اصولی که باید ثابت بماند

 به گزارش بولتن نیوز،تغییر و جابه جایی امیر عبداللهیان در حالی با حواشی زیادی از جمله شیطنت‌های برخی رسانه‌های مرتجع عربی همراه بود اما کارشناسان بر ثابت وغیر قابل تغییر بودن اصول سیاست خارجی جمهوری اسلامی اتفاق نظر دارند حالا چه آقای امیر عبداللهیان بر این کرسی باشد و چه شخص دیگری.
روز یکشنبه بود که اخبار مربوط به تغییرات گسترده در وزارت امور خارجه، فضای رسانه‌ای کشور را فرا گرفت؛ حسین امیرعبداللهیان که زمزمه‌های رفتنش از معاونت عربی- آفریقایی این وزارتخانه از اوایل سال جاری مطرح شده بود، به موجب حکم ظریف، جای خود را به حسین جابری انصاری داد؛ فردی که پیش‌تر علاوه بر سخنگوی دستگاه دیپلماسی، سفیر ایران در لیبی و مدیرکل مطالعات خاورمیانه وزارت خارجه بود.
به گزارش میزان امیرعبداللهیان که دریکی دو سال اخیر به موازات تشدید بحران‌ها در منطقه غرب آسیا، نقش حساسی را در یاری رساندن به جبهه مقاومت از طریق رایزنی‌های سیاسی و دیپلماتیک ایفا کرده بود، کرسی خود در وزارت امور خارجه را تحویل فردی داد که البته او هم با این حوزه چندان بیگانه نیست. اما همانطور که اشاره شد مباحث مربوط به تغییر امیرعبداللهیان، پیش‌تر و در اواسط فروردین ماه سال جاری به محافل سیاسی و رسانه‌ای راه یافته بود؛ " در وزارت خارجه چرخش مسئولیت طبیعی است"؛ این بخشی از واکنشی بود که محمد جواد ظریف رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان در همان اواسط فروردین ماه نسبت به گمانه‌زنی‌های مطرح شده پیرامون تغییر امیرعبداللهیان اتخاذ کرد؛ جابری انصاری سخنگوی وقت دستگاه دیپلماسی که اکنون جایگزین امیرعبداللهیان شده نیز در نشست خبری خود در همان مقطع زمانی در مواجهه با سوالی پیرامون احتمال تغییر امیرعبداللهیان واکنشی مشابه مافوقش اتخاذ کرد و گفت:" تغییر پست‌ها در وزارت خارجه امری طبیعی است و هیچ کسی نه سخنگو، نه وزیر و نه معاونان، پست‌های ابدی در وزارت خارجه ندارند؛ در طول هر سال و به ویژه فصل تابستان تعداد قابل توجهی از مدیران ارشد ما به نمایندگی‌های جمهوری اسلامی اعزام می‌شوند و مورد آقای امیرعبداللهیان موردی جدا از تغییر و تحولات و گردش‌های طبیعی در وزارت خارجه نیست". 

سرمایه‌های وزارت خارجه از دست نمی‌رود
ظریف که نیروهای خود را سرمایه‌های وزارت خارجه می‌داند، در مصاحبه مزبور این را هم گفت که "من حاضر نیستم این سرمایه‌ها را از دست بدهم و حتی در برخی موارد بیش از حد هم صبر کردم برای اینکه هر سرمایه‌ای را به جای اینکه کنار بگذارم جابه جا کنم. اگر من تغییراتی در وزارت خارجه بدهم برای تقویت وزارت خارجه خواهد بود". از برآیند سخنان وزیر امور خارجه و سخنگوی وقت دستگاه دیپلماسی در همان مقطع زمانی اواسط فروردین ماه، می‌شد تشخیص داد که امیرعبداللهیان کرسی خود در معاونت عربی- آفریقایی وزارت خارجه را به فرد دیگری تحویل خواهد داد؛ حالا با گذشت حدود دو ماه از آن سخنان و اعلام مواضع، اتفاق موردنظر رخ داد و امیرعبداللهیان از معاونت غربی- آفریقایی وزارت امور خارجه به مشاورت وزیر تغییر پست داد.

