پولدارترین کشور عربی دنیا بدون بانک مرکزی اداره می شود

به گزارش بولتن نیوز،مؤسسه پولي عربستان سعودي یا همان SAUDI ARABIAN MONETARY AGENCY) SAMA ) در واقع بانک مركزي پادشاهي عربستان سعودي است كه مي توان آن را دريايي از ارزهاي خارجي دانست. اين مؤسسه وظیفه مديريت ارزهاي خارجي كشور را برعهده داشته و از سال ،۱۹۸۶ رژيم نرخ ارز را با لنگر دلار میخ کوب كرده است. قبل از تأسیس SAMA از سال ۱۹۲۶ بانک عربستان هلند كه بخشي از مؤسسه تجاري هلند بود، ذخاير طلا و درآمد نفت پادشاهي عربستان سعودي را نگهداري مي كرد. بانک عربستان هلند درواقع بانک مركزي غیررسمی عربستان بود.

درآمدهاي دولت از طريق وزارت مالیه تجمیع شده و در حساب هايي از جمله حساب جاري دولت، ذخاير دولت، سپرده هاي تخصیص يافته براي پروژه هاي دولتي نزد مؤسسه پولي عربستان سعودي نگهداري مي شود. از میان اين سه حساب ، حساب جاري و حساب مربوط به سپرده هاي تخصیص يافته براي پروژه هاي دولتي جنبه عملیاتي دارد و حساب ذخاير دولت محلي است براي درآمدهاي مازاد دولت.

در واقع درآمدهاي مازاد دولت به عنوان ذخاير دولت نزد بانک مركزي سپرده گذاري مي شود و بانک مركزي نیز اين وجوه را در بازارهاي مالي خارجي سرمايه گذاري مي كند.

در اين چارچوب درآمدهاي مازاد دولت وارد اقتصاد عربستان نمي شود. در مقابل، اين ذخاير به دولت اين امکان را مي دهد كه در شرايط كاهش درآمدهاي نفتي و بروز كسري بودجه، مخارج مورد نیاز خود را تأمین كند.

درآمد و مخارج عملکردي دولت عربستان در سالهاي ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۴ در نمودار ذیل نشان داده شده است. در طي اين سال ها به واسطه وجود درآمدهاي نفتي، دولت عربستان عموما با مازاد درآمد روبرو بوده است.

در سال ۲۰۱۴ درآمد كل دولت ۲۷۸.۹ میلیارد دلار (۳۷ درصد تولید ناخالص داخلي) و مخارج كل دولت ۲۹۳.۳ میلیارد دلار (معادل ۳۲ درصد تولید ناخالص داخلي) بوده است كه نشان از كسري ۱۴.۴ میلیارد دلاري دارد كه اولین كسري بودجه از سال ۲۰۰۰ میلادي تاكنون است.

البته در بودجه سال ۲۰۱۴ میزان درآمد و مخارج كل تصويب شده دولت ۲۲۰ میلیارد دلار بوده است. افزايش ۶۵.۳ میلیارد دلاري (معادل ۲۸.۷ درصد كل مخارج) مخارج دولت نسبت به میزان مصوب در بودجه سال ۲۰۱۴ براساس گزارش وزارت مالیه مربوط به مخارج پرداختي اضافي به پروژه توسعه حرمین شريفین و ساير پروژه هاي توسعه اي و خدماتي و كمک هاي بین المللي بوده است.

در بودجه سال ۲۰۱۵ درآمد كل ۱۹۰.۷ میلیارد دلار پیش بیني شده است كه نشان از كاهش ۱۶.۳۵ درصدي درآمدهاي دولت نسبت به درآمد مصو دولت در بودجه۲۰۱۴ و كاهش ۳۱.۶۲ درصدي آن نسبت به عملکرد درآمدهاي دولت در سال ۲۰۱۴ دارد.

در بودجه سال ۲۰۱۵، مخارج دولت ۲۲۹.۳ میلیارد دلار تصويب شده است كه اندكي (نیم درصد) بیش از مخارج مصوب در بودجه سال ۲۰۱۴ و ۲۱.۸ درصد كمتر از عملکرد مخارج سال ۲۰۱۴ است.

کسری بودجه تخمینی سال ۲۰۱۵ براساس درآمدهاي تخمیني و مخارج مصوب ۳۸.۶ میلیارد دلار است. اين كسري براحتي از طريق انباشت دارايي هاي خارجي مؤسسه پولي عربستان سعودي (بانک مركزي عربستان) تأمین خواهد شد.

در مجموع اطلاعات اندكي درباره فعالیت هاي SAMA منتشر مي شود و مي توان آن را به عنوان يک صندوق محتاط شناخت كه تمايل كمي براي سرمايه گذاري در ساير بخشهاي غیر از اوراق كوتاه مدت دولت هاي غربي دارد. بانک مركزي عربستان در پايان سال ۲۰۱۴، بیش از ۷۰ درصد دارايي هاي خود را در بازارهاي مالي سرمايه گذاري كرده است. میزان سرمايه گذاري خارجي مستقیم آن تا سال ۲۰۱۳ حدود ۲۶ میلیارد دلار بوده است.

اين درحالي است كه ارزش سرمايه گذاري خارجي مستقیم قطر در سال ۲۰۱۳ حدود ۲۸.۶ میلیارد دلار، كويت ۶۰.۷ میلیارد دلار و امارات متحده عربي ۶۱.۹ میلیارد دلار و ارزش سرمايه گذاري خارجي ايران در سال ۲۰۱۲ حدود ۲.۸ میلیارد دلار برآورد شده است.

منبع:الف