اولین تنش میان دولت و اصلاح‌طلبان در مجلس دهم
پالسی برای مخالفت
با نزدیک شدن به شروع کار مجلس جدید بحث‌ها هر چه بیشتر بر سر تکیه زدن بر سر کرسی ریاست مجلس دهم بالا گرفته است.
به گزارش بولتن نیوز،با نزدیک شدن به شروع کار مجلس جدید بحث‌ها هر چه بیشتر بر سر تکیه زدن بر سر کرسی ریاست مجلس دهم بالا گرفته است.
در این میان شواهد نشان می‌دهد لاریجانی برای تکیه زدن بر کرسی ریاست وضعیت مطلوب‌تری و بهتری دارد.
این درحالی است که بر خلاف تصور اصلاح‌طلبان و اعتدالیون میان آنها بر سر ریاست مجلس اختلاف نظر جدی وجود دارد و نیز بین خود اصلاح‌طلبان هم اختلاف منافع و آراء به حدی است که اخیراً شکوه عارف را به همراه داشته است: از رقیب گله ندارم اما از مدعیان تحلیلگر اصلاح‌طلب گله دارم چراکه عده‌ای تحلیلگرای عافیت‌طلب می‌گویند که باید بپذیریم حاکمیت ما را در رده بالا راه نمی‌دهد پس در همین رده پایین‌تر خود را حفظ کنیم.
این درحالی است که به نظر می‌رسد که بسیاری از دولتی‌ها نیز از ریاست علی لاریجانی بر کرسی ریاست دفاع می‌کنند و این موضوع خشم فراکسیون امید را برانگیخته است. وی در این‌باره گفته که دولت نباید در انتخابات ریاست مجلس دهم شورای اسلامی دخالت کند، این سخن نشان می‌دهد که عارف خود را عملاً از همین حالا رقیبی جدی برای دولت می‌داند.
محمدرضا عارف رئیس فراکسیون امید مجلس دهم شورای اسلامی، طی گفت‌وگویی که اخیراً با روزنامه شرق داشته، خواستار عدم دخالت دولت در انتخابات مجلس شده است. وی گفته، برخی از نهادها نباید هیچ دخالتی در این زمینه (انتخابات ریاست مجلس دهم) بکنند؛ از جمله این نهادها به‌طور مشخص دولت و نهادهای امنیتی هستند.
وی همچنین سخنانش را با این بیان که نمایندگان مجلس "قیّم نمی‌خواهند" ادامه داده و گفته است: افرادی که در این جایگاه‌ها قرار دارند، می‌توانند به‌عنوان فرد نظر بدهند، اما بگذارند مجلس در رأس امور بماند و بپذیریم این ۲۹۰ نفر را مردم به‌عنوان نماینده خود انتخاب کرده‌اند و اینها «قیم» نمی‌خواهند.
دولتی‌ها تاکنون نظر رسمی خود را درباره انتخابات هیئت رئیسه و به‌خصوص ریاست مجلس دهم اعلام نکرده‌اند اما اخیراً در نشستی بسیار مهم که ۲۷۲ تن از منتخبان مجلس دهم از جمله لاریجانی و عارف حضور داشتند، اسحاق جهانگیری مرد شماره ۲ دولت نیز به‌عنوان سخنران اصلی مراسم به سخنرانی پرداخت.
نکته قابل توجه در سخنرانی معاون اول رئیس‌جمهور، پالسی است که وی بین سخنانش به منتخبان مجلس دهم داد. وی در خلال سخنانش به خلاف انتظار بسیاری که انتظار داشتند دولت از عارف در این نشست حمایت کند، از علی لاریجانی تعریف و تمجید کرد، تا جایی که وی را فردی "شجاع، مدبر و باگذشت" معرفی کرد. اشاره وی به عملکرد رئیس مجلس نهم در جریان تصویب برجام در بهارستان بود.
