سوالی که در تاریخ ماندگار شد: چه کسی صدام را مجهز به سلاح‌های شیمیایی کرد

گروه فرهنگ مقاومت: پنجاه روز پس از فاجعه حلبچه در تاریخ 19 اردیبهشت ماه سال 1367، شورای امنیت قطع‏نامه 612 را صادر کرد. پس از صدور قطعنامه هشتم (598)، با ادامه جنگ و تمایل عراق به خاتمه جنگ در تاریخ67.2.19 قطعنامه نهم شورای امنیت(612) صادر شد. این قطعنامه به دنبال گسترش جنایات شیمیایی عراق و ترس و توهم غرب از اقدامات تلافی جویانه ایران صادر شد. به بیان دیگر همانند جنگ شهرها و جنگ نفتکشها این قطعنامه نیز به منظور بازدارندگی ایران از بکارگیری توانمندیهای احتمالی اش صادر شد.


به گزارش بولتن نیوز، تهاجم ارتش متجاوز صدام به جمهوري اسلامي ايران در 31 شهريور ماه 1359 منجر به اشغال بخش‌هايي از خاك ايران در طول ماه‌هاي اوليه جنگ گرديد. با تجديد قواي نيروهاي رزمنده و آغاز عمليات آفندي عليه ارتش صدام به تدريج سرزمين ‌هاي اشغال ‌شده آزاد شد كه اوج آن حماسه خرداد 1361 و آزادسازي خرمشهر بود. پس از آن سلسله عمليات نظامي موفقيت‌آميزي انجام شد كه ضمن كشاندن جبهه نبرد به خاك دشمن، تهديدي جدي براي نقاط استراتژيك درون خاك عراق از جمله بندر مهم و سوق‌الجيشي بصره و جزاير نفت‌خيز مجنون در جنوب و ارتفاعات مهم كردستان عراق به شمارمي ‌رفت. در چنين شرايطي و با تغيير موازنه نظامي جنگ به سود ايران، ارتش بعثي صدام كه خود را در آستانه سقوط مي‌ديد به پليدترين جنايت جنگي تاريخ معاصر دست زد و براي اولين بار پس از جنگ اول جهاني به كاربرد وسيع سلاح‌هاي شيميايي عليه رزمندگان و مردم بي‌دفاع ايران روي آورد.


هرچند در طول سال‌هاي 1359 تا 1362 ارتش عراق در جبهه‌هاي غرب و مياني به صورت محدود از سلاح‌هاي شيميايي استفاده كرده بود، اما وسيع‌ترين حملات شيميايي در طول عمليات خيبر(اسفند 62 در جزاير مجنون)، عمليات بدر (اسفند 63 در جزاير مجنون)، عمليات والفجر 8 (بهمن64 تا فروردين65 در فاو)، كربلاي 4 و 5 و 8 (دي ماه 65 تا فروردين 66 در شرق بصره و شلمچه)، والفجر 10 (اسفند 66 و فروردين67 در كردستان عراق و حلبچه) و تك‌هاي متعدد ارتش صدام از فروردين 67 تا پايان جنگ (مرداد67) و در جبهه‌هاي مختلف اتفاق افتاد. در همين شرايط و براي اولين بار، رژيم صدام از سلاح‌هاي شيميايي عليه مردم غيرنظامي در مناطق مسكوني ايران و كردستان عراق استفاده كرد كه منجر به شهيد و مصدوم شدن هزاران نفر از مردم بي‌دفاع شد. اوج اين جنايات بمباران شيميايي شهر «سردشت» در استان آذربايجان غربي بود كه در هفتم تيرماه 66 منجر به شهيد و مصدوم شدن بيش از 4500 نفر از مردم اين شهر شد.

علاوه براين شهر و روستاهاي اطراف بانه (فروردين 66)، شهر حلبچه (اسفند 66)، روستاهاي اطراف مريوان (اسفند 66و فروردين 67)، شهر نودشه (فروردين 67)، روستاهاي اطراف سرپل ذهاب (مرداد 67) و شهر اشنويه (مرداد 67) نيز هدف حملات شيميايي صدام واقع شدند. در اين حملات از انواع عوامل شيميايي جنگي عليه مردم روستاها و شهرهاي مرزي استفاده مي‌شد. تنها در يكي از اين حملات كه 28 اسفند 66 در منطقه مريوان رخ داد، روستاهاي منطقه «قلعه‌جي» تا «دزلي» با بيش از 300 بمب شيميايي هدف قرار گرفت و به روستاي كوچك قلعه‌جي بيش از 11 بمب شيميايي اصابت كرد.


سرانجام طرح قطعنامه‌اي را كه توسط جمهوري فدرال آلمان، ايتاليا و ژاپن تهيه شده بود، مورد بررسي قرار داد و در تاريخ 9 مي 1988 (19 ارديبهشت ماه 1367) و در جلسه شماره 2812 خود قطعنامه 612 را به اتفاق آرا تصويب كرد.

هر چند این قطعنامه نیز به ابتکار آلمان غربی، ایتالیا و ژاپن با توجه به گزارش 5 اردیبهشت ماه دبیر کل در مورد اعلام نظر گروه اعزامی به منطقه درباره استفاده از سلاحهای شیمیایی در جنگ ایران و عراق، به شدت ادامه به کارگیری از سلاحهای شیمیایی را در جنگ محکوم کرد و از دیگر دولتها نیز خواست تا صدور محصولات شیمیایی خود را به دو طرف جنگ به دلیل آنکه ممکن است در تولید سلاحهای شیمیایی به کار گرفته شوند، کنترل بیشتری کنند، اما همچون دیگر قطعنامه‌‏های آن سازمان از عراق و جنایتهای حکام آن در حلبچه سخنی به میان نیاورد. این اقدام شورای امنیت درباره محکومیت استفاده از سلاحهای شیمیایی به صورت کلی و بدون ذکر نام عراق، با توجه به وضعیت نا به سامان این کشور در جنگ و جو غالب افکار عمومی در جهان تحت تأثیر ایالات متحده و دیگر قدرتهای غربی حامی عراق، با این هدف صورت می‏گرفت که ایران و عراق را از این نظر در وضعیت یکسانی قرار دهد.

---

منابع: