مي‌خواهند همه از جايزه جلال راضي باشند
جايزه جلال و جدال سكه و اعتبار
هشتمين دوره جايزه جلال نه براي كساني كه به اميد سكه به آن دل‌بسته بودند، شيريني داشت و نه برای كساني كه ادبيات را متعهدانه دنبال مي‌كنند و هنوز باور دارند كه براساس اساسنامه جايزه جلال بايد حامي ادبيات ملي و ديني باشد.
گروه ادبیات - هشتمين دوره جايزه جلال نه براي كساني كه به اميد سكه به آن دل‌بسته بودند، شيريني داشت و نه برای كساني كه ادبيات را متعهدانه دنبال مي‌كنند و هنوز باور دارند كه براساس اساسنامه جايزه جلال بايد حامي ادبيات ملي و ديني باشد.
برگزاري آرام و بدون دردسر گران‌ترين جايزه ادبي كشور كه با ريزش سكه‌هاي طلايش ديگر نمي‌توان اين لقب را به آن اختصاص داد، مهم‌ترين برنامه هشتمين دوره جايزه جلال بود، هدفي كه براي رسيدن به آن زحمت زيادي نيز كشيده شده است. چهره درهم و خسته مهدي قزلي، مديرعامل بنياد ادبيات داستاني در زمان امضاي پوستر جشنواره به همراه متني كه وي در صفحه اجتماعي‌اش منتشر كرده است، حكايت از همين موضوع دارد. اما قرار نيست آنچه مديران تلاش دارند به آن برسند دقيقاً چيزي باشد كه درست است!
عليرضا ملوندي طي يادداشتي در خبرگزاري نسيم، اين رفتار برگزاركنندگان جايزه جلال را به «خوابيدن در وسط لحاف» كه كنايه‌اي از هواي همه را داشتن است، تعبير مي‌كند و مي‌نويسد: برگزاركنندگان جايزه «جلال»، امسال هم تمام مساعي خود را به كار بستند تا از ابتداي جبهه فرهنگي انقلاب تا انتهاي جبهه روشنفكري را كنار خود داشته باشند، اما تجربه نشان داده كه دست آخر هيچ يك را در كنار خود نخواهند داشت و تنها حاصل اين «ميانه لحاف نشستن»ها، خرج شدن سرمايه‌هاي نظام اسلامي براي فربه شدن جرياني است كه بارها نشان داده نه اهميتي براي جلال و جايزه‌اش قائل است و نه ذره‌اي از آرمان‌ها و باورهايش عقب‌نشيني مي‌كند.» اين روش حتي با نوع نگاه جلال آل‌احمد به دنياي پيرامونش كاملاً متناقض است.
اگر اين نويسنده مي‌خواست همه را از خود راضي نگه دارد هيچ‌گاه نه «غرب‌زدگي» نوشته مي‌شد و نه «در خدمت و خيانت روشنفكران» نگاشته مي‌شد. حداقل جلال نشان داد كه با خودش روراست است و راهي كه در پيش گرفته را به خوبي مي‌شناسد، اما جايزه جلال حتي به اساسنامه خود نيز وفادار نبوده، اين موضوع را منتقدان از نظر دور نداشته‌اند. حسام آبنوس در يادداشتي كه فارس منتشر كرده، مي‌نويسد:
«در ماده يك آيين‌نامه جايزه ادبي جلال با عنوان «هدف» بيان شده است: «هدف از اهداي جايزه ادبي جلال آل‌احمد ارتقاي زبان و ادبيات ملي ـ ديني مبني بر بزرگداشت پديدآورندگان آثار برجسته، بديع و پيشرو است و تشويق و ترغيب نويسندگان، منتقدان، مستندنويسان و تاريخ‌نگاران بايد در جهت اهداف پيش گفته باشد.» همچنين در اساسنامه اين جايزه نيز بر همين مسئله صحه گذشته شده است. علاوه بر اين در تبصره‌اي از اساسنامه اين جايزه آمده است: «تنظيم ضوابط و ارائه مشوق‌هاي مربوط به جايزه مزبور بايد در راستاي توليد فكر ادبي ـ هنري اسلام‌گرا و تقويت روحيه انتقادي ـ علمي نسبت به ترجمه‌هاي موجود ادبي و هنري باشد.» حال با نگاهي اجمالي به كتب برگزيده و شايسته تقدير اين دوره مي‌توان به قضاوت نشست.