تمایل دولت به ریاست لاریجانی
اولین اظهارات مقامات دولتی درخصوص ریاست مجلس دهم متعلق به «علی یونسی» دستیار ارشد رئیس‌جمهور بود. وی در بهمن ماه ۹۴ در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه اگر آقاي عارف نيز كانديدای رياست مجلس شدند چه شرايطي پيش خواهد آمد، گفت: بنده معتقدم قطعا همكاري ميان عارف و لاريجاني در مجلس آتي خواهد بود. به نظر من به همان دليل كه مصلحت بود عارف به سود روحاني در انتخابات رياست‌جمهوري كناره‌گيري كند در مجلس دهم نيز مصالح اصلاح‌طلبي و مجلس را در ارتباط با مديريت آن در اولويت قرار خواهند داد.
دستیار ارشد رئیس دولت تدبیر و امید با این سخنان تمایل دولت به ریاست لاریجانی بر مجلس دهم و لزوم کناره‌گیری عارف به نفع وی به دلیل آنچه به عنوان مصلحت‌اندیشی از آن یاد کرد، ابراز داشت.
از سوی دیگر هنوز شمارش آرای انتخابات مجلس در مرحله اول به پایان نرسیده بود که، هفته‌نامه طلوع صبح (نزدیک به هاشمی‌رفسنجانی) طی مطلبی با تیتر «اگر اصلاح‌طلبان عاقل باشند لاریجانی رئیس مجلس بعدی خواهد بود»، نوشت: «مجلس رای گرفته به فرض اکثریت اصلاح و اعتدال، به نظرم محتاج ریاست علی لاریجانی است. اگر کینه اوس و خزرج در کار نباشد اصلاح و اعتدال باید بدون غرور و بر‌اساس عقلانیت لاریجانی را برای ریاست خود برگزینند.»
روزنامه آرمان، دیگر رسانه نزدیک به هاشمی‌رفسنجانی هم ریاست لاریجانی و نایب رئیسی عارف در مجلس دهم را پیش‌بینی کرد و طی مطلبی نوشت: «طيف گسترده‌اي از اصلاح‌طلبان تمايل به بقاي لاريجاني بر كرسي رياست مجلس دارند. عارف قدرت رايزني كه لاريجاني از آن برخوردار است را دارا نيست كه دليلش هم شخصيت ذاتي اوست. آنطور كه به نظر مي‌رسد لاريجاني بر كرسي رياست خواهد ماند و احتمال دارد عارف به نايب‌رئيسي رضايت دهد.»
راهبرد حمایت برخی اصلاح‌طلبان از لاریجانی
یکی از راهبردهای احتمالی جریان اصلاح‌طلب به گفته برخی تئوریسین‌های این جریان در صورت تمرکز و حمایت از لاریجانی برای ریاست مجلس دهم، این است که بتوانند از شکاف‌های موجود در داخل جریان اصولگرا استفاده کنند و در دعوای بین لاریجانی و جبهه پایداری، جانب لاریجانی را بگیرند.
عباس عبدی یکی از تئوریسین‌های اصلاحات در همین رابطه گفت: بعد از تشکیل مجلس من نمی‌خواهم بگویم آقای عارف رئیس مجلس بشود یا نشود، اما باید تحلیل سیاسی داشته باشیم که شکاف اصلی الان کجاست. در همین انتخابات، شکاف اصلی بین اصلاح‌طلب و اصولگرا نبود بلکه بین دو جناح اصلی اصولگراها بود. اصلاح‌طلبان می‌توانند روی این شکاف سوار شوند و به یکی از آنها کمک کنند.
وی بطور ضمنی خواهان تکرار آنچه در انتخابات ۹۲ میان عارف و روحانی افتاد شد و تصریح کرد: ترجیح من این است که این مجلس مثل مجلس پنجم شود. یعنی همان عاملی که سبب شد آقای روحانی ترجیح داده شود به آقای عارف، آن عامل هنوز وجود دارد.
