درمان دیسک گردن با روش های بدون جراحی و طب سوزنی

تقریبا سخت ترین بیماری گردن دیسک گردن می باشد. ماده غضروفی بین مهره های گردنی جلو می اید و موجب فشار روی اعصاب گردنی می شود و همچنین یک واکنش التهابی بسیار شدید را ایجاد می کند.اغلب درد یا بی حسی یا گزگز مورمور به دست ها تیر می کشد . خصوصا وقتی این درد به دست چپ تیر میکشد عده ای ان را با درد قلبی اشتباه می گیرند و به دنبال درمان ان می روند. درد گاهی فقط در دست ها احساس می شود بدون انکه فرد دردی را در گردن خود به یاد اورد. درمان دیسک گردن بسیار سخت می باشد و اغلب همکاری زیاد بیمار ار میطلبد.

علائم

از جمله علایم دیسک گردن خصوصا وقتی مزمن می شود درد دستها با یک حالت انتشاری از بالا به پایین می باشد که بدون درد گردن است و بیمار ممکن است ارتباط ان با مشکل دیسک گردن را به راحتی نپذیرد.چه بسیارند بیمارانی که نزد ما مراجعه کرده اندو به دلیل درد انتشاری دست چپشان جهت پیگیری مسایل قلبی انژیوگرافی های متعدد شده اند و بارها بستری شده اند در حالیکه مشکل آنها ناشی از تحریک ریشه ای عصبی در کنار دیسک گردن و بدون درد گردن بوده است.

یک سری  از علائم بیماران دارای دیسک گردن  شامل علائم ناشی از فشار بر روی ریشه‌های عصبی و  علایم بسیار خطرناکتر و جدی تر  فشار بر روی نخاع است. در دیسک گردن علائم فشار بر روی ریشه‌های عصبی گردن  شامل انتشار یابنده از گردن و سمت شانه به سمت بازوها و سپس آرنج و خواب رفتگی و مورمور و سوزن سوزن شدن دست ها می باشد.

 بیمار دارای دیسک گردن که غیر از درد احساس بی‌ حسی یا خواب رفتگی و مور مور شدن در دست را دارند باید سر یا و با هر شدت دردی در صدد درمان برایند و برخی بیماران دچار احساس كاهش قدرت دستها , بازوها و یا شانه ها را دارند که البته بعضی از این علایم فقط در معاینه دیده می شود و ازطرف دیگر، بعضی بیمار ان در اولین بار ممکن است حتی بدون درد گردن فقط متوجه اختلال در حركات ظریف دست ها مثلا در هنگام نوشتن‌ شوند.

آیا میزان بیرون زدگی دیسک گردن با شدت علایم فرد در ارتباط است؟

خیر . علایم و درد دیسک گردن لزوما با میزان بیرون زدگی دیسک گردن در ارتباط نیست و حتي اگر به ميزان كم اين بيرون زدگي اتفاق بيافتد به دليل خاصيت آنتي ژنيسيته بالاي آن موجب تحريك سيستم ايمني بدن و يك واكنش التهابي شديد در اين ناحيه مي شودكه بيشتر از اينكه خود ديسک گردن به صورت مكانيكال فشار بياورد اين حالت تحريك شيميائي التهابي موجب تحريك اعصاب مي شود كه از بين مهره هاي گردن خارج مي شوند و به دست ها عصب رساني مي كنند و معمولا درگيري ستون اين اعصاب موجب دردهاي شديد دست ها مي شود و در بعضي از موارد درد در خود ناحيه گرفتار (گردن) بسيار كم است يا حتي در موارد مزمن وجود ندارند. این میزان تحریک پذیری بدن در برابر دیسک بیرون زده از یک فرد تا فرد دیگر متفاوت است. 

بنابر این ممکن است فردی با بیرون زدگی کم دیسک گردن تحریک پذیری شدید و علایم شدید و بی طاقت داشته باشد در حالیکه فردی که دیسک بیرون زده بزرگی دارد و حتی فشار بر روی نخاع دارد ممکن است علایم کمی را عنوان کند وصد البته که مورد دوم بدتر و نیازمند مداخلات بیشتر است.

