گردهمایی سلیقه‌های مختلف غزل

به گزارش بولتن نیوز به نقل از خبرنگار ادبیات ایسنا٬ مراسم پایانی دومین دوره جایزه کتاب سال غزل ایران عصر روز چهارشنبه 16 دی در محل کانون ادبیات ایران برگزار شد.

حامد ابراهیم‌پور - دبیر جایزه کتاب سال غزل - در ابتدای مراسم اختتامیه درباره این جایزه گفت: زمانی اولین جرقه این جایزه خورد که فکر کردیم چرا نباید جایزه‌ای ویژه برای غزل داشته باشیم؟ غزل‌سرایان قدیمی‌تر به‌خاطر دارند که در دهه هفتاد در جلسه‌های شعر، افراد به کنایه می‌گفتند، شعر بخوانیم یا غزل؟! این لحن تحقیرآمیز بود و صدای کسانی که غزل می‌سرودند، شنیده نمی‌شد.

دبیر جایزه «کتاب سال غزل ایران» ادامه داد: در جلسه‌های روشنفکری گاردی نسبت به غزل دیده می‌شد و به همین سبب ما فکر کردیم که جایزه‌ای مستقل درباره غزل داشته باشیم.

او درباره تقدیر از برترین غزل‌سرا در این دوره بیان کرد: در دوره پیشین از بزرگ‌ترین فرد در حوزه غزل تقدیر کردیم٬ دوره قبل از خانم سیمین بهبهانی تقدیر شد. این دوره فکر کردیم بزرگ‌ترین فرد غزل حال حاضر کیست؟ به این نتیجه رسیدیم که بزرگ‌ترین افراد کسانی هستند که در بیست سال گذشته غزل سرودند٬ گروهی از این افراد اکنون در این سالن حضور دارند.

ابراهیم‌پور با بیان اینکه امروز توجه به غزل بیشتر شده است٬ همچنین اظهار کرد: امیدوارم غزل بیشتر جا بیفتد. البته به شهادت آمار فروش، توجه مردم به قالب غزل بیشتر شده است. ما سعی‌مان بر این است که علمی جلو برویم و با حضور این غزلسرایان، دیگر شاهد بروز غزل‌های مبتذل که در شبکه‌های اجتماعی رواج یافته‌اند٬ نباشیم.

حامد ابراهیم‌پور - علیرضا بهرامی

در ادامه مراسم علیرضا بهرامی -عضو مؤسس جایزه «کتاب سال غزل ایران» - در سخنانی درباره برگزاری جایزه گفت: برنامه‌ای برای دوسالانه شدن این جایزه ریخته نشده بو٬ اما خودبه‌خود به‌صورت دوسالانه برگزار شده است. این اتفاق باعث انباشت مجموعه غزل‌ها می‌شود. به همین علت کتاب‌های بیشتر از گونه‌های متفاوت‌تر در بررسی‌ها دیده خواهد شد.

او با اشاره به وضعیت نابه‌سامان شعر امروز بویژه در حوزه‌ی نشر و رسانه، بیان کرد: به جز مواردی استثنا یا گذرا، غزل امروز هم مثل کلیت شعر امروز، شرایط خوبی ندارد؛ با وجودی که «غزل» قدیمی‌ترین قالب زنده و پرکاربرد شعری ماست.

عضو هیئت داوران جایزه «کتاب سال غزل ایران» درباره نحوه داوری اظهار کرد: در بخش کتاب سال و شاعران بدون کتاب هرکدام بیش از ۵۰ اثر در مرحله‌ی نهایی بررسی شد و در نتیجه سه نامزد در بخش ویژه و چهار شاعر در بخش کتاب سال به‌عنوان نامزد دریافت تندیس جایزه معرفی شدند که البته نتیجه نهایی در ادامه‌ی مراسم امروز اعلام خواهد شد.

