همایش اربعین، تجلی فضائل اخلاقی

گروه تربیت اسلامی: امروزه‌روز تیغ نقد را بر پیکر زخمی اسلام می‌کشند و می‌گویند اسلام ظرفیت خشونت و ... را دارد. مثال اسلام، مثال چاقوی آشپزخانه نیست که دو کار از آن برمی‌آید، هم استفاده صحیح و هم استفاده غلط. مثال اسلام مثال درخت کهن‌سال و پر باری است که همه از ثمره و سایه آن بهره‌مند می‌شوند؛ حال اگر فردی در این میان طنابی به شاخه‌ای از این درخت ببندد و خود را حلق‌آویز کند، آیا می‌گویند این درخت ظرفیت آدم کشتن دارد؟

به گزارش بولتن نیوز، رایج شدن این ادبیات عواقب وخیمی در بر خواهد داشت. اگر فردی با انتخاب اشتباه خود بدترین استفاده را از این درخت مثمر بنماید که نباید درخت را متهم کنند. اسلام نویدبخش صلح و آرامش است، آموزه‌های اسلام نمایانگر دوستی و محبت است، رحمت الهی بر غضبش سبقت دارد و اسلام که دین برتر الهی است، نیز از همین خدای مهربان و رحیم نشأت گرفته است.

برداشت نادرست از دین اسلام منجر به تولید و تشکیل گروه‌های منحرفی مانند داعش و طالبان و ... شده است. افرادی که به اسلام نگاهی خطی دارند و به‌دوراز هرگونه تحلیل به دنبال عملی کردن آرمان‌های خود در قالب برخی آیات قرآن کریم هستند. قتل‌های فجیع و خشونت‌هایی که مشرق زمین این‌گونه خشونت‌ها را یا تابه‌حال هرگز ندیده یا بسیار کم دیده است، هم‌اکنون در حال وقوع است.

جالب اینجاست که- دانسته یا ندانسته- دلایل قرآنی هم برای اعمال فجیع خود ارائه می‌دهند؛ بعضاً به این دلیل که باید در قلوب دشمنان ایجاد رعب نمود و قرآن کریم هم بر این امر صحه گذاشته است؛ «اذ یوحی ربک الی الملائکة انی معکم فثبتوا الذین آمنوا سالقی فی قلوب الذین کفروا الرعب فاضربوا فوق الاعناق و اضربوا منهم کل بنان *ذلک بانهم شاقوا الله و رسوله و من یشاقق الله و رسوله فان الله شدید العقاب* ذلکم فذوقوه و ان للکافرین عذاب النار (انفال/12-14)». و با استناد به این سنخ آیات قرآن کریم می گویند ما نیز در حال اجرای دستورات قرآنی هستیم؛ غافل از این که قرآن کریم را مجموعه‌ای از آیات تشکیل داده و برای برداشت صحیح و کامل، باید نگاه کلان به تمام آموزه‌های قرآن و اسلام داشت. فاصله گرفتن از این نگرش زخم زدن بر پیکر اسلام است.

بزرگ‌ترین مشکل و شکافی که میان مسلمانان و مذاهب مختلف آن به وجود آمده، ناشی از عدم نگاه جامع به آموزه‌های اسلامی است. یک‌سویه دیدن آیات قرآن و دست برداشتن از دیگر آیات، کنار گذاردن روایات اهل‌بیت عصمت و طهارت علیهم السلام و از همه مهم‌تر دست برداشتن از عقل به‌عنوان یکی از منابع مهم اسلامی و تفقّه کم‌بنیه و ساده‌اندیشانه مسلمانان را به این انشقاق کبیر کشانده است.

در این میان نمی‌توان به حاکمان کشورهای اسلامی و به‌خصوص کشورهای حاشیه خلیج که تا نمک سفره‌شان نیز از غرب می‌آید دل خوش کرد. در دهه جاری شاهد حرکت‌های مردمی در کشورهای عربی هستیم که می‌خواهند این زنجیر استبداد را پاره کرده و خود را از این وابستگی عمیق به غرب برهانند و دست در دست یکدیگر بنهند. آموزه‌های اسلام این ظرفیت را دارد که بتواند مسلمانان را در کنار یکدیگر زیر پرچم واحد جمع کند؛ نمونه عینی این ظرفیتِ بالفعل شده «مراسم اربعین حسینی در کشور عراق» است.

هنگامی که مسلمانان با هدف واحدِ «آزادی‌خواهی» و «دفاع از آزادمردی» و «دوری از ذلت و خواری» گرد هم آیند می‌توان به آینده پیروزمند اسلام امیدوار بود. حرکتی که در اربعین حسینی در حال وقوع است و به‌سان رودخانه‌ای خروشان در حال حرکت است، نزدیک است به اقیانوسی ژرف تبدیل شود.

