سران
کشور فرانسه از دیرباز تا کنون مخالفت خود را با مظاهر اسلامی بهویژه "حجاب" با روشهای
گوناگون مانند انتشار رمان، سخنرانی و حتی تصویب قانون نشان دادهاند و در چند سال
گذشته جديترين طراح اروپايي عليه شعائر و پوشش مذهبي مسلمانان محسوب میشوند.
پیشینه معاصر این موضوع به سالهای ۱۹۸۹ به بعد بر میگردد که فرانسه با مسالهای به نام "حجاب اسلامي" درگیر شد؛ «ژاك ژوليارد» در مقاله خود در هفته نامه «نوول آبزرواتور» میگويد: «جالب اينجاست كه در تاريخ 6 نوامبر 1989، يعني همان تاريخی كه شب هنگام ديوار برلين فرو ريخت، وي در يك ميهمانی، بحث اخراج سه دختربچه دانشآموز از مدرسهای در كوريل به خاطر داشتن حجاب اسلامي را شنيد. همزمانی اين موضوع با ماجرای فرو ريختن ديوار برلين، يك موضوع اتفاقی بود و رسانههای خارجی توجهی به اخراج اين سه نوجوان نداشتند و آن را بخشی از "استثنايی بودن فرانسه" يا خودسری آشكار اين كشور میدانستند».
در واقع موضوع حجاب اسلامي،
نشان از پايان دوره جنبش ضدنژادپرستی بود كه در دهه ۱۹۸۰ در فرانسه جريان داشت. ضعف اتحاديه ضدنژادپرستي خلأيی را به وجود آورده
بود كه باعث شد مسئلهای چون "حجاب اسلامي" بتواند حداكثر تاثير خود را در
جامعه بوجود آورد.
این سابقه چالش فرانسه با "حجاب اسلامي" زمانی که با موج "اسلامستیزی" ابتدای قرن جدید میلادی همراه شد، مسئولان فرانسوی را به استفاده از قدرت سیاسیشان سوق داد تا محدودیتهایی را برای مسلمانان به تصویب برسانند؛ این قوانین که ظاهرا در راستای سکولاریزم و جهان شمولی این کشور است، اما تیغ تیز آن متوجه زنان مسلمان است. قانون ممنوعیت حمل یا پوشیدن نمادهای مذهبی همچون حجاب در مدارس و دانشگاههای دولتی (مصوب 2004)، و همچنین ممنوعیت پوشیدن نقاب، طبق حکم دادگاه اروپایی حقوق بشر در 2014 که عدم رعایت این قانون مجازات نقدی به همراه دارد، نیز در همین راستاست.
سال 2015 میلادی اما بهواسطه دو اقدام تروریستی در فرانسه توسط گروههای تکفیری فشار به مسلمانان افزایش چشمگیری پیدا کرد؛ اولین حمله مربوط به دفتر مجله فکاهی "شارلی ابدو" در هفته ابتدایی سال نو میلادی که 12 کشته و 10 زخمی برجای گذاشت. حمله دوم منتسب به داعش در ماه نوامبر در پاریس نیز حداقل 129 نفر کشته و بیش از 300 نفر دیگر نیز زخمی شدند. این دو اقدام تروریستی جو روانی علیه مسلمانان و نمادهای آنان مانند "حجاب" را افزایش داد، بهطوری که در سال جدید میلادی مسلمانان حتی از حملات لفظی مسئولان ارشد دولتی فرانسه در امان نماندند.
"لورن روسیگنول" وزیر امور خانواده و زنان فرانسه در پاسخ به گفته مجری رادیو "مونته کارلو" که برخی زنان این نوع لباس (حجاب) را با کمال میل انتخاب می کنند، گفته بود: «بله، زنانی هستند که آن را انتخاب می کنند. در گذشته هم برخی مادران آفریقایی و آمریکایی، ادامه بردگی را انتخاب کردند(!)». خانم وزیر سوسیالیست، برای اشاره به سیاهان از یک واژه استعماری و نژادپرستانه «کاکاسیاه» استفاده کرد که موجی از خشم را از سوی مسلمانان این کشور و طرفداران حقوق مسلمانان به همراه داشت و حدود 30000 نفر شکواییهای اینترنتی علیه سخنان خانم وزیر امضاء کردند.