اين يادداشت‌نويس با بررسي آثار منتخب جايزه جلال ثابت مي‌كند كه هيچ كدام از اين آثار لايق دريافت جايزه نبوده‌اند و تنها انحراف از اساسنامه باعث شده چنين آثاري به جايزه جلال برسند. اين يادداشت‌نويس متذكر مي‌شود: از ابتدا قرار بر اين نبوده كه در جايزه ادبي جلال آل‌احمد به تمام طيف‌ها و قلم‌هاي مختلف توجه شود و حال چه شده كه وزير ارشاد از اين انحراف اساسنامه‌اي ابراز خشنودي كرده است. طيف‌هاي متنوع همه در جايگاه خود محترم هستند ولي قرار نبود در اين جايزه تمام طيف‌ها سهم داشته باشند و در كمال تعجب ادبيات ديني كمترين سهم را از اين جايزه بردارد.
ديگر ايرادي كه برگزاري جايزه جلال وارد شده، كاهش چشمگير ميزان اين جايزه است. زماني جايزه جلال عنوان گران‌ترين جايزه ادبي را داشت. 110 سكه طلا براي اثر برگزيده رقم قابل توجهي بود كه نويسنده‌ها را ترغيب مي‌كرد تا آثار خود را در اين جايزه شركت دهند، اما سياست ارشاد گويا بر اين اساس در حال پيشرفت است كه به جاي مقدار بالاي جايزه به ارزش معنوي جايزه جلال افزوده شود. از اين‌رو ميزان سكه‌ها با ريزش شديد به تعداد30 سكه رسيد كه هم سطح جايزه كتاب سال است. اين كاهش يك‌باره بعد از آن صورت گرفت كه سال گذشته وزير ارشاد از ميزان بالاي سكه‌هاي جايزه جلال انتقاد كرده بود و اگر مساعدت شهرداري تهران نبود، سال گذشته هم امكان پرداخت جايزه وجود نداشت.
جايزه جلال امسال هم از نظر كيفي و هم از بعد كمي سقوط فاحشي داشت. جايزه‌اي كه قرار بود به تثبيت برسد، اما انگار بيش از پيش نياز به يك بازنگري جدي دارد.
اين يادداشت‌نويس با بررسي آثار منتخب جايزه جلال ثابت مي‌كند كه هيچ كدام از اين آثار لايق دريافت جايزه نبوده‌اند و تنها انحراف از اساسنامه باعث شده چنين آثاري به جايزه جلال برسند. اين يادداشت‌نويس متذكر مي‌شود: از ابتدا قرار بر اين نبوده كه در جايزه ادبي جلال آل‌احمد به تمام طيف‌ها و قلم‌هاي مختلف توجه شود و حال چه شده كه وزير ارشاد از اين انحراف اساسنامه‌اي ابراز خشنودي كرده است. طيف‌هاي متنوع همه در جايگاه خود محترم هستند ولي قرار نبود در اين جايزه تمام طيف‌ها سهم داشته باشند و در كمال تعجب ادبيات ديني كمترين سهم را از اين جايزه بردارد.
ديگر ايرادي كه برگزاري جايزه جلال وارد شده، كاهش چشمگير ميزان اين جايزه است. زماني جايزه جلال عنوان گران‌ترين جايزه ادبي را داشت. 110 سكه طلا براي اثر برگزيده رقم قابل توجهي بود كه نويسنده‌ها را ترغيب مي‌كرد تا آثار خود را در اين جايزه شركت دهند، اما سياست ارشاد گويا بر اين اساس در حال پيشرفت است كه به جاي مقدار بالاي جايزه به ارزش معنوي جايزه جلال افزوده شود. از اين‌رو ميزان سكه‌ها با ريزش شديد به تعداد30 سكه رسيد كه هم سطح جايزه كتاب سال است. اين كاهش يك‌باره بعد از آن صورت گرفت كه سال گذشته وزير ارشاد از ميزان بالاي سكه‌هاي جايزه جلال انتقاد كرده بود و اگر مساعدت شهرداري تهران نبود، سال گذشته هم امكان پرداخت جايزه وجود نداشت.
جايزه جلال امسال هم از نظر كيفي و هم از بعد كمي سقوط فاحشي داشت. جايزه‌اي كه قرار بود به تثبيت برسد، اما انگار بيش از پيش نياز به يك بازنگري جدي دارد.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
