دلایل فرونشست زمین در تهران اعلام شد

به گزارش بولتن نیوز،محمدرضا  معماریان به مطالعات صورت گرفته در خصوص خطوط 6 و 7 مترو گفت: باید یادآوری کرد که این مطالعات طبق مقررات و ضوابط مهندسی متداول در جامعه مهندسی کشور و با حساسیت های مضاعف کار در محیط شهری انجام و به تأیید مراجع ذی ربط رسیده است.

وی ادامه داد: مطالعات و آغاز عملیات اجرایی این خطوط نیز در دوران مدیریت قبلی مترو انجام شده و به طور اصولی انجام کارهای زیرزمینی بدون وجود مشاوران باتجربه و طی مراحل شناسایی ژئوتکنیکی و ژئوفیزیکی مسیر قابل انجام نیست.

معماریان افزود:همانگونه که می‌دانیم ساختار طبیعی لایه‌های خاک بستر شهر تهران علاوه بر دارا بودن شیب طبیعی و قابل توجه از شمال به جنوب ، از تنوع لایه‌ها و لیتولوژی متفاوتی برخوردار است، به عبارت دیگر به مرور زمان بر اثر فرسایش کوهپایه‌ در ارتفاعات ، بستر خاکی شهر شکل گرفته است .

به گفته وی، این بستر از شمال به جنوب به تدریج از سنگ و مصالح درشت دانه به مصالح ریز دانه تغییر می‌کند ، بطوریکه در مناطق جنوبی ، لایه قابل توجهی از خاک مجاور سطح کاملاً ریزدانه رسی  ( حساس به رطوبت ) تشکیل شده است . به همین دلیل خاک بستر شهر تهران دارای تنوع بسیار زیاد و پیچیدگی‌های خاص عملکردی به لحاظ تفاوت رفتار خاک‌های درشت‌دانه و ریزدانه و تناوب این لایه‌ها در هر نقطه است.

رئیس مرکز مطالعات ژئوتکنیک و مقاومت مصالح شهرداری تهران بیان کرد: نکته مهم و قابل توجه ، تغییرات رطوبت به دلیل نشت ناشی از دفع غیراصولی چا‌ه‌های جذبی فاضلاب و فرسودگی شبکه انتقال آب شهری است که باعث آب شستگی لایه های خاک می شود.

معماریان ادامه داد: به این ترتیب که در اثر نفوذ ناشی از نشت آب های فوق ، دانه های ریزتر خاک از اسکلت خاک شسته شده و به سمت فضاهای خالی ، اعم از قنوات متروکه ، حفره های طبیعی واقع در بستر خاک و فضاهای بین لایه ای و نیز انباره چاه‌های جذبی بیشمار حفر شده در سطح شهر تهران حرکت می کند.

به گفته رئیس مرکز مطالعات ژئوتکنیک و مقاومت مصالح شهرداری تهران، این امر سبب سست شدن اسکلت خاک و متخلل شدن بستر خاکی می‌شود. به این ترتیب فشار ناشی از تجمع آب در تراز فوقانی خاک و افزایش این فشار بدلیل نشت یا ترکیدگی انشعابات آبرسانی ، عامل مهم و اساسی در فرونشست‌های سریع می‌شود .

وی خاطرنشان کرد: اجرای پروژه‌های زیرزمینی در تمامی دنیا دارای مخاطرات خاص خود بوده ، که شهرداری تهران نیز با تمهیدات لازم از جمله استفاده از تکنیک های متعدد نگهداری خاک دیواره تونل ، با نیروی ناشی از حرکت خاک روباره مقابله کرده است. این اقدامات هزینه‌های مضاعفی را در اجرای تونل ها تحمیل کرده است.

رئیس مرکز مطالعات ژئوتکنیک و مقاومت مصالح شهرداری تهران ادامه داد: همچنین اقدامات وسیعی بمنظور آب‌بندی سازه‌ی تونل ها صورت پذیرفته است . با این حال نمی توان تجمع آب ناشی از ترکیدگی شبکه آب را در تمام نقاط مسیر تونل در زمان حفاری تا قبل از اتمام کار دقیقاً تعیین کرد ، که این امر طبعاً در پاره ای موارد ، فرو ریزش و نشست ناگهانی در سطح معابر را موجب شده است.

معماریان تاکید کرد: بنابراین در شرایط فعلی که احداث و توسعه خطوط مترو راهی اجتناب‌ناپذیر برای کاهش اثرات ترافیکی شهر و آلودگی هوا است ،  شایسته است سایر دستگاه‌های خدماتی نیز با نگاه ملی نسبت به تسریع در احداث شبکه فاضلاب وهمچنین ترمیم اصولی و یا تعویض شبکه انتقال و آبرسانی ، برای جلوگیری از نشت حجم بالای آب در لایه های خاک زیر معابر اقدام کنند.