در این میان صادق زیباکلام که اظهارات وی تقریبا مورد وثوق اکثریت اصلاح‌طلبان قرار دارد در مصاحبه‌ای با ویژه نامه روزنامه آرمان، تلاش برای ریاست عارف بر مجلس دهم را یک اشتباه دانست و گفت: اعتقاد دارم نمایندگانی که با لیست شورای ائتلاف اصلاح‌طلبان رای آورده‌اند باید برای ریاست مجلس دهم به ریاست علی لاریجانی رای دهند. اینکه عارف رئیس مجلس دهم شود همان اشتباهی است که اصلاح‌طلبان تندرو در مجلس ششم انجام دادند.
وی همچنین تصریح کرد: مجلسی که لاریجانی در راس آن قرار بگیرد کارایی، نفود و قدرتش خیلی بیشتر از مجلسی است که عارف در راس آن قرار گیرد.
ترکیب لاریجانی و روحانی
تجربه ۲ سال و نیم گذشته هم نشان داده که ترکیب لاریجانی و روحانی در مجلس و دولت، تعامل خوبی در سطح دو قوه در‌پی داشته است و لاریجانی در ماجراهای مختلف از جمله برجام، برای دولت کارساز بوده و موجبات تمجیدهای مکرر دولتی‌ها را از خودش فراهم کرده است.
از سوی دیگر، به‌نظر می‌رسد که روحانی در ماجرای انتخاب رئیس مجلس دهم، چندان راضی به ریاست عارف نیست، چه اینکه روحانی هم‌اکنون پایگاه اجتماعی و رأی اصلاح‌طلبان را به ودیعه گرفته و اگر هر چهره اصلاح‌طلبی رئیس مجلس دهم شود، پایگاه اجتماعی روحانی طبیعتاً تنزل خواهد یافت و احتمالاً در یک سال باقی‌مانده در موارد مختلف (طرح‌ها لوایح استیضاح‌ها سؤالات و...)، دولت با مجلس طبق روال عادی همه مجالس "تنشِ قانون‌گذاری" خواهد داشت، حال اگر این تنش با ریاست فردی کاملاً اصلاح‌طلب (عارف) صورت گیرد، حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۶، قطعاً بخش زیادی از پایگاه اجتماعی اصلاح‌طلب خود را از دست خواهد داد و این به‌ضرر روحانی و تیمش است.
ریاست عارف بر مجلس دهم اگرچه می‌تواند "شخص عارف" را در حد رقیبی جدی برای "طیف دولت" در انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۶ بالا برده و عارف را به‌عنوان رئیس مجلس دهم (در احتمال فوق)، به‌عنوان فردی که با اکراه از رقابت با روحانی کنار کشید، در انتخابات ۹۶ تأثیرگذار کرده و وزن بالایی به وی به‌عنوان مخالف ریاست جمهوری روحانی بدهد.
از سوی دیگر، با حمایت حسن روحانی و دولت از ریاست علی لاریجانی بر مجلس دهم، در وهله نخست شکاف میان اصولگرایان که در ماجرای انتخابات مجلس دهم با کنار گذاشتن لاریجانی از اجتماع وحدت آنها، نمود یافته بود، دوچندان خواهد شد و این در نهایت به‌نفع روحانی و دولت از یک سو و اصلاح‌طلبان از سوی دیگر است.
از سوی دیگر، برخی احزاب و گروه‌های سرشناس اصلاح‌طلب از جمله حزب کارگزاران سازندگی، مخالف ریاست عارف برای مجلس دهم هستند. این قشر از اصلاح‌طلبان اعلام کرده‌اند که از بین لاریجانی و عارف، لاریجانی را به‌خاطر سوابق مدیریتی‌اش در مجلس، گزینه مناسب‌تری می‌دانند. آنها حتی در جریان رقابت‌های انتخاباتی نیز، گفته بودند که "نقد لاریجانی" را به "نسیه عارف" نمی‌دهند.
