تقوایی: بدون دردسر نمی‌شود کار کرد/ فرهادی: ناصر تقوایی شبیه هیچ‌کس نیست

گروه فرهنگ و هنر: این فیلمساز در مراسمی که به مناسبت رونمایی از فیلم‌های «تعزیه»، «تمرین آخر» و «کشتی یونانی» که عصر امروز – هشتم آبان – در موزه سینما برگزار شد، با تشکر از کسانی که به او لطف و محبت داشته‌اند، گفت: این نظر لطف در این مملکت به هر کسی است که کار خوب انجام می‌دهد. در زندگی همه‌چیز امکان‌پذیر است و این باعث می‌شود هنر در تمام عالم زبان تازه پیدا کند و هیچ‌گاه کهنه نشود.

به گزارش بولتن نیوز، او با اشاره به اینکه در میان هنرها نوشتن وابسته‌ترین هنر به انسان است، افزود: خیلی از آثار ممکن است از بین بروند و نابود شوند اما به هر حال هنری هست که باقی می‌ماند و سینما برای من به چنین هنری تبدیل شده است. یادم می‌آید اوایل انقلاب که شلوغ شده بود خیلی از فیلم‌ها و دفاتر تهیه‌کنندگان به شکل نیمه‌کاره در ارشاد باقی مانده بود و شنیدم عده‌ای جمع شدند که آن‌ها را بسوزانند.

او ادامه داد: فیلم‌های من هم در میان آن آثار بود و وقتی زنگ زدند که بروم آن‌ها را ببینم متوجه شدم بیشتر آثاری که می‌خواهند بسوزانند فیلم‌های هنرمندانه و روشنفکرانه ماست اما آن‌ها چون آشنا نبودند به نظرشان رسیده بود که این‌ها سوختنی است.

تقوایی با بیان اینکه با تلاش زیاد فیلم‌هایش را از سوختن نجات داده است، گفت: یک دورانی خطر سینمای ما را تهدید کرده است اما کلاً نمی‌دانم چرا وقتی خطری جامعه ما را تهدید می‌کند به عقب برمی‌گردیم مثل عده‌ای که بارها و بارها خواستند کلنگ بردارند و تخت جمشید را خراب کنند چون فکر می‌کردند این‌طوری یک دوران سلطنتی طولانی در ایران را نابود کرده و کشور را از آن نجات می‌دهند.

کارگردان فیلم «ناخدا خورشید» با تأکید بر اینکه متأسفانه ما با گذشته خودمان کمی خوب مواجه نمی‌شویم، اظهار کرد: گذشته بیشتر از آینده به ما یاد می‌دهد، چراکه آینده هنوز نیامده است. حداقل اگر به طور آموزشی و جمعی چنین روشی را آموزش نمی‌دهیم باید در میان خودمان به عنوان هنرمند، باقی‌ماندن هنر را پرورش دهیم.

ناصر تقوایی ادامه داد: حتی اگر کار یک فیلمساز را دوست نداشته باشیم وقتی دیدیم اثری با تهدید مواجه می‌شود باید مثل کار خودمان از آن دفاع کنیم چون به هر حال آن کار هم در جای خود دیده می‌شود و هیچ‌کس حق ندارد به جای کس دیگری تصمیم بگیرد.

وی با اشاره به اینکه اگر تجربه‌های بد نباشد، تجربه‌های خوب ساخته نمی‌شوند، گفت: ما یک ملت فرهنگی هستیم. هرچند ممکن است تیراژ کتابمان پایین باشد اما روشنفکر ایرانی روشنفکر است و هرکسی در ایران خوب کار می‌کند یک ذهنیت روشنفکری دارد اما سیستم برنامه‌ریزی به گونه‌ای است که بدون دردسر و ساده نمی‌شود کار کرد.

او خاطرنشان کرد: با وجود همه این‌ها آینده این مملکت جز این است و این مردم خودشان را درست می‌کنند. داشته‌هایشان را به دست می‌آورند و حفظ می‌کنند.

اصغر فرهادی: ناصر تقوایی شبیه هیچ‌کس نیست

در این مراسم چند کلیپ از هنرمندان مختلف پخش شد که در آن به ابراز احساس و حسرت از فیلم و ساختن ناصر تقوایی اشاره شد.

یکی از فیلمسازانی که گفت‌وگویی به صورت تصویری از او پخش شد اصغر فرهادی بود که این پیام تصویری را از اسپانیا که محل ساخت فیلم جدیدش است ارسال کرده بود.

او خطاب به ناصر تقوایی با اشاره به اینکه صحبت کردن از این فیلمساز هم ساده است و هم سخت، گفت: صحبت کردن از شما ساده است چون کافی است اسم فیلم‌هایی که ساخته‌اید بیاوریم تا هر کسی بداند شما در چه جایگاهی از سینما و فرهنگ کشورمان قرار دارید و سخت است چون شخصیت ویژه‌ای دارید و شبیه هیچ‌کس نیستید.

کارگردان فیلم «فروشنده» ادامه داد: در میان فیلمسازانی که امروز کار می‌کنند نسبت به آن‌هایی که دهه‌های قبل کار می‌کردند کمتر کسی را داریم که علاوه بر توان فیلمسازی در رشته‌های دیگر هم صاحب دانش باشد و آقای تقوایی یکی از همین معدود کسانی است که چنین ویژگی دارد.