نخست وزیر سوسیالیست فرانسه، «مانوئل والس» نیز بر این موج اسلامستیزی سوار شد: «حجاب نشان شیفتگی به یک سبک نیست، حجاب تنها انتخاب رنگ پوشش نیست، نه: حجاب، بردگی زنان است.»
این سطح از حملات به مسلمانان به ویژه "حجاب" تا کنون کمسابقه بوده اما در طول این چند سال جنبشهایی برای رفع تبعیض علیه زنان مسلمان در فرانسه راه افتاده و حتی افرادی بهصورت انفرادی اقدام به دفاع از حجاب میکنند. «سونیا مرازگا» ( Sonia Merazga) هنرمند و هنرپیشه معروف فرانسوی نمایش خیابانی در مناطق مختلف شهر پاریس به راه انداخت تا افکار عمومی را نسبت به تبعیضهای اعمالشده علیه زنان محجبه آگاه و با آن مبارزه کند.
این بازیگر معروف فرانسوی با سرکردن حجاب و محبوس کردن خود درون یک محوطه شیشهای در بسته، تلاش کرد تا به شیوه غیرکلامی و از طریق هنرمندانه محدودیتهای اعمال شده علیه زنان محجبه در فرانسه را به نمایش بگذارد و با آن مقابله کند.
برای مقابله با جریمههای نقدی جهت پوشش حجاب در فضای عمومی نیز حتی یکی از مسلمانان فرانسوی میلیونر به نام "رشید نکاز" یک میلیون یورو اختصاص داد تا زنان فرانسوی با خیال آسودهتری در شهر تردد کنند. میلیونر فرانسوی خطاب به زنان مسلمان فرانسوی گفت: خواهر من، آزادانه هرجا که میخواهی برو، من جریمهاش را میدهم.
یکی دیگر از اقدامهای اخیر انجام شده توسط مسلمانان فرانسه جهت مبارزه علیه "منع حجاب" مربوط به دانشجویان دانشگاه علوم "پو" در پاریس است که مبادرت به برگزاری «روز حجاب مبارک» کردند تا بدین وسیله مراتب اعتراض خود به محدودیتهایی که بر حجاب در فرانسه ایجاد شده، اعتراض کنند؛ البته دانشگاه علوم فرانسه علیرغم صدور مجوز برای این گردهمایی، هیچ حمایتی از آن به عمل نیاورد.
در این گردهمایی جمعی از دانشجویان مسلمان از دانشجویان بقیه ادیان خواستند تا در اعتراض به اجبار کشف حجاب از سوی دولت فرانسه به آنها بپیوندند. این گردهمایی «حجاب مبارک» نام داشت و در این رابطه صفحهای در شبکه اجتماعی فیسبوک با نام «حجاب یا نه» ایجاد شد که تعدادی از دانشجویان آمادگی خود را جهت حضور در آن اعلام کردند.
لازم به اشاره است که حتی دانشجویان مرد هم با پوشاندن روسری بر سر خود، در همایش مورد نظر به بحث پرداختند. رهبران این گردهمایی، به شعار «زیباترین پوشش ما» اشاره کرده و انتخاب نوع پوشش خود که زینتآرای زن است را حق طبیعی خود دانستند و اظهار داشتند: «ما معتقدیم که یک عمل سمبلیک مانند رعایت حجابمان در دانشگاه و جامعه موجب میشود که وجدانها آگاه به این شوند که چه بر سر زنان محجبه در فرانسه میآید».
در تصاویر فوق میتوان توئیتهای مربوط به حجاب را که از سوی اعضا و طرفداران جنبش «حجاب یا نه» دید: «فرانسه درگیر 90 مورد مشکل است اما حجاب یک مشکل هم برای این کشور ایجاد نکرده است»، «وعده دیدار ما امروز در دانشگاه علوم فرانسه»، «برنامه خوبی برای بیان دیدگاه بانوان است. ما به دنبال جامعهگرایی نیستیم. فقط میخواهیم فهمیده شویم»
در بستر تهدید روزافزون آزادیهای مدنی در فرانسه در برخورد با مسلمانان که حتی سازمان ملل هم آن را «نامتناسب و بیاندازه» خوانده است، این گونه اقدامات خلاقانه میتواند تا حدودی جلوی پروژه «شرمنده سازی» زنان محجبه که از سوی نخبگان دارای ثروت و قدرت در فرانسه دنبال میشود را بگیرد و اجازه ندهند تا بیش از پیش زنان مسلمان از صحنههای اجتماعی به حاشیه رانده شوند.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com