جامعه واقعی محدود، آسیب‌های فضای مجازی را دو چندان می‌کند

گروه فناوری: رضا کیمیایی، استاد ارتباطات، با اشاره به تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر سبک زندگی، اظهار کرد: طبعا باید از اینکه ارتباطات به اشکال مختلف توسعه یابد استقبال کرد، اما واقعیتی وجود دارد مبنی بر اینکه اگر ارتباطات به طور کنترل نشده توسعه یابد، می‌تواند به جای فایده مضرراتی برای جامعه و خانواده داشته باشد.

به گزارش بولتن نیوز، وی ادامه داد: یکی از مهم‌ترین آسیب‌هایی که توسعه ارتباطات توسط نرم‌افزارها یا اپلیکیشن‌های موبایلی همچون اینستاگرام  دارد، از بین رفتن حریم خصوصی افراد یا مورد اهانت قرار گرفتن آن است. متأسفانه دنیای مجازی به لحاظ مسائل اخلاقی نسبت به جامعه واقعی هر روز کوچیک‌تر می‌شود و آنچه در دنیای مجازی رخ می‌دهد، یک روابط بدون کنترل میان فالوعرهای مختلف و روابط تعریف نشده و حتی روابطی است که در دنیای واقعی نمی‌تواند اتفاق بیفتد و با آنچه که در زندگی روزمره وجود دارد، فاصله دارد.

این استاد ارتباطات تصریح کرد: بسیاری از فالوعرها همدیگر را نمی‌شناسند اما با یکدیگر رابطه برقرار می‌کنند که می‌تواند برخی آسیب‌های اجتماعی و حتی مضرت‌های اجتماعی دربر داشته باشد، اما متأسفانه در کشورهای جهان سوم و کشورهایی که محدودیت‌های اجتماعی دارند و نمی‌توانند در دنیای واقعی رابطه مناسب برقرار کنند، در دنیای مجازی برقراری ارتباط به انحراف کشیده می‌شود. ما برای آنکه پاسخ پرسش‌ها و ابهام‌های فضای مجازی را بدهیم باید به دنیای واقعی برگردیم چراکه محدودیت‌های اجتماعی کشورهای جهان سوم در دنیای واقعیت سبب شده است تا در دنیای مجازی این محدودیت‌ها به شکل‌های مختلف کنترل نشده و منحرف شده در آید و خود را در محیط‌های مجازی به نمایش بگذارد.

کیمیایی اظهار کرد: از بین رفتن حریم خصوصی افراد و ایجاد فاصله میان افراد خانواده به واسطه توسعه فضای مجازی از جمله آسیب‌های فضای مجازی به شمار می‌رود. متأسفانه کاربران چند برابر ارتباطاتی که باید با خانواده بگذارند، با فالوعرهای مجازی می‌گذرانند و سرگرم جذابیت‌ها و سرگرمی‌های آن می‌شوند، به نحوی که پس از گذشت زمان، به کانون خانواده‌ها لطمه وارد می‌کنند.

وی یادآور شد: متأسفانه آسیب‌های ناشی از اینستاگرام در کشورهای جهان سوم متفاوت با کشورهای جهان اول است و در بسیاری از کشورهای جهان اول شاهد هستیم که اپلیکیشن‌های اطلاع‌رسانی صرفا برای برقراری اطلاع استفاده می‌شود درحالی که در کشورهای دیگر همچون ایران اینگونه نیست و شبکه‌های اجتماعی تبدیل به رفع نیازهایی شده است که کاربران در دنیای واقعی‌شان نتوانسته‌اند، برآورده کنند.

این استاد ارتباطات تصریح کرد: اگر ما به واسطه توسعه ارتباطات، آسیب‌های اجتماعی را شاهد هستیم، باید علامت سوال آن را در جامعه واقعی پیدا کنیم و به دنبال پاسخش باشیم. هرچه قدر جامعه در دنیای واقعی محدودتر باشد، آسیب‌ها در دنیای مجازی بیشتر می‌شود. این‌ها رابطه مستقیم باهم دارند.

وی بیان کرد: در بسیاری از کشورهای دنیا، نرم‌افزار اطلاع‌رسانی محبوب میان مردم، واتس آپ است چون به راحتی می‌توانند تماس حاصل کنند و حتی در آن کشورها از تلگرام به عنوان کانال استفاده نمی‌کنند و کمتر اتفاق می‌افتد که شاهد تبلیغات تجاری یا نوعی ارتباطات خاص و انتشار ویدئوهای خاص در محیط تلگرام باشیم. متأسفانه آمار مخاطبان تلگرام، در کشورهای توسعه نیافته و حتی در کشورهای جهان سوم بسیار بالاست و این درحالی بوده که این آمار در کشورهای توسعه یافته بسیار پایین است و بیشترین افراد جامعه از واتس‌آپ استفاده می‌کنند.

