا به انتخاب اعضای شورا به حسن ریاحی واگذار شد. همچنین موضوع ایران فرهنگی به‌عنوان یکی از موارد مهم مطرح و قرار شد که به آن در جشنواره پرداخته شود و هنرمندان بخش بین‌الملل با هدف محوری معرفی فرهنگ و هنر این حوزه که از دیرباز در جهان صاحب نقش و تأثیر بوده است، دعوت شوند. همچنین جایزه «باربد» به‌دلیل تأثیر مثبت و عمیقی که بین هنرمندان داشته است و به‌نحوی می‌تواند نقش عمده و محوری در وحدت بخشیدن به جریان جشنواره و حضور هنرمندان صاحب‌نام داشته باشد، در جریان کل جشنواره لحاظ شود.

در ادامه این جلسه مقرر شد تا انجمن موسیقی ایران به‌عنوان متولی جشنواره زیر نظر مدیرکل موسیقی وزارت متبوع جریان اجرایی امور را پیگیری و با هماهنگی مدیریت جشنواره اقدامات بایسته را به انجام برساند. حمیدرضا نوربخش نیز به اتفاق آرای اعضا به‌عنوان مدیر جشنواره انتخاب شد و ضمن قبول مسوولیت مدیریت جشنواره سی‌ودوم، مصوبه جلسه را به منزله شروع امور اجرایی و فعالیت‌های تحت نظر خود پذیرفت.

آبان‌ماه از طرف مدیر این جشنواره اعلام شد که به علت تقارن زمان همیشگی برگزاری جشنواره موسیقی فجر با ایام فاطمیه این جشنواره یک‌ماه زودتر و از ۲۲ دی تا اول بهمن‌ماه برگزار می‌شود.

جشنواره موسیقی فجر که در برگزاری دوره سی‌ویکم خود با انتقادهایی روبه‌رو شده بود، این‌بار نیز شاهد موجی از انتقادها از سوی هنرمندان بود که به امضا و انتشار نامه‌ای خطاب به وزیر ارشاد منجر شد. معاون امور هنری وزارت ارشاد در نشست «گفتمان ضرب اصول» (ششم دی‌ماه امسال) قول برگزاری جلسه‌ای را توسط مدیرکل دفتر موسیقی وزارت ارشاد با منتقدان داد و گفت که اگر لازم باشد خود او نیز جلسه‌ای را برگزار می‌کند.

دو هفته پس از این جریان، مرادخانی در گفت‌وگویی که با خبرنگاران داشت، اظهار کرد که این جلسه برگزار شده و پس از جمع‌بندی، نتیجه آن اعلام می‌شود. البته تا به حال، هیچ مطلبی درباره این جلسه از طرف وزارت ارشاد منتشر نشده است.

برگزاری جلسه‌ای با حضور برگزارکنندگان این جشنواره و برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی و پیشنهاد نمایندگان مجلس برای تجلیل از محمدرضا شجریان - پیشکسوت حوزه آواز - در این رویداد از دیگر مواردی بود که پیش از برگزاری سی‌ودومین دوره جشنواره موسیقی فجر اتفاق افتاد.

پخش آنلاین جشنواره و اضافه شدن بخش پژوهش به این رویداد از جمله خبرهایی بود که مدیر این جشنواره در نشست‌های خبری خود اعلام کرد.

نوربخش گفت: برای نخستین‌بار در جشنواره موسیقی فجر، با هدف پوشش گسترده‌تر و برای آن‌که تعداد بیشتری از مردم بتوانند برنامه‌های جشنواره را دنبال کنند، برنامه‌های به‌صورت آنلاین پخش می‌شود.

او همچنین بیان کرد: امسال بخش پژوهشی به سی‌ودومین جشنواره موسیقی فجر اضافه شده، پنج موضوع در این بخش مورد بررسی قرار گرفته که شامل بررسی آموزش آکادمیک در دانشگاه، تأثیر مدرنیته در موسیقی معاصر، پژوهش موسیقی و طبقه‌بندی آن، نوآوری در موسیقی ایران و اقتباس از ادبیات موسیقی ایران است.

بلیت‌فروشی این دوره از جشنواره به‌طور همزمان در دو سامانه آغاز شد. بلیت‌های بخش موسیقی نواحی، بانوان و بخشی از موسیقی تلفیقی در یک سامانه و بقیه اجراها در سامانه دیگر به فروش می‌رسیدند.

این موضوع باعث اعتراض برخی خوانندگان شد، به‌طوری که حجت اشرف‌زاده در نشست خبری اجرای خود، گفت: فروش بلیت‌ها باید از طریق سامانه‌ای حرفه‌ای انجام شود. در حالی که بلیت‌های بخش تلفیقی جشنواره را سایتی می‌فروشد که تبلیغاتی در این زمینه انجام نداده است.

اشکان خطیبی - بازیگر و خواننده - نیز که امسال در جشنواره موسیقی فجر اجرا داشت، گفت: من مخالف سیستم فروش بلیت منوپل هستم و معتقدم در این زمینه باید دموکراسی رعایت شود. گروه‌های موسیقی پاپ که کمتر از ۴۸ ساعت می‌توانند چند هزار بلیت را بفروشند، خودشان می‌توانند سامانه فروش بلیت را انتخاب کنند. من به‌دلیل سال‌های طولانی که موزیک کار کرده‌ام، فروش بلیت را از طریق یک سایت انجام می‌دادم.

او افزود: تصورم این بود که این امکان وجود دارد که یک سایت تخصصی، بلیت‌ها را بفروشد. از طرفی چون ما در این مملکت زندگی می‌کنیم، قرار نیست همه‌چیز کامل باشد.

