کردستان "نگین غرب کشور" مقصدی جذاب برای مسافرین نوروزی

گروه فرهنگی - اسعد فرهادی: روزهای پایانی سال، فرصتی مهم در تعیین مقصد سفر تعطیلات سال جدید برای خانواده های ایرانی است ،که متناسب با وضعیت اقتصادی و میزان فرصت در اختیار برنامه ریزی میکنند. خانواده های ایرانی با توجه به وضعیت اقتصادی خود هر سال در روزهای پایانی سال اقدام به برنامه ریزی برای سفر های داخلی و خارجی می کنند،که فضای مجازی و سایت ها در دسترس ترین امکان برای انتخاب آنهاست.

به گزارش خبرنگار بولتن نیوز، گستردگی ایران اسلامی و تنوع اقلیمی و فرهنگی ،جذابیت های زیادی برای گردشگران داخلی و خارجی دارد ،که در این یاداشت به معرفی اجمالی یکی از استانهای غربی کشور خواهیم پرداخت که از نظر موقعیت جغرافیایی و اقلیمی و جادبه های گردشگری ارزش زیادی برای سفر کردن ودیدن دارد.

موقعيت جغرافيايي

استان كردستان با وسعتي معادل 29137 كيلومتر مربع در قسمت غربي كشور ايران و در مجاورت مرز عراق قرار گرفته كه از شمال به استان آذربايجان غربي و بخشي از زنجان از شرق با استان همدان و بخش ديگري از استان زنجان از جنوب با استان كرمانشاه و از سمت غرب با كشور عراق (استان كردنشين سليمانيه) هم‌مرز مي‌باشد. استان كردستان بر اساس آخرين تقسيمات كشوري در سال 1384 داراي 10 شهرستان، 25 شهر، 23 بخش، 79 دهستان و 1767 آبادي داراي سكنه مي‌باشد. شهرستان هاي استان عبارتند از: سنندج، بانه، بيجار، ديواندره، سروآباد، سقز، قروه، كامياران ، مريوان و دهگلان . شهر سنندج مركز استان كردستان در فاصله ي 512 كيلومتر مربع از شهر تهران قرار گرفته است جمعيت استان كردستان بر اساس برآورد سال 1384 برابر 119/574/1 نفر بوده است كه شهر سنندج مركز استان با جمعيتي معادل 750/419 نفر پرجمعيت‌ترين و شهر سقز بعد از آن دومين شهر پرجمعيت استان مي‌باشد.

استان كردستان با داشتن اقليم و موقعيت جغرافيايي خاص خود از جاذبه هاي گردشگري فراواني در فصل بهار برخوردار است.
** وضعيت اقليمي

اين استان از لحاظ اقليمي و طبيعي ، منطقه اي كوهستاني است كه دشت هاي مرتفع و دره هاي پهن نيز در پهنه منطقه گسترده شده اند . اختلاف ارتفاع بين بلندترين و پست ترين نقاط استان به حدود 2400 متر مي رسد .
كوه شاهو با ارتفاع 3300 متر ، بلندترين و منطقه آلوت در بانه با ارتفاع حدود 900 متر كم ارتفاع ترين نقطه استان مي باشد كه اين اختلاف ارتفاع خود باعث به وجود آمدن اقليم هاي متفاوت مي گردد .
از آنجا كه تنوع اقليمي و وجود عوارض طبيعي و توپوگرافي در مقايسه با يكنواختي ، پتانسيل مهم توريستي به شمار مي رود ، از اين لحاظ استان كردستان داراي جاذبه هاي متنوع و ارزشمندي است . با توجه به ميانگين دماي روزانه استان ، از اواسط ارديبهشت تا اواسط مهر ماه بهترين ايام براي جذب جهانگردان تفريحي تابستانه مي باشد و ميانگين دماي ماه هاي اين دوره از 22 تا 28 درجه سانتي گراد متغير است.
همچنين دو ماهه اول سال نيز يعني فروردين و ارديبهشت به علت بارندگي هاي زياد و در نتيجه سرسبزي منطقه ، بهترين زمان براي برگزاري تورهاي طبيعي و ديدار مسافران از طبيعت كردستان است.


