همسایه ها یاری کنید،تا من کار فرهنگی کنم

گروه فرهنگی-اسعد فرهادی*هرجا از مسایل و مشکلات اقتصادی،سیاسی ،اجتماعی،آموزشی،عمرانی و حتی حوزه های ورزشی در کشور صحبت به میان می آید ،اشاره به مسایل و مشکلات  فرهنگی کشور یقینا یکی از پایه ی اصلی صحبت های موافقین و منتقدین است و یا اینکه در استانها هم اگر بخواهید به حوزه فعالیت دستگاه های اجرایی و نهاد ها و سازمانها اشاره ای داشته باشید بیش از 25 دستگاه و نهاد خودشان در انجام هر گونه فعالیت فرهنگی خودرا برحق  می دانندو سایر دستگاه هها و نهاد ها نیز به عناوین مختلف وحداقل به بهانه ی برقراری مشتریان خود در عرصه ها مختلف از کانال روابط عمومی و امور عمومی و متشرکین و یا هر عنوان دیگر به عناوین مختلف در امور فرهنگی اظهار نظر و به قول خودشان انجام وظیفه می کنند.

به گزارش بولتن نیوز،البته اگر به کف خیابان هم مراجعه کنیم و مثلا نظر افراد را در مورد یک رویداد فرهنگی عادی در سطح شهر بپرسیم  ،با اظهار نظرهای کارشناسی مختلفی از سوی برخی افراد مواجه می شویم که اصلا انتظارش را نداشته اید ،فرد نه تحصیلات دانشگاهی در آن رشته فرهنگی دارد ،نه یک روز از زندگیش را در آن حرفه و شغل فرهنگی به غروب رسانده و حتی کتابهای  مبانی آن رشته درموضوع های مطالعه غیر درسی هیچ مقطعی از زندگیش را نمی تواند مثال بزند ،ولی وقتی به نقد آن برنامه فرهنگی می نشیند و نظر کارشناسی می دهد انگار که پدر علمی و معنوی آن رشته فرهنگی در کشور است و جالب اینکه برخی از رسانه های جمعی ما نیز  با دست مایه کردن این صحبت ها به قول خودشان به بهانه  نقدر از عملکرد فلان دستگاه یا فلان مدیر، این  سری صحبت های چنین افرادی را همچنان بزرگنمایی می کنند و طرف خوش هم باورش می شود

حالا اگر بخواهید در میان ادارات در مورد برق ،گاز ، آب و مسایل فنی  شهرسازی و دیگر مسایلی از این قبیل صحب کنید ،چند اداره تخصصی با سر فصل کار مشخص اظها نظر می کنند در کف خیابان نیز بجز مهندسین متخصص این عرصه دیگر کسی به خودش اجازه نمی دهد مانند حوزه فرهنگی  ازسرایدار یک مدرسه در روستای  دور افتاده ، یک راننده تاکسی ، تن تایک فرهیخته دانشگاهی و استاد کامل  وپرفسور عرصه فرهنگی آن استان اظهار نظر کند .

شاید خواننده گان این مطلب به جامع بودن مسایل فرهنگی و برنامه های فرهنگی در ذهن خودشان رجوع کنند و بگویند وقتی برای کلمه فرهنگ بیش از 200تعریف متفاوت از سوی صاحبنظران این عرصه در کتب مختلف نوشته شده پس عمومیت پیدا کردن امر طبیعی است ،شاید این درست باشد ولی مسایل هدایت فرهنگی جامعه و بهره گیری از  علوم مختلف ، هنرهای  جدید و قدیم ،ابزار ،ماشینالات و وسایل تکتولوژی جدید برای برنامه های فرهنگی در هر بافت جمعیتی که باشد وظیفه کارشناسان فرهنگی است و انجام وظیفه ، پذیرفتن مسوولیت و نقد برنامه ها باید از سوی کارشناسان فرهنگی صورت پذیرد تا نتیجه  داشته باشد.