یکی از نقاط عطفی که این رویداد هنری را به‌شدت تحت تاثیر خود قرار داد، درگذشت آیت‌الله هاشمی رفسنجانی (۱۹ دی‌ماه) سه روز پیش از آغاز جشنواره بود. به این دلیل و اعلام عزای عمومی، جدول اجراهای این دوره از جشنواره موسیقی فجر دستخوش تغییراتی شد. اجراهای دو روز نخست کنسل شدند و در میان برنامه روزهای بعد گنجانده شدند.

در این میان، روابط عمومی این جشنواره در اطلاعیه خود برای اعلام تغییر در جدول اجراها و تاخیر در شروع جشنواره، بیان کرد: «کسانی که بلیت‌های سی‌ودومین جشنواره موسیقی فجر را پیش از تغییرات اعلام‌شده تهیه کرده‌اند، می‌توانند با توجه به زمان و مکان اجراهای تغییریافته با همان بلیت‌ها به سالن اجرا مراجعه کنند و در کنسرت‌ها حضور یابند.»

یکی از این تغییرات در بخش بین‌الملل بود و طبق آن، یکی از دو اجرای ژیوان گاسپاریان - دودوک‌نواز ارمنستانی - در ۲۳ دی‌ماه به میزبانی تالار وحدت از جدول حذف شد و او فقط ۲۴ دی‌ماه در برج میلاد روی صحنه رفت.

این شرایط باعث بی‌نظمی‌هایی در اجرای این هنرمند شد و در نهایت برنامه او با تاخیر آغاز شد. هرچند بعد از تجربه اجرای گاسپاریان، تلاش‌هایی برای سامان دادن به بلیت‌های جشنواره انجام شد، اما تاخیر در آغاز برخی اجراها که ساعت یا روز آن‌ها نسبت به جدول اولیه تغییر کرده بود، مشکلاتی را برای مخاطبان ایجاد کرد، از جمله اجرای گروه خنیاگران مهر (وحید تاج) یا ارکستر راز و نیاز (سالار عقیلی) که با تاخیر زیاد آغاز شدند یا گروه «چریکه» که زودتر از ساعت اعلام‌شده در بلیت‌ها روی صحنه رفت و این موضوع‌ها باعث سردرگمی مخاطبان شدند.

از سوی دیگر، نبودن بروشور در اجراهای روزهای نخست جشنواره، مشکل دیگری بود که مدیر جشنواره درباره تاخیر در توزیع کتابچه‌های حاوی اطلاعات گروه‌های موسیقی، توضیح داد: کتابچه‌های جشنواره آماده بود، اما به‌دلیل تغییراتی که در جدول برنامه‌ها (درپی ارتحال آیت‌الله هاشمی رفسنجانی) به‌وجود آمد، با تاخیر پخش شد.

لغو دو اجرای بخش بین‌الملل در این جشنواره نیز یکی از موارد قابل توجه بود. ۲۵ دی‌ماه ستاد خبری سی‌ودومین جشنواره موسیقی فجر اعلام کرد: «دولتمند خالف» موسیقی‌دان، نوازنده و خواننده تاجیک که پیش از این قرار بود، چهارشنبه ۲۹ دی‌ماه در تالار وحدت روی صحنه برود، به‌علت عارضه قلبی و مغزی در بیمارستانی در شهر «دوشنبه» تاجیکستان بستری شد.

همچنین روابط عمومی این رویداد علت لغو کنسرت «شوسان تریو» از کشور فرانسه را «کافی نبودن تاریخ اعتبار گذرنامه یکی از اعضایش» عنوان کرد. این گروه سه نفره قرار بود دوشنبه، ۲۷ دی‌ماه در تالار رودکی کنسرت داشته باشد.

در این میان، خبرگزاری‌ تسنیم نوشت، «سفارت ایران در پاریس اعلام کرده که هیچ‌کدام از اعضای گروه «شوسان‌ تریو» برای گرفتن گذرنامه به این سفارتخانه مراجعه نکرده‌اند.» این خبرگزاری همچنین با انتشار خبر دیگری گفت که «سفارت تاجیکستان در ایران اعلام کرده که نقشی در حضور دولتمند خالف در جشنواره موسیقی فجر و حضورش در ایران ندارد.»

دومین اتفاق تلخی که جشنواره موسیقی فجر را تحت تاثیر قرار داد، سوختن ساختمان پلاسکو، فروریختن آن و شهادت چندین آتش‌نشان بود. این اتفاق صبح روز ۳۰ دی‌ماه اتفاق افتاد، در حالی که روز بعد اختتامیه جشنواره برگزار شد. پس از وقوع این حادثه که فاصله کمی با محل برگزاری اجراها و همچنین اختتامیه داشت، ستاد برگزاری جشنواره اعلام کرد که تمام اجراهای شامگاه ۳۰ دی‌ماه به حادثه‌دیدگان پلاسکو تقدیم می‌شود. هنرمندانی نیز که آن شب روی صحنه رفتند، به‌گونه‌ای حال و هوای برنامه خود را به سمت این حادثه کشاندند و با افراد داغدار ابراز همدردی کردند.

بالاخره شامگاه اول بهمن‌ماه کار این دوره از جشنواره به پایان رسید و اختتامیه با معرفی برندگان جایزه «باربد» برگزار شد. نیامدن وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به اختتامیه و حضور نداشتن برخی هنرمندان که برنده جایزه «باربد» شدند مانند همایون شجریان، علیرضا قربانی و محسن چاوشی از نکات قابل توجه این مراسم بود.