جامعه آرمانی اربعین

هنگامی که انسان‌ها گرد هم می‌آیند به علت سلایق و علایق مختلف، میزان برخوردهای آنان نیز بیشتر می‌شود. طبیعی است که هر مقدار، میزان افراد و تعامل آن‌ها با هم بیشتر گردد، برخوردها نیز در این میان بیشتر خواهد شد. این مشکل پیامدهای نابهنجاری را در یک جامعه پدید خواهد آورد. برای کاسته شدن از این مشکل در یک جامعه، سعی بر این است تا با وضع قوانین، آن را به کمترین حد ممکن کاهش دهند؛ بااین‌حال آمارهای مختلف از نابهنجاری‌های موجود در جامعه نشان می‌دهد که جوامع انسانی نیاز به نیرویی فراتر از حقوق و قوانین دارند تا بتوانند به جامعه آرمانی نزدیک شوند. اتفاقی که در جمعیت قابل توجه میلیونی اربعین رخ می‌دهد از نظر جامعه‌شناسی بسیار قابل توجه است.

در ایام اربعین که زائران خود را از نقاط مختلف جهان به کشور عراق می‌رسانند، توسط میزبانان عراقی به‌خوبی پذیرایی می‌شوند و تمام وسایل رفاهی از طرف این میزبانان مهربان در اختیار این زائران قرار می‌گیرد. در این ایام زائران و خادمان با هم یک جامعه آرمانی را تشکیل می‌دهند که قواعد این جامعه آرمانی با قواعد و قوانین جوامع امروزی تفاوت معناداری دارد. محور روابط اجتماعی در این جامعه آرمانی، اخلاق است. اخلاق در این جامعه آرمانی موج می‌زند. گویا این جامعه آرمانی می‌خواهد تمام جوامع مدّعی امروزی در سراسر جهان را در اخلاق، هم‌دلی و «محبت به همنوع» به تحدّی دعوت کند و فضائل نهادینه‌شده در خود را به رخ جهانیان بکشاند.

به همان میزان که خشونت و اندیشه داعشیّت از اسلام اصیل فاصله دارد، مراسم اربعین حسینی در کشور عراق به اندیشه اسلام اصیل نزدیک است. اسلام اصیل سراسر صلح، آرامش، دوستی، محبت، اخلاق، ایثار، فداکاری و تمامی فضایل است. مراسم و همایش جهانی اربعین حسینی دارای تمامی این فضایل است. به همان میزان که «ظرفیت خشونت داشتن اسلام» با روح اسلام ناسازگار است، «ظرفیت اخلاق محبت اسلام» با روح این دین مبین سازگاری دارد. ظرفیتی که آموزه‌های اسلامی و شیعی در مورد محبت به همنوع و زائر دارد بسیار ویژه و قابل توجه است که نباید به‌سادگی از کنار آن گذشت.

بزرگ‌ترین عاملی که بعد از عشق به امام حسین علیه السلام رهبر آزادگان جهان، انسان‌ها را از اقصی نقاط جهان به این سرزمین مقدس می‌کشاند «اخلاق محبت» است. عشق و محبتی که زائران به یکدیگر می‌ورزند در راستای عشق مشترکشان و برای شعله‌ورتر کردن عشق به امام شهیدشان است. زائری که روی دو زانوی خود در میان راه زائران دیگر نشسته و با حال پریشان و چشمانی اشک‌بار، گردوخاک از کفش‌های زائران می‌گیرد، با این کار عشق به امام شهید را در دل آن‌ها شعله‌ور می‌گرداند و اشک را در چشمان زائران دیگر جاری می‌کند.

وقتی انسان وارد جمع زائران می‌شود حس می‌کند به آن‌ها تعلق دارد؛ گویا وارد خانواده خود شده است. اینجا همه به یاری هم آمده‌اند. اینجا سرزمین مقدس است. اینجا طور سینا است. فاخلع نعلیک انک بالواد المقدس طوی. محبت خادمین به زائران وصف‌ناشدنی است. گویا اینجا همه تصمیم دارند میزان محبت را بالا و بالاتر ببرند و به رخ آسمانیان بکشانند.

به امید ظهور رهبر جامعه آرمانی اسلامی، مهدی موعود، امام اعصار و امصار، حضرت ولی عصرعجل الله تعالی فرجه الشریف که تمام خوبی‌ها در جامعه آرمانی اربعین به یک اشارت دستان او انجام می‌گیرد.

هفته نامه طلوع زاهدان ـ محمد رضا کریمی