***جاذبه هاي گردشگري

**مساجد قديمي
مسجد جامع سنندج(دارالاحسان) : اين بنا كه در خيابان امام خميني سنندج قراردارد در سال 1227 هجري بوسيله امان الله خان اردلان ساخته شد و از چندين محوطه بزرگ تشكيل شده است. حياط آن بكلي تخريب شده است.
از خصوصيات عمده اين مسجد دكورهاي هفت رنگ، آجرهاي لعاب كاري شده به جاي سنگ كف پوش و مهمترين خصوصيت آن نوشتن دو سوم از يك جزء قرآن بر روي كتيبه هاي مسجد است.
ديگر مساجد قديمي : از ديگر مساجد قديمي در استان مي توان مسجد جامع دارالامان (سنندج)، مسجد جامع خسروآباد (بيجار)، مسجد دو مناره (سقز)، مسجد جامع دوره قاجاريه (سنندج)، مسجد سرخ (مريوان)، مسجد عبدالله عمران (مريوان) و مسجد جامع سقز (سقز) را نام برد.

** امامزادگان و اماكن زيارتي
1-امام زاده هاجر خاتون
اين امام زاده در خيابان صلاح الدين ايوبي در محله قديمي سرتپوله سنندج واقع است . بر اساس روايات موجود اين امام زاده شريفه ، خواهر امام رضا (ع) است كه در سفر آن بزرگوار به خراسان در كردستان رحلت نمود و در اين مكان به خاك سپرده شده است . در مجاورت اين امام زاده مسجد و آرامگاه مشايخ و بزرگان سنندج نيز قرار دارد .
2- امام زاده پير عمر
اين امام زاده در ضلع جنوبي خيابان امام خميني (ره) واقع شده و تاريخ ساخت بناي آن سال 1046 ه.ق مي باشد . امام زاده پير عمر را پسر بلافصل حضرت علي (ع) مي دانند . بناي آرامگاه شامل تزئينات آجري گچبري و اروسي هاي زيبا است . قسمت هاي عمده اي از بنا به علت فرسودگي در سال هاي 1372 تا 74 ه.ش بازسازي شده است .
3- امام زاده پير محمد
اين بقعه در ميدان نبوت سنندج در بالاي تپه اي كه قبرستان قديمي شهر واقع شده است قرار دارد . اين بنا محل دفن امام زاده محمد بن يحيي مشهور به پير محمد است .
4- قرآن نگل
در 65 كيلومتري غرب سنندج در مسير جاده سنندج – مريوان ، در داخل مسجد روستاي نگل ، قرآني خطي از دوران گذشته وجود دارد كه بنا بر اعتقادات مردم ، يكي از چهار قرآن خطي است كه در زمان خلفه سوم به رشته تحرير در آمده و به چهار اقليم دنيا فرستاده شده است . خط قرآن كوفي و داراي نقطه و اعراب و در قسمتي از شماره آيات طلاكاري شده و مزين به نقوش گياهي مي باشد . اين قرآن در بين مردم جايگاه والايي دارد و همه روزه عده كثيري از نقاط دور دست براي زيارت قرآن به اين روستا مي آيند .

**ساير اماكن ديدني تاریخی
1- خانه كرد (عمارت آصف)
خانه كرد ، موزه مردم شناسي مناطق كردنشين و بزرگترين موزه مردم شناسي مربوط به يك قوم در كشور ايران است . اين موزه در خيابان امام خميني (ره) شهر سنندج واقع شده است . اين موزه در عمارت آصف داير گرديده و اين عمارت يكي از بزرگترين عمارت هاي اعياني شهر سنندج است كه داراي ارزش هاي ويژه معماري از لحاظ آجر كاري و گچبري و اروسي سازي است و حمام آن زيباترين حمام خصوصي در بين حمام هاي سنندج مي باشد . بناي اوليه اين عمارت در دوره صفويه بوده و در دوره هاي قاجار و پهلوي تكميل شده است .