حالا عارف به مخالفت پس‌پرده دولتی‌ها با ریاستش بر مجلس واکنش نشان داده و رسماً اعلام کرده که دولت در انتخابات ریاست مجلس دهم دخالت نکند و این احتمالاً اولین تنش میان دولت و اصلاح‌طلبان در مجلس دهم است که به‌آرامی در حال رقم خوردن است.
منبع:سیاست روز
در این میان شواهد نشان می‌دهد لاریجانی برای تکیه زدن بر کرسی ریاست وضعیت مطلوب‌تری و بهتری دارد.
این درحالی است که بر خلاف تصور اصلاح‌طلبان و اعتدالیون میان آنها بر سر ریاست مجلس اختلاف نظر جدی وجود دارد و نیز بین خود اصلاح‌طلبان هم اختلاف منافع و آراء به حدی است که اخیراً شکوه عارف را به همراه داشته است: از رقیب گله ندارم اما از مدعیان تحلیلگر اصلاح‌طلب گله دارم چراکه عده‌ای تحلیلگرای عافیت‌طلب می‌گویند که باید بپذیریم حاکمیت ما را در رده بالا راه نمی‌دهد پس در همین رده پایین‌تر خود را حفظ کنیم.
این درحالی است که به نظر می‌رسد که بسیاری از دولتی‌ها نیز از ریاست علی لاریجانی بر کرسی ریاست دفاع می‌کنند و این موضوع خشم فراکسیون امید را برانگیخته است. وی در این‌باره گفته که دولت نباید در انتخابات ریاست مجلس دهم شورای اسلامی دخالت کند، این سخن نشان می‌دهد که عارف خود را عملاً از همین حالا رقیبی جدی برای دولت می‌داند.
محمدرضا عارف رئیس فراکسیون امید مجلس دهم شورای اسلامی، طی گفت‌وگویی که اخیراً با روزنامه شرق داشته، خواستار عدم دخالت دولت در انتخابات مجلس شده است. وی گفته، برخی از نهادها نباید هیچ دخالتی در این زمینه (انتخابات ریاست مجلس دهم) بکنند؛ از جمله این نهادها به‌طور مشخص دولت و نهادهای امنیتی هستند.
وی همچنین سخنانش را با این بیان که نمایندگان مجلس "قیّم نمی‌خواهند" ادامه داده و گفته است: افرادی که در این جایگاه‌ها قرار دارند، می‌توانند به‌عنوان فرد نظر بدهند، اما بگذارند مجلس در رأس امور بماند و بپذیریم این ۲۹۰ نفر را مردم به‌عنوان نماینده خود انتخاب کرده‌اند و اینها «قیم» نمی‌خواهند.
دولتی‌ها تاکنون نظر رسمی خود را درباره انتخابات هیئت رئیسه و به‌خصوص ریاست مجلس دهم اعلام نکرده‌اند اما اخیراً در نشستی بسیار مهم که ۲۷۲ تن از منتخبان مجلس دهم از جمله لاریجانی و عارف حضور داشتند، اسحاق جهانگیری مرد شماره ۲ دولت نیز به‌عنوان سخنران اصلی مراسم به سخنرانی پرداخت.
نکته قابل توجه در سخنرانی معاون اول رئیس‌جمهور، پالسی است که وی بین سخنانش به منتخبان مجلس دهم داد. وی در خلال سخنانش به خلاف انتظار بسیاری که انتظار داشتند دولت از عارف در این نشست حمایت کند، از علی لاریجانی تعریف و تمجید کرد، تا جایی که وی را فردی "شجاع، مدبر و باگذشت" معرفی کرد. اشاره وی به عملکرد رئیس مجلس نهم در جریان تصویب برجام در بهارستان بود.