البته  بعد از این کلی گویی ،آنچه که بیشتر در این یاداشت مد نظر ست چگونگی انجام فعالیت های فرهنگی  در استانهاست،معمولا اگر بخواهیم وجود نظم و چهارچوبی را غیر از موضوع فعالیت های فرهنگی داشته باشیم می توان گفت :در بسیاری از فعالیت های عمرانی هر ساله بر اساس بودجه پیشنهادی پروژه تعریف میشود و با اولویت بندی موضوع ها به میزان تخصیص و تامین اعتبار پیشرفت کار در پایان سال مالی مشهود است و بر اساس آیتم های تورم و برخی مسایل رفع معارض،وضعیت آب و هوایی وضعیت اتمام یا اعتبار ات بیشتر بر اساس تقویم زمانبدی انجام پروژه کاملا مشخص است ،ولی در برنامه های فرهنگی تا جایی که ما در جلسات آن شرکت داشته ایم ،بجز چند برنامه تکراری بدون تغییرروتین  بر اساس مناسبت های ملی و مذهبی کشور که آن هم باز در اجرایش داستانها دارد طی چند دهه اخیر ،تقویم کاری سالانه برنامه ریزی  نشده  است .

ایراد مدیریتی در این عرصه نسبت به سایر عرصه ها ،هر کس با هر رشته و تخصص و تجربه ای که داشته اگر کمی پارتی داشته باشد،به راحتی پست فرهنگی میگیرد و کسی از آن انتقاد نمی کند  و یا اینکه با مدرک تحصیلی فنی و مهندسی کارشناس و تحلیلگر مسایل فرهنگی می شود که متاسفانه هم جامعه می پذیرد و هم مسوولین ولی در همان رشته ی عمرانی ،اگر فوق دکتری جامعه شناسی و یا ارتباطات را داشته باشید،به هیج وجه حق ندارید مدیر اداره ی فنی شوید و نظر و تحلیل شما هم در حد یک کاردانی فنی نه مسوولین و نه مردم نیز نمی پذیرند و این دردی است که کارشناسان فرهنگی از آن رج میبرند.

یکی از ایرادهای اصلی در فعالیت های فرهنگی  دستگاه ها در سطح استانها ،انجام فعالیت های تکراری و موازی کاری است مثلا برنامه  دینی  و قرآنی را همه دستگاه ها انجام می دهند ولی تکراری است حتی افراد مورد تجلیل هم در استانها در این حوزه همیشه تکراری است ،یک فعال فرهنگی در طول سال 10بار مورد تجلیل قرار می گیرد ،اما در همان استانی یک فعال فرهنگی در همان سطح 20سال کار می کند و کسی نمی شناسد ،چرا چون بانک اطلاعاتی درستی در استانها نیست ،مثال دیگر فعالیت های فرهنگی در ایام اوقات فراغت ،خیلی قابل تامل است در بسیاری از استانها ،آمار افراد شرکت کننده در کلاسهای اوقات فراغت استان در گاهی اوقات بسیار بیشتر از کلیه جامعه هدف آن طرح بوده و این درصورتی که در عالم واقعیت 30درصد جامعه هدف نیز از هیچ کلاسی بهره مند نشده اند البته آمارهای ارایه شده درست است ولی  یک نفر در لیست 10اداره آمده است .

حالا  برای شناختی از  بودجه فرهنگی کشور در سال 94 خبر در ج شده در سایت شورای عالی فرهنگی را به زبان یکی از نماینده گان عضو کمسیون فرهنگی میخوانیم .

نماینده کمیسیون فرهنگی در کمیسیون تلفیق بودجه ۹۴ مجلس، از اختصاص 5 درصد بودجه کشور به بودجه فرهنگی خبر داد.

سید رمضان شجاعی کیاسری در گفتگو با پایگاه اطلاع رسانی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی  با بیان اینکه بودجه فرهنگی سال94 رشد چشمگیری نداشته، گفت: متأسفانه نگاه همه دولت ها به بودجه فرهنگی به گونه ای است که این بخش همیشه از مظلومیت خاصی برخوردار است.