2- موزه سنندج
اين موزه در خيابان امام خميني (ره) كوچه حبيبي و در بخش بروني عمارت ملالطف اله شيخ الاسلام قرار دارد و در آن آثار و اشياء تاريخي كشف شده از استان و ساير نقاط ايرا ن به نمايش گذاشته شده است . اروسي موزه سنندج يكي از نمونه هاي بي نظير هنر اروسي سازي و كار استادكاران سنندجي مي باشد . عمارت ملالطف اله از بناهاي باقي مانده دورة قاجار است .
3- عمارت خسرو آباد
اين عمارت در بلوار خسرو آباد (شبلي) قرار دارد . اين عمارت در نوع خود بي نظير و مركز حكومت اردلان به ويژه خسروخان اردلان بوده است .
مجموعه عمارت و باغ آن ، افزون بر دو بخش اصلي يعني قصر سلطنتي با ورودي ستون دار در بخش غربي و ساختمان شرقي با غلام گردش ها و ايوان ستون دار مشرف بر صحن عمارت و فضاي بيروني بنا داراي فضاهاي ديگري چون حمام ، اتاق قاپچيان و خدمتكاران است . تزئينات معماري اين بنا شامل گچبري ، آجركاري ، اروسي هاي زيبا و حوض چليپا شكل داخل عمارت است.
4- عمارت وكيل
اين مجموعه بزرگ در خيابان كشاورز واقع شده است و شامل سه حياط با عمارت هاي مربوطه و يك حمام خصوصي در داخل مجموعه و يك حمام عمومي در خارج آن است . بخش اصلي عمارت وكيل در دوران زنديه ساخته شده و بخش هاي ديگر متعلق به دوره قاجار است . مجموعه داراي تزئيناتي چون آجركاري هاي زيبا و اروسي هاي پركار است و حياط مركزي داراي سقف شيرواني با طرح كلاه فرنگي است .
5- عمارت مشير ديوان
اين عمارت در خيابان شهدا قرار دارد و شامل هفت حياط با فضاهاي مرتبط است و يك حمام خصوصي در داخل مجموعه دارد . هر يك از حياط ها نيز داراي آبنما مي باشند . عمارت توسط ميرزا يوسف مشيرديوان در دوره قاجار ساخته شده است و زيباترين ايوان با طرح كلاه فرنگ در سنندج متعلق به اين بنا است . در اين عمارت نيز اروسي هاي پركار ، تزئينات آجري ، كاربندي ها و گچبري جهت تزئين استفاده شده است .
6-حمام خان
اين حمام در ضلع شمالي بازار قديم سنندج در خيابان انقلاب واقع شده است . تزئينات داخل حمام و نقوش موجود بر روي ديوار آن در نوع خود بي نظير و جالب مي باشد . حمام در سال 1220 هجري قمري به دستور امان الله خان اردلان ساخته شده و در بين حمام هاي باقي مانده از گذشته بزرگ ترين و زيباترين حمام شهر است .
7- قلعه باستاني قمچقاي
بقاياي اين قلعه در 45 كيلومتري بيجار قرار دارد . بناي اين قلعه به سده هاي 8 و 9 قبل از ميلاد مي رسد . اطراف قلعه را دره هاي ژرف در بر گرفته كه يك سوي آن مسلط به دره اي به نام دره شاهان است . اين قلعه ظاهرا تا دوره هاي ساساني و اسلامي نيز مورد استفاده قرار مي گرفت .

جاذبه هاي طبيعي
1- درياچه سد قشلاق
در فاصله 20كيلومتري شمال سنندج در مسير جاده سقز بر روي رودخانه قشلاق سد مخزني قشلاق احداث شده است . درياچه پشت اين سد 11 كيلومتر طول دارد و وسعتي معادل 934 هكتار را در بر مي گيرد . اين درياچه محل مناسبي براي ورزش هاي آبي مي باشد و جزو جاذبه هاي طبيعي سنندج به شمار مي رود .

2-پارك تفریحی و جنگلی آبیدر سنندج

این پارك در ضلع غربی شهر سنندج در دامنه كوه آبیدر قرار دارد. آبیدر در فرهنگ منطقه جایگاه خاصی دارد و به دلیل پر آب بودن چشمه سارها، قنات ها و وجود باغ های متعدد مانند امانیه، امیریه و ... چنین نامیده می شود.

گفتنی است از زمانی كه شهر سنندج بنیان نهاده شد، آب چشمه های آبیدر به شهر منتقل شد. هنوز هم قنات عمارت خسروآباد، آصف، وكیل، مشیر و تعدادی از بناها، به نوعی از این كوه سرچشمه می گیرد.

شایان ذکر استدر سال های اخیر در این كوه پاركی احداث و سكوبندی و داده سازی در آن انجام شده است. نقش برجسته ای هم در آن ساخته شده كه بسیار قابل درنگ است. این منطقه از مكان های زیبای شهر سنندج است که بزرگ ترین سینمای روزباز ایران نیز در معرض دید گردشگران است.

غار باستانی کرفتو

غار کرفتو در فاصله 60 کیلومتری از شمال دیواندره و در نزدیکی روستای یوزش باش کندی قرار دارد و از پر جاذبه ترین مکان های توریستی استان می باشد. غار کرفتو از غارهای طبیعی و آهکی است که در ادوار مختلف جهت استفاده و سکونت تغییر حالت داده شده و مهمترین ویژگی غار معماری صخره ای آن است که در چهار طبقه در دل کوه حفر شده است.