تمایل دولت به ریاست لاریجانی
اولین اظهارات مقامات دولتی درخصوص ریاست مجلس دهم متعلق به «علی یونسی» دستیار ارشد رئیس‌جمهور بود. وی در بهمن ماه ۹۴ در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه اگر آقاي عارف نيز كانديدای رياست مجلس شدند چه شرايطي پيش خواهد آمد، گفت: بنده معتقدم قطعا همكاري ميان عارف و لاريجاني در مجلس آتي خواهد بود. به نظر من به همان دليل كه مصلحت بود عارف به سود روحاني در انتخابات رياست‌جمهوري كناره‌گيري كند در مجلس دهم نيز مصالح اصلاح‌طلبي و مجلس را در ارتباط با مديريت آن در اولويت قرار خواهند داد.
دستیار ارشد رئیس دولت تدبیر و امید با این سخنان تمایل دولت به ریاست لاریجانی بر مجلس دهم و لزوم کناره‌گیری عارف به نفع وی به دلیل آنچه به عنوان مصلحت‌اندیشی از آن یاد کرد، ابراز داشت.
از سوی دیگر هنوز شمارش آرای انتخابات مجلس در مرحله اول به پایان نرسیده بود که، هفته‌نامه طلوع صبح (نزدیک به هاشمی‌رفسنجانی) طی مطلبی با تیتر «اگر اصلاح‌طلبان عاقل باشند لاریجانی رئیس مجلس بعدی خواهد بود»، نوشت: «مجلس رای گرفته به فرض اکثریت اصلاح و اعتدال، به نظرم محتاج ریاست علی لاریجانی است. اگر کینه اوس و خزرج در کار نباشد اصلاح و اعتدال باید بدون غرور و بر‌اساس عقلانیت لاریجانی را برای ریاست خود برگزینند.»
روزنامه آرمان، دیگر رسانه نزدیک به هاشمی‌رفسنجانی هم ریاست لاریجانی و نایب رئیسی عارف در مجلس دهم را پیش‌بینی کرد و طی مطلبی نوشت: «طيف گسترده‌اي از اصلاح‌طلبان تمايل به بقاي لاريجاني بر كرسي رياست مجلس دارند. عارف قدرت رايزني كه لاريجاني از آن برخوردار است را دارا نيست كه دليلش هم شخصيت ذاتي اوست. آنطور كه به نظر مي‌رسد لاريجاني بر كرسي رياست خواهد ماند و احتمال دارد عارف به نايب‌رئيسي رضايت دهد.»
راهبرد حمایت برخی اصلاح‌طلبان از لاریجانی
یکی از راهبردهای احتمالی جریان اصلاح‌طلب به گفته برخی تئوریسین‌های این جریان در صورت تمرکز و حمایت از لاریجانی برای ریاست مجلس دهم، این است که بتوانند از شکاف‌های موجود در داخل جریان اصولگرا استفاده کنند و در دعوای بین لاریجانی و جبهه پایداری، جانب لاریجانی را بگیرند.
عباس عبدی یکی از تئوریسین‌های اصلاحات در همین رابطه گفت: بعد از تشکیل مجلس من نمی‌خواهم بگویم آقای عارف رئیس مجلس بشود یا نشود، اما باید تحلیل سیاسی داشته باشیم که شکاف اصلی الان کجاست. در همین انتخابات، شکاف اصلی بین اصلاح‌طلب و اصولگرا نبود بلکه بین دو جناح اصلی اصولگراها بود. اصلاح‌طلبان می‌توانند روی این شکاف سوار شوند و به یکی از آنها کمک کنند.
وی بطور ضمنی خواهان تکرار آنچه در انتخابات ۹۲ میان عارف و روحانی افتاد شد و تصریح کرد: ترجیح من این است که این مجلس مثل مجلس پنجم شود. یعنی همان عاملی که سبب شد آقای روحانی ترجیح داده شود به آقای عارف، آن عامل هنوز وجود دارد.
در این میان صادق زیباکلام که اظهارات وی تقریبا مورد وثوق اکثریت اصلاح‌طلبان قرار دارد در مصاحبه‌ای با ویژه نامه روزنامه آرمان، تلاش برای ریاست عارف بر مجلس دهم را یک اشتباه دانست و گفت: اعتقاد دارم نمایندگانی که با لیست شورای ائتلاف اصلاح‌طلبان رای آورده‌اند باید برای ریاست مجلس دهم به ریاست علی لاریجانی رای دهند. اینکه عارف رئیس مجلس دهم شود همان اشتباهی است که اصلاح‌طلبان تندرو در مجلس ششم انجام دادند.