خطر دیسک گردن بیشتر از دیسک کمر

اما آنچه دیسک گردن را از دیسک کمر خطرناکتر می کند آسیبی است  كه با فشار بر روی نخاع ایجاد می‌ شود. و در این حالت این بیماران با كاهش قدرت اندامهای  فوقانی و علایم تحریک سیستم عصبی مرکزی مراجعه می‌كنند. بیمارانی که دیرتر و در مراحل پیشرفته تر دیسک گردن یا دیسک کمر مراجه کنند به تدریج اختلال در راه رفتن و مشکلاتی در حركات پاها می شوند.

امروزه کم با بیماران دیسک گردنی روبرو نیستیم که با علائمی مثل فشار بر روی عصب روی سمت دست چپ مبتلا می‌شوند و اشتباها  تشخیص بیماری قلبی عروقی و سکته قلبی برای آنان داده می‌شود .

چه مواردی موجب ایجاد دیسک گردن می شود؟

حركات غلط روزمره مانند نشستن هاي طولاني مدت و خصوصا نشستن طولانی پشت کامپیوتر و یا ساعات طولانی رانندگی و از طرفی فشارهای ناگهانی زیاد مانند برداشتن اجسام سنگين موجب فشار  روي ديسك گردن و مفاصل گردن می شود که  ادامه این فشارها هم درطولاني مدت  مي تواند موجب هرنياسيون يا بيرون زدگي قسمت مركزي ديسك و ایجاد فتق دیسک گردن  و آرتروز گردن شود.

راه های تشخیص 

M.R.I و نوار عصب و عضله در کنار معاینه و شرح حال بیمار موارد اصلی تشخیص دیسک گردن می باشد.

درمان دیسک گردن بدون جراحی

استفاده از کشش درمانی در طی جلسات متوالی درمان به همراه استفاده از گردن بند های پنوماتیک می تواند در درمان دیسک گردن نقش موثری داشته باشد.

 بعد ازدرمان مرحله حاد و به محض کاهش درد تقويت عضلات اطراف گردن و عضلات كمربند شانه اي جهت تقويت عضلات و پيشگيري ازعودهاي مكرر و درمان قطعی دیسک گردن جزیی لاینفک می باشد.

تا %90 بيماران ديسک گردن به اين روش ها اگر به صورت ترکیبی و همه با هم استفاده شود پاسخ مي دهند.

 به افرادي كه بعد از دو ماه استفاده صحيح زير نظر پزشك متخصص به اين روشها پاسخ ندهند يا علائم پيشرونده عصبي همانند افتادن مچ دست یا ضعف شدید در معاینه پزشک و غيره و يا علائم ادراري مدفوعي همانند بي اختياري پيدا مي كنند. بايد با روشهاي جراحي فشار از روي ديسك های تحت فشار آنها برداشته شود.

جا اندازی  یا مانیپولاسیون 

چون برطرف شدن وضعیت اشکال دار مهره خصوصا در بیماران دارای فتق دیسک کمر یا دیسک گردن  معمولا با یک صدای پاپ همراه می باشد بسیاری به آن جا اندازی دیسک کمر یا جا اندازی دیسک گردن می گویند . اما در واقع جا اندازی به آن مفهومی که در ذهن ماست صورت نمی گیرد و وضعیت مهره مختصرا از یک وضعیت fix به یک وضعیت متحرک و مانند بقیه مهره ها باز می گردد و به این طریق دیسک کمر و دیسک گردن در یک وضعیت بهتری قرار می گیرند که موجب تاثیر بهتر سایر درمان ها میشود.

