شرط همراهی با ولی؛ لبیک به نایب ولی

گروه تربیت اسلامی - حادثه عظیم و پر شور کربلا صحنه هماوردی است که تا همیشه تاریخ ضمن آنکه خط ممیزی بین لشکریان حق و لشکر باطل ترسیم نموده، فرصت دیدن زیبایی ها و زشتی ها و انتخاب بین آنها را فراهم کرده است.

عاشورا تابلوی بی نظیری است که همه خوبی ها و رذالت های بشر را در عین واحد و در یک نقطه به نمایش گذاشته است. نمایشی برای فهم و درس گرفتن و البته انتخاب. انتخابی بین خوبی و بدی، زیبایی و زشتی و انتخاب جایگاه ایستادن ما بین اردوگاه امام حسین (علیه السلام) و اردوگاه یزید.

به گزارش بولتن نیوز، در کنار این انتخاب های مستمر، عاشورا فرصتی را فراهم می کند تا با دقت واندیشیدن پیرامون حوادث آن، درس های فراوانی را درک کرده و در زندگی به کار گیریم.

این درس ها علاوه بر آنکه زندگی فردی را تحت الشعاع خود قرار می دهد، حرکت های اجتماعی و نوع زندگی عمومی جامعه را نیز دچار تحول و دگرگونی کرده و آن را در مسیری صحیح که موجب بلوغ و بالندگی عمومی جامعه می شود، قرار می دهد.

حادثه عاشورا در کنار همه مصائب و فجایع دردناکی که دارد، آکنده از حرکت های آموزنده و رفتارهای تربیتی از سوی امام حسین (علیه السلام) و یاران باوفایشان است که این واقعه تلخ را از منظری دیگر به دانشگاهی تبدیل نموده که همگان در هر سن و سال و رتبه اجتماعی نیاز به تحصیل در آن دارند. لحظه لحظه این قیام زندگی ساز از همان آغازین دقایق حرکت امام حسین (علیه السلام) از مدینه به سمت مکه و تا آخرین دقایقش در بازگشت کاروان اسرا از شام سراسر نکته و درس هایی بسیار مهم است.

یکی از برجسته ترین این درس ها به حضور مسلم ابن عقیل به عنوان سفیر و نایب امام حسین (علیه السلام) در کوفه و برخورد مردم به ویژه خواص و بزرگان این شهر با مسلم باز می گردد.

پس از آنکه هزاران نامه از سوی مردم کوفه به دست امام حسین (علیه السلام) رسید که در این نامه ها از امام جهت حضور در این شهر دعوت شده بود، سید الشهداء (علیه السلام) جهت بررسی وضعیت این شهر، پسر عموی خود را به عنوان نایب و سفیرشان به این شهر گسیل داشتند.

امام حسین (علیه السلام) در نامه انتصاب مسلم ابن عقیل به این سمت خطاب به مردم كوفه چنين نوشتند: «من، برادر، پسر عمو و مطمئن‌ترين فرد خانواده‌ام را به سوى شما فرستادم و به وى دستور دادم تا نظر برگزيدگان و خردمندان شما را براى من بنويسد. پس، با پسر عموى من بيعت كنيد و او را تنها نگذاريد»

مسلم بن عقیل، در نيمۀ ماه رمضان سال  ۶٠  هجرى قمری به سمت کوفه حرکت کرد و در پنجم شوال همان سال وارد این شهر شد. در ابتدای ورود مسلم به کوفه، مردم این شهر به نیابت از امام حسین (علیه السلام) با وی بیعت کردند، مسلم نیز در نامه ای با تشریح وضعیت کوفه و بیعت مردم این شهر با او، امام (علیه السلام) را به کوفه دعوت کرد. اما پس از مدتی به ویژه پس از ورود ابن زیاد به عنوان والی به کوفه، اوضاع شهر عوض می شود. کم کم ویژگی ها و خصلت کوفیان در بی وفایی و عهد شکنی رخ نمایان می کند و دور و بر مسلم خالی می شود. آنها که روزی دست بیعت به نایب امام زمان داده بودند، او را در غربت حادثه تنها گذاشتند و شد آنچه که همه می دانیم و شنیده ایم.

