جنگ، خشکسالی، کمبود امکانات اولیهی زندگی و مخصوصا جنگ از جمله عواملی هستند که باعث میشوند افراد محل زندگی خودشان را ترک کنند. در چنین موقعیتی تامین نیازهای اولیه و اساسی برای پناهجویان و افرادی که آواره شدهاند از اهمیت بالایی برخوردار است.
جنگ، خشکسالی، کمبود امکانات اولیهی زندگی و مخصوصا جنگ از جمله عواملی هستند که باعث میشوند افراد محل زندگی خودشان را ترک کنند. در چنین موقعیتی تامین نیازهای اولیه و اساسی برای پناهجویان و افرادی که آواره شدهاند از اهمیت بالایی برخوردار است. با افزایش تعداد آوارگانی که هر روز از کشورشان رانده میشوند، تمهیداتی برای فراهم کردن امنیت و آسایش این افراد فراهم شده یا در دست ساخت است.
پناهگاههایی که برای این افراد ساخته میشود، باید چند ویژگی را داشته باشد: به راحتی قابل حمل باشد، آسان سرهمبندی شود، نسبتا ماندگار و مقاوم باشد و با همکاری تعداد کمی از افراد قابل نصب باشد؛ چون هرچه باشد این سازهها باید لااقل چند سال دوام بیاورند.
عموما اینها به اقتضای جغرافیا و محلی که قرار است بنا شوند، ساخته میشوند، مثلا تعدادی از اینها قابلیت شناور شدن هم دارند و مجهز به دستگاههای تصفیهی آب هم هستند.
در ادامه به طور خلاصه نگاهی میاندازیم به شش مورد از بهترین پناهگاههای ساخته شده برای آوارگان …
IKEA Better Shelter
یکی از این پناهگاهها Better Shelter است که توسط شرکت ایکیا (IKEA) طراحی شده. از این سازهها به تعداد انبوه در سال گذشته در سوریه استفاده شد. روی بام این سازهها پنلهای خورشیدی تعبیه شده. هر سازه ظرف ۶ تا ۸ ساعت نصب میشود، مجهز به مبلمان سادهای هست و تا سه سال عمر میکند؛ در صورت نیاز هم میتوان این سازه را کاملا باز و در محل دیگری از نو بنا کرد.
Exo Shelter
این سازههای پیشساخته را دفتر Reaction Housing تولید کرده و برخلاف مورد قبلی، میتوان (شبیه لیوانهای کاغذی) آنها را روی هم سوار کرد. به این ترتیب کار انتقال آنها هم سادهتر میشود. هرکدام از اینها با چهار نیروی انسانی سرهمبندی میشود و هر سازه گنجایش چهار نفر را دارد. بدنهی هر سازه به صورت عایق تولید شده و قابلیت سیمکشی به منبع تهویه (در صورت فراهم بودن) را دارد. سقف این سازهها نیمهشفاف طراحی شده تا فضای داخلی روشنی فراهم کند. طرح این سازه برای اولین بار روی سایت Indiegogo معرفی شد و همانجا ۷۵ هزار دلار سرمایه برای تحقق این ایده تامین شد.
خانههای قایقی هاوانا
در حالی که بسیاری از پناهگاهها و سازهها برای استقرار روی زمین طراحی میشوند، خانههای قایقی برای زنده ماندن بازماندگان سونامی روی آب ساخته شدهاند. این سازه را که یک شرکت کشتیسازی استرالیایی تولید کرده، بدنهی نسبتا مقاومی نسبت به ضربه دارد. هر کپسول ظرفیت حمل چهار نفر را دارد. شیشههای روی بدنه خاصیت ضدگلوله دارند. این کپسول به چراغ هشدار مجهز شده که میتواند در تاریکی شب، کشتیها و قایقهای مجاور را از حضور خودش آگاه کند.
EDV-01 شرکت Daiwa Lease که عموما در زمینهی تولید سازههای پیشساخته برای کاربرد موقت عمومی، مثل مدرسه یا درمانگاه فعالیت دارد، سزههایی هم برای آوارگان ساخته که تقریبا به اندازهی یک کانتینر کشتی است. هر سازه مجهز به پنلهای خورشیدی برای تامین برق و سیستم جمعآوری و تصفیهی آب است. اینها با کامیون یا هلیکوپتر نصب میشوند و در هر سازه فضایی برای خواب، کار، استحمام، دستشویی و آشپزخانه تامین شده است.
Hex House
اینها سازههای مقاوم، ماندگار و نسبتا ارزانی هستند که توسط گروه معماری Architects For Society طراحی شدهاند. داخل این سازهها که راحت سرهمبندی میشوند، محیطی راحت فراهم شده، ضمن اینکه تنوع پلان و نقشه هم دارند و در مدلهای دو، سه و پنجخوابه تولید شدهاند. اساس طراحی این سازهها بر مبنای اقامت طولانیمدت افراد بوده و مجهز به دستگاههای تصفیهی آب و تولید برق (با پنلهای خورشیدی) هستند.
Duckweed Survival House
این سازهی شناور مجهز به سکانی است که به لطف آن، تحت هر شرایطی از طوفان و امواج عظیم، در حالت قائم باقی میماند. به علاوه چون با تفکر اقامت طولانیمدت طراحی شده، دارای امکاناتی از قبیل تخلیهی آب، تصفیهی آب و تهویهی سقفی نیز هست.