کاهش بارندگی‌ها تلنگر تشدید بحران

ارتفاع کل ریزش‌های جوی از اول مهر تا هشت آبان سال آبی ۹۶-۹۵ حدود هفت میلی‌متر بوده که این مقدار بارندگی نسبت به میانگین دوره‌های مشابه درازمدت (۱۲ میلی‌متر) ۴۲ درصد کاهش و نسبت به‌دوره مشابه سال آبی گذشته (۲۲ میلی‌متر) ۶۸ درصد کاهش داشته است.

همچنین حجم بارش از ابتدای مهر تا پایان هشت آبان ماه جاری، معادل ۱۱.۵۳۶ میلیارد مترمکعب است که بیشترین میزان بارش در حوضه آبریز اصلی مربوط به حوضه دریای خزر، در ایستگاه رامسر با ۴۱۴.۵ میلیمتر به ثبت رسیده است.

حداقل بارندگی ثبت شده نیز در حوضه آبریز مرزی شرق و ایستگاه درگز با ۰.۳ میلی‌متر بارش بوده، علاوه‌بر این بارش در ایستگاه‌های نسا از حوضه آبریز فلات مرکزی، کمپ ارومیه از حوضه آبریز دریاچه ارومیه، مریوان از حوضه آبریز خلیج فارس و دریای عمان و درگز در حوضه آبریز قره‌قوم به ترتیب، ۱۹.۸ و ۱۷ و ۱۱.۷ و ۲ میلی‌متر به ثبت رسیده است.

البته مشکل آبی در ایران تنها به این موضوع ختم نمی‌شود، چراکه وضعیت آب‌های زیرزمینی نیز چندان مطلوب نیست و بر اساس آمار، کسری مخازن آب زیرزمینی دردشت‌های کشور از مرز ۱۲۰ میلیارد مترمکعب گذشته و این در حالی است که ایران ۸۵ درصد به آب های زیرزمینی وابستگی دارد.

علاوه بر این در سال ۱۳۴۷ تنها ۱۵ دشت ممنوعه در کشور وجود داشت که این تعداد امروز به بیش از ۳۵۵ دشت ممنوعه افزایش پیدا کرده و این موضوع نیز بیانگر مرگ تدریجی آب های ایران است.

از سوی دیگر ۴۰ سال قبل هر ایرانی بیش از ۷۵۰۰ متر مکعب در سال آب تجدیدشونده در اختیار داشت اما امروز این میزان به کمتر از ۱۴۰۰ مترمکعب رسیده است. کاهش حدود ۸۰ درصدی سرانه مصرف هر ایرانی از آب های تجدید شونده شاید در نگاه اول بیانگر فاجعه پیش روی کشور نباشد اما واقعیت است که منابع آبی ایران روند کاهشی دارد و اگر روال به همین طریق پیش برود نمی توان شاهد آینده ای پر آب بود.

بر اساس گفته های مسوولان آبی در شرایط فعلی ایران با ۲۵ درصد فاصله از مصر رتبه اول تنش آبی را در برداشت از آب های زیر زمینی به خود اختصاص داده که به نظر می رسد این آمار بسیار نگران کننده است.

علاوه بر این در سال های گذشته ۱۳۰ میلیارد مترمکعب آب استحصالی در کشور وجود داشته اما در شرایط فعلی این رقم به ۸۸ میلیارد مترمکعب کاهش یافته که این موضوع بیانگر کاهش ۲۵ درصدی میزان آب استحصالی کشوراست.

این موضوع که ایران در بین ۱۸۰ کشور دنیا از لحاظ برخورداری از منابع آب در رتبه ۵۰ و  در بین این کشورها از لحاظ سرانه منابع آب در جایگاه ۱۱۲ دنیا قرار دارد، بیانگر این است که وضعیت کشور در حوزه منابع آبی خوب نیست و باید فکر اساسی برای این بحران کرد.