یک پانزدهم منطقه بیابانی بورالان ماکو احیا شد

به گزارش بولتن نیوز پروژه ترسیب کربن یا جذب دی‌اکسید کربن اضافی جو به منظور کاهش اثرات ناشی از افزایش گازهای گلخانه‌‌ای و گرمایش زمین است که این پروژه علاوه بر چند منطقه در سطح کشور در منطقه مرزی بورالان واقع در شهرستان ماکو، استان آذربایجان غربی هم به اجرا در آمده است. 

پروژه ترسیب کربن برنامه‌ای مشترک بین دولت جمهوری اسلامی ایران، و برنامه عمران ملل متحد (UNDP) است که فعالیت‌ اجرایی آن از سال 93 در منطقه بورالان مرز ایران و ترکیه در ماکو شروع کرده است. 

اجرای پروژه ترسیب کربن علاوه بر ارائه مدل ترسیب کربن در مناطق خشک و نیمک خشک دارای یک هدف ملی که احیای مناطق تخریب یافته منطقه بورالان ماکو با مشارکت گروه‌های توسعه روستایی و یک هدف منطقه‌ای یعنی بهبود شاخص توسعه انسانی مردم منطقه و توانمند‌سازی گروه‌های توسعه است. 

به گفته رحمان وهاب زاده مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان آذربایجان غربی در فاصله سال‌های 74 تا 76 با انجام کارهای تحقیقاتی 15 هزار هکتار از 68 هزار هکتار مساحت شهرستان ماکو به عنوان منطقه بحرانی شناخته شد و هزار هکتار از 15 هزار هکتار منطقه بحرانی به دلیل انجام عملیات احیا (ترسیب کربن) قرق شد.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان آذربایجان غربی بیان داشت: از آن زمان به بعد اگرچه کارهای تحقیقاتی و غیره در مناطق بحرانی و قرق شده انجام گرفت، اما عملیات احیا و پروژه ترسیب کربن در آن مناطق انجام نشد، تا اینکه در سال 93 اقداماتی با تخصیص اعتبار برای این پروژه  آغاز شد و تا امروز حدود هزار هکتار از این اراضی بحرانی احیا شده است.

وی با بیان اینکه شغل غالب منطقه دامداری بوده و این امر باعث شده که به هنگام وقوع خشکسالی خسارت زیادی به اقتصاد خانواده‌ها وارد شود، گفت: لذا آموزش شغل‌های جایگزین دامداری و اعطای وام جهت انجام این شغل‌ها راهکاری عملی در کاهش فشار دام به مراتع و نیز کاهش اثرات خشکسالی بر مردم محلی است. 

وهاب‌زاده تصریح کرد: همچنین به دلیل حرکت شن‌های روان و نیاز مبرم به احیاء مراتع مقرر شده است که با مشارکت مردم و دولت احیای حدود هزار هکتار از مراتع منطقه انجام شود. 

به گفته مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان آذربایجان غربی بهترین راه برای دستیابی به راه‌حل مشکلات همفکری و مشورت با مردم است، که در بازدید از روستای ولی کندی منطقه بورالان مردم منطقه از اجرای طرح چندان رضایت حاصل نکرده‌اند. 

ناگفته نماند که اگرچه فقط در هزار هکتار از  15 هکتار منطقه بورالان عملیات ترسیب کربن به اجرا در آمده است اما با توجه به وجود 3 برابر ظرفیت دام در منطقه طی سال‌های گذشته قطعا اگر این عملیات به اجرا در نمی‌آمد وضعیت منطقه به مراتب بدتر از شرایط فعلی بود. 

اهالی روستا ولی کندی در منطقه بورالان به دلیل اینکه تنها شغل و منبع درآمدشان دامداری است و با قرق و حفاظت بخشی از مراتع تا حدودی امکان چرای دام‌های خود را از دست داده‌اند از اجرای پروژه رضایت ندارند.

برای احیای منطقه یکی از الزامات این است که تعداد دام‌های منطقه کاهش یابد و اهالی منطقه از شغل دامداری که شغل اصلی آن‌هاست کم‌کم کناره بگیرند که این موضوع اصلا برای آنها رضایت بخش نیست. 

البته در راستای ایجاد مشاغل جدید از طریق آموزش اقداماتی انجام شده است، اما ظاهرا رضایت روستاییان را فراهم نکرده و فراهم کردن این رضایت به بودجه و زمان بیشتری نیاز دارد.

ایجاد صندوق توسعه روستایی با بودجه 29 میلیون تومانی! که بودجه مذکور را سازمان عمران ملل متحد (UNDP) در اختیار این صندوق قرار داده است در استای اعطای وام اشتغالزایی به اهالی منطقه است. 

همچنین آموزش‌هایی برای قالیبافی، خیاطی و پرورش زنبور عسل به روستاییان منطقه بورالان ارائه شده است.  

به جز موارد مذکور ایجاد باغ‌های مثمر و آموزش باغداری به روستاییان یکی دیگر از مواردی است که مسئولان برای درآمدزایی روستاییان با توجه به ضرورت کنار گذاشتن شغل دامداری در منطقه در نظر گرفته‌اند و اقداماتی هم از جمله احداث یک باغ با درختان مو، زردآلو و ... به صورت پایلوت در منطقه صورت گرفته است.

براساس این گزارش: در صورت احداث باغات در منطقه طراحی و حفر کانال آب از چشمه ثریا برای آبیاری ثقلی اراضی حاشیه قره سو و چمن‌زارهای موجود لازم است.

وهاب‌زاده عدم امکانات آموزشی و تحصیلی در منطقه و پایین بودن سطح تحصیلات اهالی، عدم امکان اجرای دوره‌هیا آموزشی فنی و حرفه‌ای به دلیل کم سواد بودن منطقه، ملی بودن تمامی مراتع منطقه بورالان و عدم امکان کشت و زرع و تهیه علوفه دام از مراتع با توجه به دامدار بودن تمامی اهالی و عدم تخصیص به موقع اعتبارات و تحت تأثیر قرار گرفتن فرآینده پروژه را از چالش‌های پیش رو پروژه عنوان کرد.

وی بیان داشت: ایجاد استخرهای پرورش ماهی در روستاهای مجاور رودخانه قره سو، پمپاژ آب و واگذاری اراضی مناسب جهت احداث باغات میوه و زراعت به دامداران منطقه در جهت تغییر الگوی معیشت را از عوامل لازم برای موفقیت در اجرای پروژه طرح ترسیب کربن در منطقه بورالان عنوان کرد.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان آذربایجان غربی بیان داشت: به منظور کاهش روند بیابانزایی ایجاد دامداری‌های نیمه صنعتی و بسته در محدوده هر روستا، توسعه صنایع دستی از قبیل قالیبافی، توسعه و ترویج زنبورداری در منطقه جهت تغییر الگوی معیشت دامداران، ایجاد مراکز جمع‌آوری شیر و کارگاه‌های فرآوری آن، از جمله مواردی است که پیشنهاد اجرایی شدن آن ارائه شده است.