وی تصریح کرد: در حال حاضر در بخش تربیت بدنی 4200 پروژه ناتمام وجود دارد که برای اتمام این پروژه ها به چیزی حدود 8 هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز داریم.

 نماینده کمیسیون فرهنگی مجلس ادامه داد: با وجود اینکه بودجه این بخش، نسبت به سال های قبل رشد خوبی  داشته اما 300 میلیارد تومان اعتبار به آن اختصاص داده شده است.

کیاسری با ابراز تأسف از میزان بودجه فرهنگی سال 94 با توجه به نرخ تورم موجود در کشور، افزود: در دنیا حداقل 7 درصد از بودجه کشور را به  بودجه فرهنگی اختصاص می دهند اما در ایران با وجود نرخ تورمی که شاهد آن هستیم تنها 5 درصد از بودجه کل کشور را به بخش های فرهنگی اختصاص دادند.

نماینده کمیسیون فرهنگی در کمیسیون تلفیق بودجه ۹۴ مجلس در خاتمه گفت: تقریبا 4800 میلیارد تومان اعتبار برای بودجه فرهنگی سال آینده اختصاص یافته که این رقم پاسخگوی نیازهای دستگاه های فرهنگی کشور نیست.

با مطالعه این خبر سال گذشته ،سوال اینجاست ،که آیا برای تحقق برنامه های فرهنگی  و مقابله  با این همه هجمه و دسیسه دشمنان ایران اسلامی در عرصه فرهنگی ،آیا فقط پنج درصداز بودجه کافی است .

فعالیت های عرصه فرهنگی دو بعد مهم دارد یکی زیر ساختی و سخت افزاری و دیگری نرم افزاری و برنامه های اجرایی ،انتظار میرود فعالان فرهنگی و مسوولین ارشد کشوری به تدوین برنامه های کاربردی تری اقدام کنند .

به هر حال جالب اینجاست در اکثر برنامه های ابلاغی  دستگاه های فرهنگی بودجه ای به آن اختصاص داده میشود که به هیچ وجه کفاف طرح های ابلاغی هم  نیست و مدیر برای انجام کار وگاهی اوقات خود نشان دادن لیست تعدادی از دستگاه های فرهنگی و اجرایی استان را ردیف میکند و جلسه میگذارد و در بسیاری از مواقع هم از پتانسل های امضا استانداران و نماینده گان ولی فقیه  در استانها برای مهم جلو دادن موضوع استفاده میکند  و تا شروع زمان طرح به رایزنی میپردازد  و هرگاه به این جلسات میرویم این ضرب المثل زیبا یادم میاد که میگویند،همسایه ها یاری کنید میخوام ...... و از آنجایی که تمام هم و غم مسوولین برگزار کننده این همایش ها ، سمینارها ،جشنواره ها ،تامین منابع مالی ،جوایز ،پذیرایی ، حمل و نقل و پشتیانی و این موارد است ،تنها نکته ای به آن فکر نمی شود تاثیر گذاری فرهنگی کار است بر جامعه هدف است ،ولی مدیر مجبور است بخاطر ژشت های فرهنگی و بکار گیری جملات و کلمات  آنچنانی دستور بدهد متن هایی تهیه شود تا وی در مصاحبه های رسانه ای و یا در زمان آغاز برنامه در سخنرانی خود به  آن شاره داشته باشد،ولی باید قبول کنیم با این روش کار کردن حقیقتا در جا خواهیم زد.

رهبر فرزانه انقلاب بارها از دغدغه های خود در خصوص وضعیت فرهنگی کشور بیانات گرانمایه ای فرموده اند و حتی ایشان به صراحت  فرمودند:دغدغه های حوزه فرهنگی کشور  خواب را از چشمانم ربوده است .