گاهی این سوال مطرح می شود که آیا به اصطلاح این جا اندازی دیسک کمر و دیسک گردن موجب صدمه به خود دیسک هم می شود یا نه؟ معمولا اگر این تکنیک ها که با هدف تصحیح راستای مهره و متحرک سازی انجام می شود اگر توسط پزشک متخصص به کار برود کاملا کمک کننده است و نمی تواند مستقیما صدمه جدی ایجاد کند هر چند معمولا بیماران در حد 1 تا دو روز ممکن است در منطقه حرکت داده شده درد داشته باشند.

جا اندازی دیسک یا اصطلاح علمی آن مانیپولاسیون ستون فقرات اگر در جای مناسب و بجا به کار برده شود بسیار موثر و کمک کننده است اما نباید به عنوان تنها درمان دیسک کمر و دیسک گردن و یا معجزه ای منحصربفرد در درمان دیسک کمر و دیسک گردن به ان نگریست. 

اثرات و مکانیسم لیزر درمانی در گردن درد

  لیزر خصوصا لیزر های درارای توان بالا اگر به صورت صحیح و در منطقه درارای مشکل مانند محل هرنی دیسک گردن و یا دیسک کمر به کار برده شوند تاثیرات بسیار مثبتی دارند و می توانند بسیاری از التهابات در منطقه درارای ضایعه را کاهش دهند.

همچنین  لیزر در گردن درد و اصولا صدمات اسکلتی - عضلانی با بالا بردن ماده تغذیه ای داخل سلول می تواند موجب ترمیم سلول صدمه درده شده و به فرایند بازسازی بدن در ترمیم کمک کند.

لیزر همچنین قدرت انعطاف پذیری بافت های اسکلتی - عضلانی را بالا برده و موجب کاهش اسپاسم در عضلات سر و گردن می شود و از این طریق به درمان درد گردن کمک می کند.

لیزر همچنین تاثیرات بسیار مثبت و سازنده ای بر روی عصب های صدمه دیده در اثر فتق دیسک گردن یا عصب های تحریک شده در اثر ارتروز گردن دارد. به گونه ای که لیزر قادر است تحریک عصب را کم کرده و ترمیم انرا به شدت تسریع کند.

لیزر نه تنها در درمان درد گردن باید در نقاط مناسب بدن استفاده شود بلکه باید دوز آن هم مناسب و کارامد باشد.اگر لیزر درست استفاده نشود هیچ تاثیری جز اتلاف هزینه و زمان برای بیمار ندارد.

البته تاکید میکنم  لیزر یسیار موثر است ولی به عنوان تنها درمان برای بیمار نباید به کار رود و باید توجه داشت که ورزش و رعایت ارگونومی دو رکن اساسی درمان درد گردن با هر علتی می باشند.

طب سوزنی 

رادیکولوپاتی  که در بسیاری از موارد با  دیسک  کمر درد و دیسک  گردن درد با انتشار به پا ها یا دست ها  معادل میشود. نوعی سندرم با sign و symptom های خاص خود می باشد که عمدتا ناشی از تحریک nerve root ها می باشد و از دو واژه radicula= root های کوچک و pathos= بیماری تشکیل شده است

. Hallmark دیسک  کمر و دیسک  گردن با انتشار به پا ها یا دست ها  درد همراه با بی حسی و سوزن شدن وگزگز مور مور می باشد که با توجه به علت و میزان compression  و واکنش های التهابی ثانویه می تواند طیفی از علایم با دردهای خفیف و تناوبی تا دردهای بسیار شدید و غیر قابل تحمل را ایجاد کند.

درمان دیسک کمر و دیسک گردن با انتشار به پا ها یا دست ها  از دیرباز مورد مناقشه بوده است و بر اساس کتب رشته های مختلف پزشکی تا 90 درصد غیر جراحی  می باشد و در کنار درمانهای استاندارد توانبخشی مانند استفاده از مدالیته های مختلف فیزیوتراپی و با توجه به مقاوم بودن بسیاری از علائم درمانهای آلترناتیو و در راس آن  طب سوزنی مورد توجه خاص می باشد. در سال 1975 سازمان بهداشت جهانی WHO رسما طب سوزنی را به عنوان یک درمان موثر در دیسک کمر و دیسک گردن با انتشار به پا ها یا دست ها  تأیید کرد و سازمان FDA هم آنرا در کلاس II درمان (مطمئن و موثر) قرار داده است. روشهای استفاده از طب سوزنی  در درمان رادیکولوپاتی بسیار متعدد بوده و از روشهای مبتنی بر فلسفه شرقی و تئوری انرژی (chi) و عدم تعادل در کانالهای مختلف آن تا فلسفه غربی و درگیری Trigger Pointهای قلمرو اعصاب و عضلات درگیر و ... متفاوت می باشد.

