موصل، فلوجه یا گرمه؟

گروه بین الملل: ابراهیم علی بُرزی، مدیر نمایندگی صدا و سیما در عراق در یادداشت پیش رو با طرح این سوال که پس از تسلط نصفه و نیمه بر شهر الرمادی ، کدام ناحیه برای امنیت عراق و مردم آن اهمیت بیشتری دارد  و آیا تنها نقطه استراتژیک باقی مانده در دست داعش شهر موصل است؟، چند ناحیه مهم باقی مانده در اشغال گروه تروریستی داعش و اهمیت آزادسازی موصل را در قیاس با دو منطقه نزدیک به بغداد یعنی شهرهای فلوجه و گرمه بررسی کرده است.

به گزارش بولتن نیوز، متن این یادداشت که به صورت اختصاصی در اختیار خبرنگار ما قرار گرفته به شرح زیر است:

در پی آزادسازی نه چندان کامل شهر رمادی مرکز استان الانبار عراق از دست گروه تروریستی داعش، مسئولان عراقی در سخنان پی در پی و حماسی خود، سخن از آزادسازی زودهنگام موصل بر زبان می آورند و گاه برای این هدف زمان هم تعیین می کنند. حیدرالعبادی نخست وزیر عراق سال 2016 را سال بازپس گیری موصل و پایان کار داعش عنوان کرده و خالدالعبیدی وزیر دفاع این کشور شش ماه آینده را موعد نهایی نجات موصل از دست داعش دانسته است.

اما براستی پس از تسلط نصفه و نیمه بر شهر الرمادی ، کدام ناحیه برای امنیت عراق و مردم آن اهمیت بیشتری دارد  و آیا تنها نقطه استراتژیک باقی مانده در دست داعش شهر موصل است؟ برای رسیدن به پاسخ این سوال بهتر است نگاهی به چند ناحیه مهم باقی مانده در اشغال گروه تروریستی داعش بیندازیم و بطور مشخص اهمیت آزادسازی موصل را با دو منطقه نزدیک به بغداد یعنی شهرهای فلوجه و گرمه که مانند بالش زیر سر بغداد است مقایسه کنیم.

موصل دومین شهر بزرگ عراق- همسان با بصره- در شمال غرب این کشور است که بیش از چهارصد کیلومتر با بغداد فاصله دارد. این شهر که مرکز استان نینواست و اهالی آن را اعراب سنی، اقشار مختلف شیعه و اکراد تشکیل می دهند، طی رویداد مشکوکی در خرداد 1393 توسط داعش اشغال شد که در همان زمان بسیاری از جمله نوری مالکی نخستوزیر وقت را باور این بود که موصل نه به دلیل برتری نظامی داعش ، بلکه بر اساس توطئه از پیش طراحی شده سقوط کرده است. سقوط موصل که موجب شد تجهیزات نظامی و وجوه نقدی فراوانی نصیب داعش شود ضربه بزرگی به عراق بود و پس از آن شهرهای مهم دیگری به جرگه متصرفات داعش اضافه شد. این شهر در کنار شهر رقه سوریه، یکی از دو مرکز تجمع تروریست های داعش است و بازپس گیری آن ضربه مهلکی بر پیکر داعش خواهد بود.

اما شهر فلوجه در غرب شهر بغداد و میانه راه پایتخت تا شهر رمادی است. فلوجه پنجاه کیلومتر با بغداد فاصله دارد و از زمان اشغال عراق توسط امریکا در کنترل بعثی ها و تندروهای وابسته به القاعده بوده و امریکایی ها هرگز نتوانسته یا نخواسته اند بر این شهر مسلط شوند. به گفته کارشناسان عراقی ،فلوجه لانه داعش و تروریست های وابسته به آن است که طی سالها کنترل بر آن و اخراج شهروندان عادی، آن را به مرکز عملیات خود تبدیل کرده اند و تمام فعالیت های تروریستی که طی سالهای گذشته در بغداد و کربلا رخ داده ، در فلوجه طراحی و تامین امکانات شده است. برخی از فرماندهان نظامی عراق فلوجه را به مثابه سر مار توصیف می کنند و معتقدند اگرچه موصل شهر مهمی است، اما فلوجه به دلیل نزدیکی به بغداد و اهمیت نمادین آن برای تروریست های داعش، باید در اولویت آزادسازی قرار گیرد و سخن گفتن از آزادی موصل و فراموش کردن فلوجه ، بی توجهی به امنیت بغداد و شهرهای مذهبی است. اما آزادسازی فلوجه به آسانی ممکن است ؟ پاسخ این سوال از سوی کارشناسان نظامی عراق مثبت است. اما بدون تسلط بر گرمه بسیار مشکل است.

بخش گرمه که جمعیت آن پیش از اشغال به حدود پانزده هزار نفر می رسیده در سی و پنج کیلومتری شمال غرب بغداد و در مرکز مثلث بغداد- سامرا- فلوجه واقع است. وجود نخلستان های بسیار در اطراف گرمه و تسلط طولانی تروریست ها بر آن از یک سو و نزدیکی آن به بغداد و شهر مقدس کاظمین از سوی دیگر بر اهمیت آن افزوده است. به گونه ای که تروریست ها با اندکی تحرک می توانند با موشک های کاتیوشا ، کاظمین و بغداد را هدف قرار دهند و تهدیدات امنیتی شاهراه بغداد به سامرا به طور عمده از همین ناحیه طراحی و اجرا می شود. موقعیت سوق الجیشی گرمه موجب شده همگان این ناحیه را دروازه ورود به فلوجه بدانند و داعش نیز در عمل از گرمه به عنوان سپری برای جلوگیری از تصرف فلوجه بهره برده است. از زمان اوج گیری فعالیت داعش در عراق و اشغال شهرهای این کشور، نیروهای عراقی و بویزه داوطلبان مردمی در ورودی های این شهر حضور دارند؛ اما هرگز اجازه ورود به آن را نیافته اند. تصمیم گیران نظامی عراق نیز با توجیهاتی که در این مقال نمی گنجد ، بازپس گیری گرمه را به تعویق انداخته و هم اکنون حتی از به زبان آوردن نام گرمه و فلوجه در سخنرانی های حماسی خود در مبارزه با داعش پرهیز می کنند.

حال باید دید تصمیم مسئولان نظامی عراق همان است که در تبلیغات سیاسی بیان می شود یا راهکار دیگری در نظر دارند که به دلیل حفظ اسرار نظامی از بیان آن طفره می روند.