کتیبه‌ای یونانی بر سر در یکی از اتاق های طبقه سوم وجود دارد که از این غار به عنوان معبد هراکلس نام برده است. در معماری این غار علاوه بر ایجاد اتاق ها و راهروهای عبوری، سعی شده تا اتاق ها با هم مرتبط باشند و نور گیرهایی به سمت بیرون تعبیه شده و بر دیوارهای غار در بعضی از اتاق ها نقوشی به صورت تجریدی از حیوانات، انسان و گیاه حجاری شده است.

غار کرفتو یکی از دیدنی‌ترین آثار بجا مانده از روزگاران پیشین است. این غار بر بالای یک کوه واقع است. غار کرفتو بخشی توسط طبیعت و بخشی توسط انسان ساخته شده است. این غار دارای دهلیزهای بسیار تو در تو و اتاقهایی دست ساز در چندین طبقه است.

قلعه باستانی قمچقای – بیجار

بقایای قلعه قمچقای در 45 کیلومتری بیجار قرار دارد . بنای این قلعه به سده های 8 و 9 قبل از میلاد می رسد . اطراف قلعه را دره های ژرف در بر گرفته که یک سوی آن مسلط به دره ای به نام دره شاهان است. این قلعه ظاهرا تا دوره‌های ساسانی و اسلامی نیز مورد استفاده قرار می گرفت.در این قلعه سفال‌هایی از دوره اسلامی (قرن 6 و 7 قمری) به چشم می‌خورد. بیرون قلعه و در سمت شمال‌غربی، بقایایی از دیواره‌ها و تراس بندی‌ها دیده می‌شود. این پشته از طریق پلکانی که از سنگ کوه تراشیده شده با اراضی مرتفع شمالی مرتبط بود.

3- قلل مرتفع
به علت كوهستاني بودن منطقه و امنيت حاكم بر آنها هر ساله تعداد بسياري از كوهنوردان به قلل مشهور و مرتفع سنندج صعود مي نمايند .
مهم ترين قلل اين شهرستان عبارتند از : آبيدر سلطان سراج الدين ، آوالان در جنوب سنندج شاه نشين در ژاوه رود ، كوه كوچك در جنوب غربي و كوه چرخ لان در جنوب غربي سنندج .
4- قلعه باستاني زيويه
در 55 كيلومتري جنوب شرقي سقز بر روي تپه اي نسبتا مرتفع كه به محيط اطراف اشراف كامل دارد بنا شده و اكنون تنها بخش هايي از آن باقي مانده است . در مورد عظمت و اهميت تپه زيويه مطالب بسياري در كتاب ها نوشته شده است .
از حفاري هاي اين تپه كه اكثرا در گذشته و به صورت غير مجاز بوده اشياي زيادي به دست آمده كه بعضي از آنها در موزه هاي داخلي و بسياري هم در موزه هاي خارج هستند . از جمله اشياي به دست آمده قطعات عاج منقوش بوده كه نقوش حيواني و صحنه شكار اساطير روي آنها حك شده و از ارزش ويژه اي برخوردار است .
از روي چند قطعه از آنها ، نقش برجسته آبيدر سنندج طراحي ، بزرگ نمايي و ساخته شده است . گردنبند طلا و سر عقاب طلائي ا ديگر نمونه هاي اشياي كشف شده تپه زيويه هستند كه از ارزش زيادي برخوردارند . آثار اين تپه مربوط به هزاره اول قبل از ميلاد است .