ریزبینی در برنامه های فرهنگی استانها و حتی سطح کشور درد بسیار بزرگی است و تنها کسانی که کارشناسان این عرصه هستند و در طول شبانه روزدرگیر هستند لمس می کنند،بعد با این اوصاف دردناک انتظار داریم ،متولیان امور فرهنگی کشورمان با عملیاتی پدافندی بتوانند شرایط مقابله با دسیسه ها دشمنان کشورمان را در حوزه های فرهنگی  همت بیشتری داشته و تاثیر گذار باشند و به حقیقت به این باور برسند که هزینه های فرهنگی بهترین سرمایه گذاری برای رشد و توسعه کشور است .

البته با نگاهی اجمالی به رشد آسیب های اجتماعی برای نسل امروزمان  و انجام یک تحلیل محتوای ساده میتوانیم به کم توجهی  متولیان امر به مسایل فرهنگی  و نا کارآمدی برخی برنامه های تکراری و بدون استراتژی پی ببریم .

 اگر  پای درد دل  کارشناسان و مدیران فرهنگی  استانها بنشینید  از آنها خواهید شنید ، فعالیت فرهنگی تاثیرگذار ،کار دل است  نه کار پیمانکار ی،کار دل و ذهنی است که دغدغه حداقل های اجرای آن  و تامین هزینه ها و پرداخت دستمزدها هیچگاه به ذهن مدیر طرح خطور نکند و عوامل اجرا کننده نیز دغدغه کرایه خونه ،شهریه دانشگاه فرزند و حداقل های زندگی را نداشته باشد،اینجاست که تمام توان و قدرت فکری بر چگونگی اجرای کار فرهنگی ونتیجه موثر آن بر جامعه مشهود خواهد بود.

بنا بر این پیشنهاد میشود در هر استانی راهبر و متولی اصلی  فعالیت های  با حداکثر اقتتدار و توان اجرایی تعیین شود و بر اساس موقیت های اجتماعی ، فرهنگی ،مذهبی و اقتصادی استان در طول سال برنامه های فرهنگی کاملا طی یک تقویم روزشماری تعیین و زیر شاخه های فرهنگی  را متناسب با شرح وظایف اصلی  دیگر دستگاهها تبیین کند،نیز مثلا فرهنگ شهروندی را شهرداریها ،سمینارها را دانشگاهها، موضوعات رسانه  ای و ارتباطات  را صدا و سیما،شعر،نمایش ،موسیقی ،تبلیغات محیطی و ....از سوی انجمن ها  و اتحادیه ها مدیریت شودودر شورای فرهنگ عمومی شهرستانها  با تدوین برنامه های سه ماهه ،شش ماهه ،ونه ماهه و یکساله  از موازی کاری پرهیز شود و تقسیم کارها نیز بر اساس شرح وظایف و امکانات امروز  دستگاه ها باشد که دقت در این امر نیازمند بازبینی قوانین تعداد زیادی از دستگاههای اجرایی است که با ایجاد دستگاه های جدید متاسفانه در قوانین بسیاری از دستگاه های قدیمی همان شرح وظایف آمده که باید تدوین شود.

بومی کردن برنامه های فرهنگی یک امر لازم و ضروری است تا تاثیرگذاری  داشته باشد، تلاش برای تحقق سیاست ها و ارزشهای مقدس نظام جمهوری اسلامی برای تک تک شهروندان ایران اسلامی یک امر واجب است ،اما تدوین برنامه های زیر مجموعه آن برای مناطقی که از لحاظ اقتصادی ،فرهنگی،مذهبی و دیگر شاخص ها متفاوت است باید از سوی کارشناسان  فرهنگی بومی منطقه تدوین  در جهت بومی سازی آنها همت شود.

به هر حال نگریستن به فعالیت های فرهنگی به عنوان یک تخصص مادر و تاثیرگذار در توسعه همه جانبه کشورو حفظ حریم و حرمت فعالان و کارشناسان و متخصصان آن و تامین اعتبار لازم برای اجرای طرح های نو یک ضرورت است ،به امید آن روز ..