فرهادی با اشاره به اینکه دقت در تمام زمینه‌ها و جزئیات فیلمسازی از ویژگی‌های مهم ناصر تقوایی است به یک حسرت خود اشاره و اظهار کرد: در تمام این سال‌ها فیلمی از تاریخ معاصرمان کمتر دیده‌ایم و من همیشه فکر می‌کردم اگر قرار باشد نسل‌های آینده این عصر را روی پرده ببینند کسی که بدون اغراق و دروغ می‌تواند آن را بسازد ناصر تقوایی بود و این حسرت برای من همواره بوده که ای کاش مزاحمت ایجاد نمی‌شد تا ما بخشی از تاریخ معاصر را از زبان ایشان ببینیم.

کارگردان فیلم «جدایی نادر از سیمین» همچنین با اشاره به مجموعه دایی‌جان ناپلئون و تأثیرگذاری آن گفت: کار مهم‌تری که می‌شود نسبت به فیلم‌های آقای تقوایی انجام داد این است که آثار او را دوباره در سینما اکران کنند چون نسل‌های جدید فیلم‌های ایشان را یا از طریق تلویزیون دیده‌اند یا در کتاب‌ها درباره‌اش خوانده‌اند در حالی که تماشای آن‌ها بر پرده سینما خیلی متفاوت است.

فرهادی خاطرنشان کرد: این اتفاقی است که در تمام دنیا برای فیلمسازان برتر انجام می‌شود که در سال یک هفته یا ۱۰ روز را به نمایش آثار آن‌ها اختصاص می‌دهند چرا که آن‌ها آثارشان به آرشیو نمی‌رود و باید در پرده سینما نمایش داده شود.

او افزود: آرزو می‌کنم آقای تقوایی علیرغم مشکلاتی که داشته باشند فضایی برایشان فراهم شود تا خبر شروع کار جدیدشان را بشنویم و فکر می‌کنم شگفت‌انگیزتر از این خبری برای اهالی سینما و هنر نباشد که کسانی مثل ناصر تقوایی یا بهرام بیضایی فیلم می‌سازند؛ فیلمسازانی که بر نسل بعدی فیلمسازان و ما حق دارند چون اگر نبودند شاید شغل ما فیلمسازی نبود.

او در پایان با تشکر از شکیبایی و بردباری ناصر تقوایی آرزو کرد که این فیلمساز به زودی فیلمی را که دوست دارد بسازد.

پری صابری: ناصر تقوایی همیشه در اوج ایستاد

یکی دیگر از هنرمندانی که در این مراسم حاضر بود و البته به دلیل هیجان‌زده شدن از تماشای بخش‌های کوتاهی از تمام آثار ناصر تقوایی نشسته سخن می‌گفت پری صابری بود.

او با اشاره به اینکه سینمای مولفی که ناصر تقوایی پایه‌گذاری کرد اهمیت زیادی دارد گفت: او در اوج ایستاد و به سمت پایین حرکت می‌کرد در حالی که خیلی‌ها کار می‌کردند اما بعد خسته شدند.

وی افزود: ناصر تقوایی برای من شخصیت ببزرگی است اگرچه شاید او را کم ببینم اما همیشه در قلب من جای دارد امیدوارم او الگویی برای همه باشد که وقتی به شهرت می‌رسند پله پله پایین نیایند.

حمیدرضا اردلان، خسرو نشان (تهیه‌کننده فیلم‌های ساخته شده برای ثبت جهانی تعزیه در یونسکو) و سعید عقیقی، عاطفه رضوی هم از جمله حاضران در این مراسم بودند که مطالبی را درباره ناصر تقوایی بیان کردند.

اهدای فیلمنامه «ناخدا خورشید» به ناصر تقوایی

یکی از بخش‌های این مراسم اهدای صفحات زیادی از فیلمنامه ناخدا خورشید بود که مدت‌ها در دسترس نبود اما هارون یشایایی که تهیه‌کننده این فیلم است بخش زیادی از آن را در اختیار داشت که مدتی قبل به موزه سینما اهدا کرد.

این بخش از فیلمنامه «ناخدا خورشید» در این مراسم توسط محمد حیدری مدیرعامل موزه سینما به ناصر تقوایی اهدا شد.

مراسم رونمایی از سه اثر ناصر تقوایی در حالی برگزار شد که خسرو نشان در شب سالروز تولد محمدرضا رستمی که اخیراً به دیار باقی شتافته است یاد کرد و همچنین کیوان کثیریان که اجرای مراسم را برعهده داشت از ناصر تقوایی دعوت کرد که به دلیل علاقه مرحوم رستمی (خبرنگار عرصه هنر و سینما) در مراسم یادبود او که ۱۲ آبان‌ماه در پردیس چارسو برگزار می‌شود شرکت کند.

یکی از بخش‌های ویژه این مراسم پخش کلیپی بود که در آن هنرمندان زیادی همچون رخشان بنی‌اعتماد، پرویز پرستویی، حمید فرخ‌نژاد، جعفر پناهی، حامد بهداد، مهتاب کرامتی، هومن بهمنش، افشین هاشمی، نرگس آبیار، جهانگیر کوثری، باران کوثری، علی سرابی و … از ناصر تقوایی خواستند تا هرچه سریعتر فیلم جدیدی بسازد.

این مراسم با پخش سه اثر این فیلمساز که برنامه به مناسبت رونمایی آن‌ها برپا شده بود پایان یافت.

بهمن فرمان‌آرا، بهزاد فراهانی، حسین پاکدل، عاطفه رضوی، سیروس الوند، حبیب رضایی، مجید برزگر، مرضیه وفامهر، بهروز معاونیان، اصغر شاهوردی، محسن تقوایی از جمله هنرمندانی بودند که در این مراسم شرکت داشتند.