وی همچنین تصریح کرد: مجلسی که لاریجانی در راس آن قرار بگیرد کارایی، نفود و قدرتش خیلی بیشتر از مجلسی است که عارف در راس آن قرار گیرد.
ترکیب لاریجانی و روحانی
تجربه ۲ سال و نیم گذشته هم نشان داده که ترکیب لاریجانی و روحانی در مجلس و دولت، تعامل خوبی در سطح دو قوه در‌پی داشته است و لاریجانی در ماجراهای مختلف از جمله برجام، برای دولت کارساز بوده و موجبات تمجیدهای مکرر دولتی‌ها را از خودش فراهم کرده است.
از سوی دیگر، به‌نظر می‌رسد که روحانی در ماجرای انتخاب رئیس مجلس دهم، چندان راضی به ریاست عارف نیست، چه اینکه روحانی هم‌اکنون پایگاه اجتماعی و رأی اصلاح‌طلبان را به ودیعه گرفته و اگر هر چهره اصلاح‌طلبی رئیس مجلس دهم شود، پایگاه اجتماعی روحانی طبیعتاً تنزل خواهد یافت و احتمالاً در یک سال باقی‌مانده در موارد مختلف (طرح‌ها لوایح استیضاح‌ها سؤالات و...)، دولت با مجلس طبق روال عادی همه مجالس "تنشِ قانون‌گذاری" خواهد داشت، حال اگر این تنش با ریاست فردی کاملاً اصلاح‌طلب (عارف) صورت گیرد، حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۶، قطعاً بخش زیادی از پایگاه اجتماعی اصلاح‌طلب خود را از دست خواهد داد و این به‌ضرر روحانی و تیمش است.
ریاست عارف بر مجلس دهم اگرچه می‌تواند "شخص عارف" را در حد رقیبی جدی برای "طیف دولت" در انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۶ بالا برده و عارف را به‌عنوان رئیس مجلس دهم (در احتمال فوق)، به‌عنوان فردی که با اکراه از رقابت با روحانی کنار کشید، در انتخابات ۹۶ تأثیرگذار کرده و وزن بالایی به وی به‌عنوان مخالف ریاست جمهوری روحانی بدهد.
از سوی دیگر، با حمایت حسن روحانی و دولت از ریاست علی لاریجانی بر مجلس دهم، در وهله نخست شکاف میان اصولگرایان که در ماجرای انتخابات مجلس دهم با کنار گذاشتن لاریجانی از اجتماع وحدت آنها، نمود یافته بود، دوچندان خواهد شد و این در نهایت به‌نفع روحانی و دولت از یک سو و اصلاح‌طلبان از سوی دیگر است.
از سوی دیگر، برخی احزاب و گروه‌های سرشناس اصلاح‌طلب از جمله حزب کارگزاران سازندگی، مخالف ریاست عارف برای مجلس دهم هستند. این قشر از اصلاح‌طلبان اعلام کرده‌اند که از بین لاریجانی و عارف، لاریجانی را به‌خاطر سوابق مدیریتی‌اش در مجلس، گزینه مناسب‌تری می‌دانند. آنها حتی در جریان رقابت‌های انتخاباتی نیز، گفته بودند که "نقد لاریجانی" را به "نسیه عارف" نمی‌دهند.
حالا عارف به مخالفت پس‌پرده دولتی‌ها با ریاستش بر مجلس واکنش نشان داده و رسماً اعلام کرده که دولت در انتخابات ریاست مجلس دهم دخالت نکند و این احتمالاً اولین تنش میان دولت و اصلاح‌طلبان در مجلس دهم است که به‌آرامی در حال رقم خوردن است.
منبع:سیاست روز
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