عمده مطالعات ار منطبق بودن نقاط مختلف تحریک شده در فلسفه های متفاوت طب سوزنی با motor point های عضلات درگیر و محل neuromuscular junction دردرمان دیسک  کمر ودیسک  گردن درد با انتشار به پا ها یا دست ها  می باشد. تکنیکهای مختلفی هم در مورد نحوه تحریک نقاط مذکور وجود دارد از جمله تحریکات percutaneous، تحریک داخل عضلانی با یا بدون استفاده از تحریکات الکتریکی و حتی تحریک نقاط شناخته شده با فشار(Acupressure).

مکانیزم کارکرد طب سوزنی در کاهش درد و درمان

بعضی از تأثیرات اثبات شده  طب سوزنی در کاهش درد و درمان رادیکولوپاتی(دیسک  کمر ودیسک  گردن با انتشار به پا ها یا   دست ها  ) به شرح زیر می باشد:

1- طب سوزنی موجب تحریک محل اعصاب داخل عضلات (small fiberها) و آزاد شدن فاکتورهای نوروهومورال از جمله اندرفین و مونوآمین ها و تغییر processing  درد میشود. (علت عمده آزاد شدن این هورمونها تحریک فیبرهای  II وIII عصبی و فرستادن impulse ها به نخاع و تحریک مراکز نخاعی و مغزی بالاتر مانند هیپوفیز و هیپوتالاموس می باشد.)

2-  طب سوزنی موجب کاهش التهاب با افزایش آزاد سازی مواد immune modulatory و مواد افزایش دهنده گردش عروقی میشود.

3- طب سوزنی موجب افزایش انعطاف پذیری عضلانی و مفصلی و کاهش Stiffness عضلانی میگردد.

4- طب سوزنی موجب تحریک فاکتورهای نوروتروپیک که خصوصاً موجب بهبود دردهای نوروپاتیک می شود.

5- طب سوزنی موجب افزایش سرعت ترمیم عصب با آزادسازی سروتونین و آدرنالین خواهد شد.

6- طب سوزنی موجب افزایش میزان regeneration و collateral sprouting و همچنین بهبود سرعت هدایت عصبی میشود.

همواره  طب سوزنی به عنوان یک درمان مکمل و بسیار موثر در دیسک کمر و دیسک گردن با انتشار به پا ها یا دست ها  مطرح بوده است. از زما نی که سازمان FDA  (سازمان غذا و دارو امریکا ),  و سازمان بهداشت جهانی طب سوزنی تاثیرات طب سوزنی 

عمل جراحي فتق ديسک کمر یا گردن  چه عوارض ممکن است داشته باشد؟

- همانند تمام جراحی ها  عمل جراحي دیسک  هم بدون عارضه نمي باشد. اگر بيمار علایم ادراری مدفوعی داشت یا به درمان غیر جراحی پاسخ نداد در صورتیکه جراح تبحر كافی داشته باشدو بیمار مشکل خاص دیگری نداشته باشد احتمال بروز عوارض پس از عمل جراحي کمتر می شود .

عوارض ناشی از جراحی دیسک گردن شامل عفونت , چسبندگی اطراف رشته های نخاع , قطع رشته های نخاع  و آزاد سازی ناقص رشته هاي عصب حين عمل

اگر اين عوارض بروز كند، ممكن است بيمار بعد از عمل احساس بهبودی پيدا نكند يا حتی احساس كند درد و ضعف بيشتري ایجاد شده است.