5- درياچه زريوار
اين درياچه مهم ترين جاذبه گردشگري استان است . كه در فاصله 2 كيلومتري غرب مريوان قرار گرفته است . اين درياچه در ارتفاع 1285 متري از سطح دريا واقع شده ، طول آن 5/4 كيلومتر و عرض آن 2 كيلومتر و عمق متوسط درياچه حدود 3 متر است . نكته قابل توجه در تشكيل اين درياچه وجود چشمه هاي آب شيرين در كف اين درياچه مي باشد ، كه تامين كننده آب اين درياچه مي باشد . و هيچ رودخانه اي به اين درياچه وارد نمي شود و به اين خاطر زريوار را بزرگترين چشمه آب شيرين جهان عنوان نموده اند .
درياچه زريوار از جهات مختلف توسط جنگل هاي انبوه احاطه شده و مناظر بسيار زيبا و بديعي به وجود آمده است . در فصل زمستان به علت شيريني آب درياچه و برودت هوا سطح درياچه يخ مي بندد و منظره بساير زيبايي را به وجود مي اورد .
6 غار باستاني كرفتو
اين غار در فاصله 60 كيلومتري از شمال ديواندره و در نزديكي روستاي يوزش باش كندي قرار دارد و از پر جاذبه ترين مكان هاي توريستي استان مي باشد . غار كرفتو از غارهاي طبيعي و آهكي است كه در ادوار مختلف جهت استفاده و سكونت تغيير حالت داده شده و مهمترين ويژگي غار معماري صخره اي آن است كه در چهار طبقه در دل كوه حفر شده است . كتيبه اي يوناني بر سر در يكي از اتاق هاي طبقه سوم وجود دارد كه از اين غار به عنوان معبد هراكلس نام برده است . در معماري اين غار علاوه بر ايجاد اتاق ها و راهروهاي عبوري ، سعي شده تا اتاق ها با هم مرتبط باشند و نور گيرهايي به سمت بيرون تعبيه شده و بر ديوارهاي غار در بعضي از اتاق ها نقوشي به صورت تجريدي از حيوانات ، انسان و گياه حجاري شده است .
7- منطقه چهل چشمه
در شمال غربي ديواندره كوه هاي چهل چشمه قرار دارد و هر ساله جمعيت زيادي از گردشگران و كوهنوردان از اين منطقه ديدن مي نمايند .

** صنايع دستي و سوغات
صنايع دستي استان بخشي از فرهنگ مردم استان كردستان است كه بر اساس نياز و خلاقيت در طي زمان شكل گرفته است .
قالي و گليم
قالي و گليم استان كردستان از لحاظ تنوع رنگ و گياهي بودن ، اصالت طرح و كفيت آن شهرت جهاني دارد . شهرهاي سنندج و بيجار مهمترين نوع قالي را دارا مي باشند به طوري كه به علت شهرت جهاني فرش سنندج (سنه) در دائره المعارف بريتانيا معني واژه 'سنه' به عنوان نوعي قالي آمده است.
نساجي سنتي يا (جولائي)
توليد پارچه هاي لباس كردي مردانه و فرآورده هايي مانند رختخواب پيچ ، يا موج و جانماز كه به روش سنتي تهيه مي شود ، حاصل كار جولاها است .
كلاش
در مناطق كردنشين يك نوع گيوه به نام كلاش توليد مي شود . رويه اين كفش از نخ پنبه اي بافته شده و زيره آن از پارچه فشرده شده ساخته مي شود ، به همين دليل كلاش كفشي است سبك ، نر م و قابل انعطاف و متناسب با محيط كوهستاني . توليد كلاش در اصل مختص منطقه اورامان بوده ولي اكنون در اكثر شهرهاي استان توليد مي شود .

محصولات نازك كاري كردستان
كردستان مهم ترين استان كشور و از مهم ترین توليدات صنایع دستی اش نازك كاری است. هنر نازك كاري تركيب قطعات بسيار كوچك از انواع چوب هاي پرداخت شده طبيعي مي باشد كه با ظرافت خاص در كنار هم قرار گرفته و موجب به وجود آمدن قطعات بسيار ظريف چوبي همانند قلمدان و ساير محصولات مي گردد. علاوه بر نازك كاري، اروسي سازي، منبت و معرق سنندج نيز از شهرت و اعتبار برخوردار است.

ساخت ابزار و آلات موسيقی
پيشرفت ساخت صنايع دستی چوبی به علت وجود چوب درختان جنگلی مرغوب و استعداد فراوان در زمينه تعليم و يادگيري موسيقی موجب شده استان كردستان به يكی از مناطق عرضه وسايل موسيقی، به ويژه موسيقی سنتی تبديل شود كه نمونه آن ساخت دف، ديوان، تار، سه تار، ويولن، قانون و سنتور مي باشد.

از دیگر صنایع دستی این استان می توان به زرگری سنتی، سفالگری، ساخت مصنوعات چرمی، كارددوزی و خراطی اشاره کرد،که گردشگران می توانند هدایای سفر خود را در این عرصه انتخاب کنند.

گفتنی است که دستگاه های متولی سفر نوروزی برای مهمانان استان برنامه ریزی قابل توجهی داشته اند و شهرداری سنندج نیز طی چند سال اخیر در پارکهای شهر اقدام به برگزاری برنامه های فرهنگی می کند به امید سفری خوش در این ایام.

انتهای پیام/