رای حزبی در زمانه ی بی حزبی

در یادداشت پیش رو که به قلم سعید مسروری به رشته تحریر در آمده، نگارنده آورده است: هفتم اسفند 94 بی گمان در تاریخ دموکراسی ملت ما و حرکت جمعی ایرانیان به سوی حکومت قانون به گونه ای متفاوت ثبت خواهد شد ، این انتخابات بیشتر از هرآنچه که در تحلیل ها می آید مظهر و نمادی از رشدیافتگی شعور اجتماعی ، تحکیم و قوی شدن اراده تصمیم گیری سیاسی مردم ایران است ، به موازات نمی توان و نباید نقش و تاثیر بنیادین ارکان و شخصیت های ممتاز نظام را در ظهور چنین رویداد پرنشاطی نادیده گرفت .

در فرآیند بالندگی اندیشه و رفتار سیاسی شهروندان یا آنچه با مفهوم توسعه سیاسی شناخته می شود ، سیاست ورزان شاخص تاثیری غیرقابل انکار بر حرکت های جمعی مردم دارند، به تعبیری دیگر می توان گفت که رفتار شخصیت های سیاسی کشور در دو انتخابات اخیر بر شکل گیری حرکت عمومی و تمرین تحزب از سوی مردم تاثیری بنیادین داشته است.

در همین زمینه نگاه و تفکر مقام رهبری انقلاب و تاکید مکرر ایشان بر حضور مردم و حتی مخالفان با شخص ایشان و مخالفان نظام در فرآیند انتخاب سرنوشت سیاسی کشور که به صراحت در کلام ایشان در سالهای ۹۲ و ۹۴ بیان شد می تواند نمودی عینی از همین تاثیرگذاری باشد؛ درباره سایر بزرگان و سیاست ورزان کشور هم این امر صادق است، در انتخابات 92 مجموع رفتار سیاسی آیت اله هاشمی، یعنی پذیرش ریسک سنگین ثبت نام برای انتخابات ریاست جمهوری در حالی که احتمال وقوع حوادث بعدی آن، از جمله فراهم نشدن زمینه ورود نهایی ایشان به انتخابات و تغییر در معادلات سیاسی جناح های رقیب را می دادند، یک گام مهم برای آگاه سازی جامعه و سپس حرکت به سوی رفتاری جمعی از سوی مردم در اقبال به برنامه های دکتر روحانی بود .

به موازات مجموع رفتارهای دکتر عارف در انصراف از رقابت در انتخابات سال ۹۲ و ایجاد فرصت تمرکز آرای طیف اصلاح طلبان در سبد آرای دکتر روحانی نیز نمایی از اخلاق در سیاست ورزی حزبی و عامل پیدایش فرصت یک حرکت جمعی از سوی مردم در اقدامی حزبی بوده است .

در ادامه همان روند یکی از دستاوردهای مهم اما مستتر در نتیجه انتخابات اسفند 94 ریشه در تمرین تحزب در سال ۹۲ داشته است، رفتاری که در زمانه ای بدون حضور رسمی احزاب از سوی سیاست ورزان نهادینه و ترویج شد و از سوی مردم تمرین و بازتمرین شد و در نهایت ثمره نقش بستن آن رفتارها در ذهن مردم، تبدیل شد به نتایجی تاریخ ساز در انتخابات سال ۹۴.

دستاورد رویداد انتخابات ۹۴ به ویژه در برخی مناطق همچون تهران آنچنان متفاوت از پیش بینی ها بود که شاید تا ماه ها و شاید سالها به سوژه تحلیل و تحقیق محققان بدل شود، اما ورای این ها، پراهمیت ترین رخداد، رشد آشکار عقلانیت سیاسی مردم در رفتارهای جمعی و حرکت به سوی تحزب بوده است این امر در تهران تا حد زیادی قابل لمس است ، اینکه فهرست 30 نفره اصلاح طلبان در تهران به صورت توالی رای مردم را کسب کرده و پس از آن نیز 30 نفر فهرست اصولگرا تقریبا به توالی از سوی مردم رای گرفته اند نشان دهنده وزن کشی سیاسی این دو طیف در تهران به عنوان ویترین نظام است ، این موضوع نشان می دهد مردم به درجه ای از فرهنگ سیاسی رسیده اند که بی عضویت رسمی در تشکل های سیاسی و حزبی اما رفتاری از سر عقلانیت سیاسی از خود بروز داده اند و می توان برای آتیه به بسط این فرهنگ و در نهایت ترویج سیستم تحزب امید بسیار داشت.

بی شک اگر چیدمان فهرست های انتخاباتی در شهرستان ها و استان ها هم همچون تهران پیش میرفت در تمامی شهرستان ها شاید نتیجه رفتاری منطبق بر حرکت های حزبی را کم و بیش مشاهده میکردیم با اینحال اصل موضوع آنقدر مهم و ارزشمند است که حتی محدود شدن آن به شهر تهران هم می تواند نقطه قوتی برای آینده توسعه سیاسی در کشور قلمداد شود.

دستاورد این انتخابات نشان داد می توان در جامعه ای بدون حضور جدی احزاب فراگیر با اتکا به الگوسازی های رفتاری سیاستمداران شاخص رفتارهای حزبی را نهادینه کرد و آنرا برای تمرین در جامعه بسط و گسترش داد، واقعیت هم اینجاست که پیکره سیاسی ایران طی یکصد و اندی سال پس از مشروطیت همواره از فقدان فرهنگ رفتار حزبی رنج برده است، هرچند در مقاطعی، احزابی رسمی و تابلودار هم وجود داشته اند اما به دلیل عدم رواج فرهنگ و اندیشه رفتار حزبی در فرآیندی انتخاباتی، سپهر سیاست ایران نتوانسته است در حوزه مشارکت جمعی بر مبنای رفتار حزبی به موفقیتی درخور دست پیدا کند، گرچه اتفاقات رخ داده در دو انتخابات اخیر قطعا به منزله شروع تغییر اساسی این روند و وزیدن نسیمی خجسته بر پیکره اندیشه سیاسی و رفتار حزبی در ایران است.

انتخابات اسفند 94 در حافظه تاریخی مردم ایران و سیاست مداران هر دو جناح سیاسی کشور، با کامیابی ها و ناکامی های هردو جناح ، ثبت می شود ، در این میان مردم و فرهنگ سیاسی مردم ایران پیروز اصلی این رویداد و کامیابان حقیقی شیرینی آن بودند، مردمی که نشان دادند در حافظه شان رخدادهای دور و نزدیک را ثبت می کنند و در وقت مناسب بالاترین رای خود را به حافظان منافع ملی و همراهان واقعی خود عطا می کنند، مردمی که نشان دادند برخلاف تحلیل های ضدونقیض برخی تحلیلگران، از شعور رشد یافته سیاسی بی بدیلی برخوردارند؛ مردمی که نشان دادند وقتی میدان تصمیم گیری اش مهیا باشد تصمیم خود را در قالب رفتاری آگاهانه و در چارچوب حزبی به گوش جناح های سیاسی خواهند رساند.

این همه دستاورد مبارک بر ملت ایران مبارکباد