در این بین، نکته ای که بسیار قابل تامل است، عدم حضور سران دعوت کننده از امام جهت حضور در کوفه در حادثه کربلا در کنار امام است. از سران و بزرگان کوفه که نامشان در رأس نویسندگان نامه به امام حسين (علیه السلام) و دعوت کنندگان از ایشان دیده می شود، تنها حبيب بن مظاهر و مسلم بن عوسجه توانستند يا خواستند که در کربلا حضور يابند، ولي ساير سران دعوت کننده از امام در حادثه کربلا غايب بوده اند. عده معدودی از این افراد به دلیل آنکه توسط ابن زیاد زندانی شده بودند، توفیق همراهی امام را نیافتند، اما عده کثیری از آنها یا در سپاه ابن زیاد، رو در روی امام ایستادند و یا آنکه کنج عافیت گزیده و در پستوی خانه هاشان خود را به بی خبری زدند.

یکی از این بزرگان که شاید بتوان او را اول بزرگ کوفه دانست که آغازگر نهضت دعوت از امام حسین (علیه السلام) به کوفه بود، سلیمان بن صرد خزاعی است. بزرگان کوفه برای اولین بار در منزل سلیمان جمع شده و در آنجا تصمیم به دعوت از امام گرفتند. اما سلیمان بن صرد خزاعی در قیام کربلا یکی از بزرگترین غائبین این حادثه بود.

سلیمان چند سال پس از حادثه عاشورا و در توبه عدم همراهی اش با حسین ابن علی (علیه السلام) عَلم قیام توابین را به خونخواهی شهدای کربلا به دوش گرفت، اما قیامش، نتیجه ای جز شکست نداشت.

اما دلیل این خسران بزرگ و غیر قابل جبران در زندگی فردی همچون سلیمان که جزو صحابه رسول خدا و از اصحاب امیرالمومنین و امام حسن (علیهم السلام) بود، چیست؟ این عدم همراهی با امام زمان در ساعت و زمان درستش نتیجه کدام رفتار اوست؟

شاید دلیل این خسران را بتوان عدم همراهی و تبعیت از نایب امام زمان و یاری و همراهی او توسط سلیمان و بزرگانی همچون او دانست. مسلم ابن عقیل پس از حضور در کوفه به عنوان نایب ولی و امام زمان مورد بیعت قرار گرفت. اما همینان که با بیعت خود، مسلم را وادار به دعوت از امام حسین (علیه السلام) به کوفه کرده بودند، با ورود ابن زیاد و سخت شدن اوضاع، دست از یاری و همراهی نایب امام زمان خویش کشیدند و او را در غربت و تنهایی رها کرده و موجبات شهادت او را فراهم آوردند. نقل شده است که پس از آغاز قیام مسلم ابن عقیل در کوفه، سلیمان بن صرد همراهی با وی را مکروه دانسته و خود را از معرکه کنار کشید.

آنها که دست از یاری نایب امام زمان کشیده و در بیعت و همراهی با او تعلل می کنند، قطعا شایستگی هم رکابی با خودِ ولی و امام زمان را ندارند. داستان امثال سلیمان و دیگر بزرگان کوفه جز این نیست. آن روز که باید حضور می داشتند، به کنجی خزیدند و لذا در روز واقعه از کاروان بزرگ تاریخ جا ماندند و تا همیشه تاریخ نامشان آغشته به رنگ عبرت و خسران شد. خسرانی که حتی با خون بر زمین ریخته شان در قیام بی اثر توابین جبران نشد.

شرط همراهی با ولی لبیک و بیعت با نایب ولی است که اگر در این معیت و همراهی تعلل ورزیم، از کاروان همراهی با ولی نیز جا خواهیم ماند. این روزها، این درس بزرگ عاشورا، خیلی به کار می آید؛ البته اگر هوشیار باشیم و بینا.