شیطنت‌ رسانه‌های مرتجع عربی
البته این جابجایی‌ها در وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران که همگان متفق‌القول آن را امری طبیعی قلمداد می‌کنند، با شیطنت‌هایی از سوی رسانه‌های غربی و همچنین رسانه‌های مرتجع عربی همراه بود؛ آن‌ها تغییر امیرعبداللهیان را با توجه به مواضعی که ظریف در نشست "اسلوفروم" پیرامون سوریه اتخاذ کرده بود به مثابه بروز شکاف و اختلاف در میان تصمیم‌گیران و مجریان سیاست‌های خارجی ایران ارزیابی کردند؛ امری که البته با توجه به یکدست بودن مواضع مسئولان و مقامات جمهوری اسلامی ایران در رابطه با تحولات منطقه، چندان مورد اعتناء قرار نگرفت.
برخی دیگر نیز این اقدام ظریف را نشان‌دادن چراغ سبزی به سران رژیم‌های عربی منطقه در خصوص مواضع امیرعبداللهیان دانسته‌اند که چندی پیش روزنامه مستقبل در اواسط فروردین‌ ماه مدعای آن شده بود. مستقبل ادعا کرده بود: منابع رسمی ایران علت تصمیم به برکناری امیرعبداللهیان را حسن نیت تهران مقابل اعراب در جهت تقویت روابط با آنها عنوان کرده‌اند.
روزنامه لبنانی "مستقبل، نزدیک به جریان ۱۴ مارس، از این تغییر استقبال کرد و نوشت: "امیرعبداللهیان از کار برکنار می‌شود!"
این روزنامه لبنانی در گزارش نخست خود با اشاره به سیاست تازه‌ دولت "حسن روحانی،" رئیس جمهور ایران، برای نزدیک‌تر شدن به اعراب، مدعی شد اتحاد شیخ نشین‌ها در کنار عربستان، دلیل این تصمیم بوده است.
به ادعای‌ این روزنامه، ممالک عربی خلیج فارس برای تأمین امنیت و آرامش ناگزیر از پذیرش ریاست بنی سعود بودند؛ ایران اما در برابر این اتحاد منزوی‌تر از همیشه(!) چاره‌ای جز نزدیکی دوباره به همسایگان جنوبی نداشته است! جالب‌ترین بخش ادعای مستقبل آنجا بود که این روزنامه لبنانی در خصوص امیرعبداللهیان مطرح کرد. بر اساس این گزارش، روحانی خیال دارد برای اثبات "حسن نیت،" امیر عبداللهیان را از کار برکنار کند! یک برکناری آن هم در این سطح، آن هم فقط برای اثبات حُسن نیت برای شروع مذاکرات!
جدا از اینکه این تغییر و جابه جایی با حاشیه بالاخص شیطنت‌های فراوانی از سوی برخی رسانه‌های مرتجع عربی همراه بود اما در داخل با اینکه این تغییر پست با واکنش و انتقاداتی همراه بود اما اتفاق نظر کارشناسان بر ثابت و غیر قابل تغییر بودن اصول سیاست خارجی جمهوری اسلامی بود، حالا چه آقای امیر عبداللهیان بر این کرسی باشد و چه شخص دیگری.

اصول سیاست خارجی، ثابت و لایتغیر است
علاالدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس طی مصاحبه‌ای در رابطه با جابجایی در معاونت عربی و آفریقایی وزارت خارجه و تاثیر آن در سیاست منطقه‌ای ایران گفت: سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران در عرصه سیاست خارجی و سیاست‌های منطقه‌ای طبق قانون اساسی توسط مقام معظم رهبری تعیین می‌شود و این روالی ثابت و لایتغیر است. بروجردی اگرچه اعمال سلایق گوناگون در حوزه سیاست خارجی توسط دولت‌ها را امری طبیعی و متداول قلمداد کرد اما تغییر سیاست‌های خارجی کشور توسط دولت‌ها را ناممکن دانست. رئیس کمیسیون امنیت ملی همچنین تصریح کرد: ما هم در کمیسیون امنیت ملی از اینکه نیروی کارآمدی مانند دکتر امیر عبداللهیان در این مسئولیت حضور ندارند به هیچ وجه خرسند نیستیم اما سیاست‌های جمهوری اسلامی در عرصه منطقه به ویژه در حمایت از مقاومت به هیچ وجه تغییر نخواهد کرد.

اگر امیرعبداللهیان با فشار خارجی تغییر کرده باشد، فاجعه رخ داده است
فؤاد ایزدی کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت وگو با «نسیم آنلاین»، در خصوص شایعات مطرح شده درباره ارتباط تحولات اخیر در معاونت عربی و آفریقایی وزارت امورخارجه با مسائلی چون برجام‌ منطقه‌ای اظهار داشت: برجام فرمولی داشت، پذیرفتن یک محدودیت در قبال رفع محدودیت دیگر. اگر در تفاهم ژنو هم نگاه کنید می‌ببینید که فرمول این بود که هرچند ایران در حوزه هسته‌ای محدودیت می‌پذیرد اما بعد از آن تحریم‌ها لغو می‌شود که البته در عمل این اتفاق نیفتاد.
ایزدی اظهار داشت: هرچند اینکه در وزارت خارجه چه اتفاقی افتاده یا اینکه معاون وزیری که عوض شده متعلق به چه تفکری بوده و فرد جدیدی که آمده متعلق به چه تفکری است نباید خیلی ورود کنیم اما در رسانه‌های شایع شده بود که از بیرون در رابطه با آقای امیر عبداللهیان فشار هست که ایشان عوض شود و این از چند ماه پیش در رسانه‌های غربی مطرح شد.
وی خاطر نشان کرد: من نمی‌خواهم در مورد اینکه آقای امیرعبداللهیان به خاطر این فشارها عوض شده یا نه ورود کنم چون اگر این اتفاق افتاده باشد باید بگوییم که در حال بازگشت به دوران قاجار هستیم چون در دوره قاجار هم کشورهای خارجی فشار می‌آوردند، وزیر عوض می‌کردند و مسئولین کشور را جا به جا می‌کردند و این داستان ۱۵۰ سال یا ۲۰۰ سال پیش است که قطعاً الآن در جمهوری اسلامی نباید شاهد این وضعیت باشیم.
این کارشناس مسائل بین‌الملل با تاکید براینکه تحلیل ما این نیست که آقای امیرعبداللهیان به خاطر فشارهای خارجی عوض شده گفت: چون اگر این موضوع واقعیت داشته باشد برای کشور فاجعه است ولی این بحث‌ها در رسانه‌های غربی مطرح بود که فشار هست که ایشان عوض شود به خاطر اینکه ایشان علاقمند به برجام ۲ و ۳ نیست.
وی در پایان با بیان اینکه من باورندارم افرادی از بیرون وزارت امورخارجه برای وزیر تصمیم می‌گیرند گفت: وزیر باید بتواند خودش وظایفش را انجام دهد و اگر من جای ایشان بودم با توجه به تبلیغاتی که نسبت به آقای امیرعبداللهیان وجود دارد، این کار را در این بازه زمانی انجام نمی‌دادم و این وضعیت هم خوب نیست که از بیرون بخواهند روی وزیر فشار بیاورند چون نهایتا وزیر مسئول وزارت خانه است و وقتی شرایط سیاست خارجی کشور خراب می‌شود وزیر مسئول آن است.