در پایان بخش اول، سعید حیدری‌ساوجی٬ کبری موسوی‌ قهفرخی و شیرین خسروی، نامزدهای بخش کتاب سال، نمونه‌ای از غزل‌های خود را خواندند. در ادامه مجید معارف‌وند، بیانیه هیئت داروان را خواند که به شرح زیر است: «دومین دوره جایزه کتاب سال غزل، با سپاس‌گزاری از جامعه‌ ادبی و رسانه‌ای کشور و با معرفی برگزیدگان هیات داوران محترم این دوره، به کار خود پایان می‌دهد؛ تا آینده‌ای و دوره‌ای دیگر...

همان‌گونه که در دور نخست هم تاکید شد، این حرکت خودجوش و مستقل ادبی که بنا بر احساس وظیفه و نیازی، به‌همت گروهی از شاعران شکل گرفت، امید دارد که دوره‌های بعدی، با هم‌افزایی تمامی فرهیختگانی که نسبت به فرهنگ جامعه خویش تعلق خاطر و تعهدی احساس می‌کنند، گام‌های درخشان‌تری را بپیماید.

هیات داوران جایزه مستقل کتاب سال غزل، با تاکید بر این‌ نکته که این جایزه در سیر تکوینی خویش، تمام تلاش خود را به‌کار خواهد گرفت که علاوه بر پیش‌فرض‌های رسمی تعیین‌شده، از هرگونه جانبداری در زمینه‌ گرایش‌های موجود در زمینه این گونه شعری، بپرهیزد، با این اوصاف و با تاکید بر این‌که بررسی انجام‌شده، یک محدوده خاص زمانی را در حوزه نشر مجموعه‌های غزل و در چارچوب آیین‌نامه اعلام‌شده در نظر گرفته و بی‌شک، معرف همه بضاعت جامعه ادبی کشور در این حوزه نیست، نتیجه داوری دومیین دوره را به شرح زیر اعلام می‌کند:

از میان نامزدهای دومین دوره این جایزه در بخش کتاب سال (ویژه کتاب‌های منتشرشده در سال‌های 92 و 93) کبری موسوی قهفرخی را که با دو مجموعه «می‌شکر» و «غروب پا به ماه» در این دوره از جایزه شرکت کرده بود، حائز دریافت تندیس جایز غزل معرفی می‌کند.

کبری موسوی قهفرخی

شیرین خسروی، سعید حیدری ساوجی و مهدی زارعی با مجموعه غزل‌هایی، دیگر نامزدهای جایزه غزل در دومین دوره بودند. حامد ابراهیم‌پور، علیرضا بهرامی، صالح سجادی، محمدرضا شالبافان و مجید معارف‌وند، داوری آثار این بخش را برعهده داشته‌اند.

هیات داوران این بخش از جایزه همچنین ابراز امیدواری کرده‌اند که شرایط نشر و شعر کشور به گونه‌ای پیش رود که در دوره‌های آینده جایزه، حضور مجموعه‌هایی موفق‌تر و متناسب‌تر با سیر تکوینی غزل معاصر را به‌دور از موج‌ها و هیجان‌های مقطعی شاهد باشیم.

دبیرخانه جایزه کتاب سال غزل ایران البته یادآوری می‌کند، چند مجموعه غزل از آثار داوران بخش‌های مختلف دومین دوره این جایزه که برخی از آن‌ها در جایزه‌های ملی همچون کتاب سال شعر خبرنگاران و کتاب سال جمهوری اسلامی نامزد یا برگزیده شده بودند، در چرخه این رقابت قرار نگرفته است.