کیمیایی اظهار کرد: همه این آمارها نشان از فاصله فرهنگی میان جامعه واقعی و مجازی دارد. زیرا کشورهای توسعه یافته هر نوع ارتباطی که بخواهند در جامعه واقعی برقرار می‌کنند و نیازی نمی‌بینند که در محیط مجازی چنین فعالیت‌هایی داشته باشند. اما در کشورهای توسعه نیافته که شاهد آسیب‌های اجتماعی شدید هستیم، به مرور زمان دوره استفاده از این نرم‌افزار افزایش می‌یابد و در نهایت مشاهده می‌کنیم که چگونه روابط اجتماعی ادم‌ها به هم می‌ریزد و روابط خانوادگی شلوغ‌تر شده آسیب‌های زیادی رخ می‌دهد.

وی با اشاره به قابلیت جدید اینستاگرام گفت: شش ماهی می‌شود که اینستاگرام قابلیت جدیدی را ایجاد کرده است مبنی بر اینکه کاربران می‌توانند ببینید که فالوعرهایشان چه صفحاتی را لایک می‌کنند و یا چه کامنتایی می‌گذارند، حتی اگر آن صفحات جزء صفحاتی باشد که لایک نمی‌کنند. این مسئله سبب می‌شود که حریم خصوصی افراد به شدت مورد آسیب قرار گیرد.

این استاد ارتباطات خاطرنشان کرد: اگر بخواهیم راه‌های مقابله با آسیب‌های اجتماعی را برعهده مسئولان بگذاریم آنها اولین واکنش‌شان، سانسور و فیلتر است و به غیر از محدودیت‌، هیچ راهکار دیگری را بلد نیستند.

وی ادامه داد: در دنیای پیشرفته که ارتباطات توسعه می‌یابد و باعث زندگی بهتر انسان‌ها می‌شود، قبل از آمدن تکنولوژی فرهنگ استفاده از تکنولوژی در جامعه وارد می‌شود. یعنی اولین موضوع فرهنگسازی است. دومین موضوع این بوده که محدودیت‌های اجتماعی را برداریم و محدودیت‌هایی را بگذاریم که منطقی باشند. بسیاری از کشورهای مسلمان همچون مالزی و ترکیه، روابط اجتماعی‌شان را به نحوی تعریف کرده‌اند که فاصله میان جامعه واقعی و جامعه مجازی‌شان به حداقل ممکن برسد.

کیمیایی اظهار کرد: همه این اتفاقات در عرض مدت زمان یک یا دوشب رخ نمی‌دهد بلکه باید ساختار اصلی کشور به سمتی حرکت‌کند که با موضوعات مختلف اجتماعی، برخورد واقعی و منطقی شود و شاهد برخورد قهر‌آمیز نباشیم، برخوردی که در نهایت به سانسور، توهین و فیلترکردن رسانه‌ها منجر نشود.

وی بیان کرد: زمانی که معضل اجتماعی وجود دارد، دولتمردان ما باید راهکار درست و منطقی اتخاذ کنند. سرکوب کردن نیازهای اجتماعی مردم، شاید آخرین راه باشد و حتی من به این موضوع به عنوان یک راه هم نگاه نمی‌کنم چراکه سرکوب کردن مسائل اجتماعی نمی‌تواند به عنوان یک راه‌حل باشد.

این استاد ارتباطات خاطرنشان کرد: مسئولان باید برنامه‌ریزی بلندمدت در زمینه فرهنگسازی و نیازهای اجتماعی داشته باشند. همچنین باید سواد رسانه‌ای جامعه به ویژه خانواده‌ها افزایش یابد یعنی حضور فرزند هفت ساله در تلگرام افتخاری برای خانواده محسوب نشود چراکه این اتفاق می‌تواند آسیب‌های شدیدی به فرزندان وارد کند. اگر خانواده‌ها سواد رسانه‌ای داشته باشند و بتوانند رسانه‌های مختلف و استفاده مناسب از این رسانه‌ها را بشناسند، قطعا آسیب‌ها به حداقل خواهد رسید.

منبع: ایکنا