چرخش نیروها امری طبیعی است
سعد الله زارعی کارشناس و تحلیلگر مسائل سیاسی ، با اشاره به تغییر معاون عربی- آفریقایی وزارت خارجه گفت: چرخش نیروها و مدیران در وزارت خارجه امر متداولی است و اتفاق جدیدی محسوب نمی شود.
وی افزود: آقای امیر عبداللهیان یکی از دیپلماتهای فعال وزارت خارجه است که مدت طولانی به عنوان معاون عربی آفریقایی این وزارتخانه فعالیت می کرد و اکنون هم جانشین ایشان دیپلماتی شده است که کمابیش تجربیات و روحیات آقای امیرعبداللهیان را دارا است و اینکه بعضی‌ها اینگونه وانمود می کنند که آقای امیر عبداللهیان به دلیل مواضع انقلابی و یا ناکارآمدی کنار گذاشته شده‌اند، سخنانی بی اساس است که از روی عدم شناخت نسبت به روند انتصابات در وزارت خارجه یا نوعی غرض ورزی شخصی و سیاسی نسبت به دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی صورت می‌گیرد. زارعی با بیان اینکه اگر بنا بود به دلیل موضع انقلابی کسی کنار گذاشته شود فرد دیگری با همان خصوصیات در آن جایگاه قرار نمی‌گرفت تاکید کرد: باید منتظر ماند و دید که وزارت خارجه در سایر مسائل چگونه رفتار می‌کند چرا که این جابجایی روشی متداول در این وزارتخانه قلمداد می‌شود. 

موضع گیری وزیر خارجه پس از این همه حاشیه
محمد جواد ظریف درباره گمانه زنی‌های منتشر شده در برخی رسانه‌ها درباره دلایل تغییرات اخیر در وزارت امور خارجه اعلام کرد: تصمیم در مورد تغییر برخی مدیران ارشد وزارت خارجه بر اساس برنامه‌ها و اولویت‌های کاری روابط خارجی کشور و مدت‌ها قبل از عید امسال گرفته شد ولی برای حفظ شئونات همکاران با تاخیر انجام و همان زمان رسانه‌ها خبر تغییر را منتشر و من هم در اظهاراتی تغییر و گردش مدیران وزارت امور خارجه را کاملا طبیعی خواندم.
وی افزود: توهینی بالاتر از این نسبت به جمهوری اسلامی متصور نیست که ادعا شود تغییر مقاماتش به درخواست این و آن انجام می‌شود. تاکنون هیچ‌کس در منطقه و یا خارج از آن جرات چنین درخواستی از ایران اسلامی نداشته و هیچگاه نخواهد داشت. امیدواریم برخی به خاطر ملاحظات داخلی، قبح عبور از این خطوط قرمز نظام مقتدر و سربلند جمهوری اسلامی را نشکنند.
وزیر امور خارجه همچنین گفت: محور مقاومت قوی‌تر از آن است که با افراد خاص گره زده شود و آن‌ها که چنین تحلیل‌هایی ارائه می‌کنند خواسته یا ناخواسته بیش از آن‌که مقاومت را تقویت کنند آن را تضعیف می‌کنند. چگونه است که گروه‌ها و افرادی که تندترین شعارهای انقلابی را مطرح می‌کنند با عدم خودباوری، تصورات دروغینی درباره روش انتصاب در جمهوری اسلامی و نظام بر آمده از انقلاب اسلامی را در مخیله خود گنجانده و آن را منتشر می‌کنند؟

منبع:سیاست روز