دومین جایزه غزل

همچنین در بخش ویژه (مختص شاعرانی که تاکنون مجموعه‌ غزل منتشر نکرده‌اند اما یک مجموعه غزل آماده دارند) از میان نامزدهای این دوره متشکل از مهسا تیموری، مهسا ظهیری و امید گندمی، هیچ کدام از شرکت‌کنندگان حائز دریافت تندیس جایزه و رتبه نخست شناخته نشدند. هیات داوران این بخش از جایزه نیز شامل حامد ابراهیم‌پور، علیرضا بهرامی، محمدرضا شالبافان، آرش شفاعی و ناصر ندیمی، امیدوار است در دوره‌های آتی، مجموعه‌هایی دارای جسارت‌های بیشتر ادبی و با توجه بیشتر به سلامت زبان را شاهد باشیم.»

در ادامه مراسم، علاوه بر شعرخوانی مهسا تیموری، از نامزدهای بخش ویژه‌ی جایزه و اعطای تندیس، لوح افتخار و جایزه نقدی به کبری موسوی قهفرخی و لوح افتخار و بسته‌ی کتاب به سعید حیدری ساوجی، شیرین خسروی و مهسا تیموری، توسط شفاعی، شالبافان، معارف‌وند، ابراهیم‌پور و بهرامی، گروهی از شاعران مدعو و حاضر به شعرخوانی پرداختند.

این شاعران عبارت بودند از: حسین جنتی، مهدی فرجی، هادی خوانساری، محمدرضا طاهری، پرویز بیگی حبیب‌آبادی، فرامرز راد، اصغر معاذی، عباس کریمی عباسی، محمدرضا و محمودرضا شالبافان، سمانه نائینی، داوود ملک‌زاده، سعید زارع‌محمدی، رسول پیره و شهرام میرشکاک.

سعید حیدری ساوجی

در این بین، تعدادی از شاعران یادشده قبل از شعرخوانی خود که بیشتر به غزل‌خوانی اختصاص یافت، سخنانی بیان کردند.

حسین جنتی گفت: خوشحالم که حرکتی شکل گرفته که نسل خودمان آستین بالا زده‌اند و می‌خواهند رویدادها را شکل دهند.

او ادامه داد: امیدوارم با رشد این روند، شبه‌دیکتاتوری موجود در فضای ادبی کشور شکسته شود.

همچنین هادی خوانساری در سخنانی اظهار کرد: بخشی از هنر و ادبیات ما به شکلی مافیایی اداره می‌شود. در این شرایط، برای آن‌که از شانیت‌ها دفاع کنیم، باید اجرای کار تیمی را یاد بگیریم و به این‌گونه شبکه‌ها با نگاه مثبت بنگریم و به پیش برویم. گمانم این است که جایزه غزل در سال‌های آینده بیش از امروز به شانیتی که شایسته‌اش است خواهد رسید.

مهدی فرجی هم پیش از شعرخوانی خود گفت: همان‌طور که گفته شد، غزل بلندمرتبه‌ترین قالب شعر فارسی است. در برخورد با این قالب، شکل مافیایی در چمد دهه قبل به‌شکل نگاه قالبی جریان داشت و الان به‌گونه‌ای دیگر. بنابریان در چنین شرایطی، این‌که دوستان همت کردند و حرکتی را به‌نام غزل تدارک دیدند، جای بسی خوشحالی و تشکر است.

محمدرضا طاهری در ادامه، تصریح کرد: جدیت و اصالت از دو سو دارد به‌شدت ضربه می‌خورد؛ یکی ازسوی شارعان رانتی و متصل به منابع بی‌پایان و ازسوی دیگر، در فضای مجازی و غزل زرد و سطحی.

فرامز راد نیز در سخنانی از بانیان جایزه تشکر کرد که در مراسم پایانی آن، سلیقه‌های مختلف غزل‌سرایی و بعضا متضاد را کنار هم جمع کرده است.

بیگی حبیب‌آبادی نیز اظهار کرد: این جمع صمیمی برای من یادآور صمیمیت‌های حدود سال 59 است؛ که امیدوارم تداوم یابد.

محمدرضا شالبافان نیز در سخنانی گفت: از شاعرانی حاضر می‌خواهم که اجازه ندهند هژمونی بزرگ سیاست موجب شود که