چه کسی باخت؛ ایران یا آمریکا؟ / عقب نشینی آمریکایی ها از برجام

گروه اقتصادی-لغو  مذاکرات فروش بوئینگ به ایران.این خبری  است که ساعتی قبل خبرگزاری آسوشیتدپرس از آخرین مصوبات مجلس نمایندگان آمریکا درباره مذاکره برای فروش بوئینگ منتشر کرد.براساس تصمیم اکثریت جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان آمریکا فروش هواپیماهای مسافربری بوئینگ به ایران ممنوع خواهد شد.

به گزارش بولتن نیوز،لغو فروش هواپیمای بوئینگ به  ایران در حالی صورت می گیرد که ماه گذشته عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی از نهایی شدن قرارداد خرید یکصد فروند بوئینگ کوتاه برد با شرکت بوئینگ خبرداده بود. ارزش این توافق 17 میلیارد دلار برآورد شده بود که در صورت نهایی شدن بزرگترین خرید ایران از آمریکا پس از اجرایی شدن برجام محسوب می شد.


گرچه مسئولان وزارت راه و شهرسازی گفته بودند که احتمالا هواپیماهای خریداری شده از بوئینگ طی حدود یک دهه تحویل این کشور خواهد شد، اما بوئینگ برای اجرایی کردن این قرارداد و فروش هواپیما  به مذاکره کننده های ایرانی گفته بود که برای فروش هواپیما باید از وزارت خزانه داری آمریکا مجوز بگیرد.

مجوزی که داده نشد

بیش از 37 سال است که آمریکا صنعت هوانوردی ایران را تحریم کرده و فروش هواپیما و قطعات آن را به ایران ممنون کرده است.بعد از توافق برجام و ابراز تمایل شرکت های هواپیمایی برای حضور در بازار ایران،مذکرات اولیه برای خرید هواپیمای بوئینگ آغاز شد،اما فرانسوی ها در این مذاکرات گوی سبقت را از آمریکایی ها ربودند و توانستند در مذاکرات اولیه قرارداد فروش 118 فروند ایرباس به ایران را به امضا برسانند.اگرچه هنوز این توافق هم اجرایی نشده،اما مذاکره با بوئینگ که از دو ماه پیش جدی تر شد، صنعت هوانوردی را امیدوار به نوسازی کرد.با این حال این مذاکرات به قرارداد نرسیده،ناکام ماند.


شرکت بوئینگ سری‌های جدید هواپیماهای 737، 787 و 777 را برای فروش به ایران پیشنهاد داده بود که تعداد آنها 100 فروند و میزان سرمایه گذاری  17 میلیارد دلار اعلام شده بود. پیتر روسکام، نماینده اهل ایلینوی که تهیه کننده این متمم ها بود گفته است که این هواپیماهای مسافربری ممکن است مورد استفاده سپاه پاسداران ایران قرار گیرد.

وی گفته:‌ "دادن این نوع هواپیماها به رژیم ایران به این معنی است که کالایی در اختیار آنها می گذاریم که می تواند برای مقاصد نظامی استفاده شود."

او ادعا کرده، می توان هواپیماهای بوئینگ را طوری بازطراحی کرد که ۱۰۰ موشک بالستیک یا ۱۵ هزار گلوله آرپی‌جی را حمل کنند.

عقب گرد برجام

یکی از محورهای مذاکرات برجام با آمریکایی ها،امکان فروش هواپیما و قطعات آن به ایران بوده است.حالا که جمهوری خواهان با یک مصوبه جلوی این فروش بوئینگ به ایران را گرفته اند،به نظر می رسد بخشی از توافق برجام زیر سئوال خواهد رفت.اگرچه باراک اوباما پیشتر گفته بود که در صورت چنین مصوبه ای آن را وتو خواهد کرد،اما حالا این اتفاق اگر اجرایی شود،عقب گرد از برجام خواهد بود.


یک مدیر بوئینگ ماه پیش گفته بود که دولت اوباما اجرای توافق اتمی را برای امنیت ملی "بسیار مهم" می داند.به گفته وی توافق با بوئینگ اگر عملی شود به دلیل توافق اتمی (برجام) امکان پذیر می شود.

خوزه سرانو، نماینده دمکرات اهل نیویورک در مخالفت با این متمم ها گفت که هدف جمهوری خواهان تعضیف برجام است.

اگر طرح تازه در کنگره تبدیل به قانون شود - یعنی رئیس جمهور آمریکا آن را امضا کند - می تواند بر سایر شرکت هایی که قصد فروش هواپیما به ایران را دارند اثر بگذارد، چون تقریبا همه جت های امروز حاوی بیش از ۱۰ درصد قطعات آمریکایی هستند و بنابراین به مجوز صادراتی آمریکا نیاز دارند.
حالا بوئینگ بازار ایران را از دست خواهد داد و باید دید آیا فشارهای سیاسی به قرارداد ایرباس هم خواهد رسید؟