سند رهنمود های مدیریت ریسک نقدینگی در خدمات مالی اسلامی ترجمه شد

به گزارش بولتن نیوز از روابط عمومی بانک مرکزی، این رهنمودها که توسط هیات خدمات مالی اسلامی (IFSB) در مارس2012 تدوین شده ، منبع مناسبی برای آشنایی درباره اهمیت مدیریت ریسک نقدینگی در موسسات اعتباری است.

یکی از مهمترین ریسک های فراروی بانک ها و موسسات سپرده پذیر، ریسک نقدینگی است که ناشی از فقدان تطابق زمانی دارایی ها و بدهی های آن هاست. این موضوع از چنان اهمیتی برخوردار است که می تواند بانک ها را تا آستانه توقف و حتی ورشکستگی پیش برد.

بر این اساس ضرورت دارد بانک ها و موسسات اعتباری برای برخورداری از توان و ظرفیت مناسب نقدینگی جهت ایفای موثر نقش واسطه گری وجوه، از سازوکار مناسب مدیریت ریسک نقدینگی برخوردار شوند به نحوی که علاوه بر انجام فعالیت های عادی دارای توان کافی برای رفع مشکلات نقدینگی و گذر از شرایط حساس و بحرانی احتمالی باشند.

تجربه بحران جهانی اخیر نیز نشان داد برخی بانک ها با وجود سرمایه کافی با مشکلاتی روبرو شده اند که به طور عمده ناشی از نبود مدیریت مناسب نقدینگی بوده و در واقع، برخی از مشکلات پدید آمده برای آنها ناشی از کاستی در اصول اساسی مدیریت ریسک نقدینگی بوده است.

مدیریت نقدینگی به معنی توانایی بانک ها و موسسات اعتباری برای ایفای تعهدات کوتاه مدت مالی و سرمایه گذاری های بلند مدت آن ها در طول زمان بوده و در مقاطع زمانی مختلف روزانه، هفتگی، ماهانه و ... صورت می پذیرد.

بانک ها و موسسات اعتباری به منظور ایفای تعهدات خود از قبیل اعطای تسهیلات، بازپرداخت سپرده ها و همچنین افزایش دارایی ها نیاز به نقدینگی دارند. بنابراین، نگهداری مقادیر ناکافی نقدینگی آنها را با ریسک یا خطر فقدان توانایی در ایفای تعهدات و در نتیجه ورشکستگی (احتمال محقق نشدن پیش بینی های آینده) مواجه می سازد.

از طرفی، نگهداری مقادیر بیش از حد نقدینگی نیز نوع خاصی از تخصیص ناکارآمد منابع است که باعث کاهش نرخ سودآوری بانک ها و موسسات اعتباری و کاهش سود پرداختی به سپرده ها و در نتیجه از دست دادن بازار می شود.

با توجه به علل پیدایش ریسک نقدینگی که همان خروج سپرده ها، قابلیت پایین تبدیل دارایی های غیرنقد به نقد، حجم سرمایه گذاری ها و شکاف زمانی دارایی ها و بدهی ها است، متداول ترین روش های اندازه گیری ریسک نقدینگی در بانک ها و موسسات اعتباری در تعیین منابع و مصارف نقدینگی را باید، محاسبه نسبت های ترازنامه، شاخص نقدینگی، محاسبه شکاف تامین مالی و تخمین وجه نقد لازم برای تامین آن و اندازه گیری ارزش فعلی خالص ترازنامه دانست.

مدیریت ریسک در ترازنامه تابعی از مدیریت دارایی و بدهی است. لذا، مهمترین اقدام در مدیریت دارایی ها و بدهی ها، تخصیص منابع تجهیز شده بانک ها و موسسات اعتباری به دارایی های درآمدزا به نحوی که ریسک بازپرداخت نشدن به حداقل کاهش یافته و ریسک نقدینگی ناشی از خروج سپرده ها حداقل شود.

این سند به ارتقای دانش مدیریت ریسک نقدینگی در شبکه بانکی کشور، کمک می کند و به همت اداره مطالعات و مقررات بانکی ترجمه شده است.

علاقه مندان به دریافت این نسخه ترجمه شده می توانند به تارنمای بانک مرکزی ایران به نشانی http://www.cbi.ir/showitem/15060.aspx مراجعه کنند.