در این ویژهنامه راهبردی که شامل دیدگاههای کارشناسان، تحلیلگران و مقامات سابق رژیم صهیونیستی اندیشکده مطالعات امنیت ملی است، ابعاد مختلف توافق هسته ای و پیامدهای راهبردی آن برای ایران، آمریکا، اسرائیل، کشورهای منطقه و نظم جهانی بررسی خواهد شد. در این گزارش، پژوهشگران در مجموع یک تحلیل اولیه و در عین حال جامع و چندبعدی از توافق هسته ای فراهم نمودهاند.
طبق اعلام اندیشکده صهیونیستی مطالعات امنیت ملی، این مجموعه راهبردی قرار است مبنای بحثهای جدی و جامع درباره پیامدهای توافق وین قرار بگیرد و به شکلدهی راهبرد اسرائیل کمک کند، راهبردی که هدفش ارتقای واقعیت راهبردی از طریق پاسخ به تهدیدها و بهرهگیری از فرصتهای موجود در توافق است.
•هدف ثابت مذاکرات هسته ای ایران•
این مذاکرات همواره یک هدف ثابت را دنبال کردهاند: جلوگیری از تبدیلشدن ایران به یک کشور مجهز به تسلیحات هسته ای. همانگونه که وندی شرمن مذاکرهکننده ارشد آمریکا سال گذشته اظهار داشت، تنها معیار سنجش موفقیت این است که ایران هیچگاه به سلاح هسته ای دست پیدا نکند. اینکه این هدف طولانی مدت محقق شده است یا خیر جای سؤال دارد. احساس ما این است که مجموعهای از امتیازاتی که گروه ۱+۵ در طول یک سال گذشته در رابطه با مسائل حیاتی نظیر بند مربوط به مدت زمان اعتبار توافق، راستیآزمایی، ابعاد نظامی احتمالی، و تداوم کار بر روی زیرساختهای هسته ای ایران به طرف مقابل داده در کنار عدم پایبندی اثباتشده ایران نسبت به تعهداتش دران. پی.تی همگی باعث شدهاند تا نتوان به طور قطع گفت که توافق حاصله مانع دستیابی ایران به سلاح هسته ای خواهد شد. وقتی مبلغ ۱۰۰ میلیارد دلار (یا بیشتر) که ایران در همان ابتدا دریافت میکند، ارتقای جایگاه ایران در منطقه، و رویکرد ایران مبنی بر رد هرگونه تغییر در روابط با آمریکا را مدنظر قرار دهیم تنها بر علل نگرانی افزوده میشود. این توافق نه تنها شاید مانع توسعه سلاحهای هسته ای توسط ایران نشود بلکه تقریباً به طور قطع جایگاه حکومت ایران را در منطقه تقویت میکند.
•اسرائیل باید راهبردهایی با هدف مقابله با تحرکات ایران تدوین کند•
نگرانیهای اسرائیل درباره ایران مدتها بر این مسئله متمرکز بودهاند که ایران ممکن است در نهایت در زمینه تولید سلاحهای هسته ای به پیشرفت دست پیدا کند، زیرا چنین امری یک «تهدید وجودی» برای اسرائیل محسوب میشود یا حداقل یک تغییر عمده به ضرر اسرائیل در فضای راهبردی به وجود میآورد. توافق حاصله چنین امکانی را حداقل به مدت پانزده سال از میان برداشته است. توافق مذکور حاوی مجموعهای از معیارهاست که محدودیتهایی در ارتباط با غنیسازی اورانیوم و مسیر پلوتونیومی تعیین میکنند و بدین طریق از دستیابی ایران به مواد شکافپذیر مورد نیاز جهت تولید بمب ممانعت به عمل میآورند. به علاوه، اسرائیل نگران آن بود که یک ایران هسته ای شاید بتواند اراده سیاسی خویش را از طریق «زورگویی هسته ای» به کشورهای خاورمیانه تحمیل کند. اینکه چنین چیزی یک نگرانی واقعگرایانه است یا نه مسئله دیگری است، اما توافق حاصله این نگرانی را نیز برطرف ساخته است. نتیجه اینکه توافق هسته ای به نفع منابع راهبردی اسرائیل است.
توافق ممکن است تأثیرات مختلف و احتمالاً متناقضی بر سیاست خارجی ایران و رفتار این کشور در منطقه داشته باشد. اسرائیل باید ـ با همکاری دولت آمریکا ـ راهبردهایی با هدف مقابله با تحرکات ایران تدوین کند و در راستای بهبود رویکرد ایران در قبال اسرائیل احتمالات موجود را جستجو کند.
فهرست مطالب این گزارش راهبردی به شرح زیر است:
• بخش اول: درباره توافق هسته ای
– آیا مذاکرات به اهداف خود رسیدهاند؟
افرایم اسکولای، امیلی بی لاندو، و شیمون اشتاین
– توافق با ایران از کدام ویژگیهای مثبت برخوردار است؟
یائیر اورون
– تهدیدات ذاتی برنامه هسته ای ایران کدامند؟
گیدئون ساعر، وزیر اسبق امور داخلی و عضو سابق مجلس کنست
– توافق تا چه حد مسیر ایران به سمت سلاح هسته ای را مسدود میسازد؟
افرایم اسکولای
– چقدر احتمال دارد که تحریمها را بتوان مجدداً وضع کرد؟
اوون آلترمن
• بخش دوم: پیامدهای گستردهتر توافق در رابطه با چالشهای امنیتی که ایران به وجود آورده است
– آیا اسرائیل علیرغم حصول توافق باید گزینه نظامی را همچنان حفظ کند؟
افرایم کام
– برنامه موشکی ایران در روز بعد از توافق تا چه حد اهمیت پیدا میکند؟
آونر گولوف
– توافق چه تأثیری بر تهدیدات سایبری ایران دارد؟
گابی سیبونی و دانیل کوهن
– توافق چه تأثیری بر امکان مشارکت بیشتر ایران در فعالیتهای تروریستی دارد؟
یورام شوایتزر و بندتا برتی
• بخش سوم: دیدگاه بینالمللی درباره توافق
– اکنون که توافق امضا شده است سیاست اسرائیل در قبال واشنگتن چگونه باید باشد؟
اودد آران
– دولت آمریکا در ارتباط با بحث جاری در کنگره چه در چنته دارد؟
شالوم بروم
– روسیه در فردای توافق چه راهبردی در قبال ایران اتخاذ خواهد کرد؟
زوی ماگن
– روابط میان اتحادیه اروپا و ایران چگونه خواهند بود؟
شیمون اشتاین
– توافق چه پیامدهایی برای نظام جهانی عدم اشاعه تسلیحات هسته ای به همراه خواهد داشت؟
امیلی بی لاندو
• بخش چهارم: پیامدهای منطقهای توافق
– توافق هسته ای چگونه ممکن است بر بهار عربی تأثیر بگذارد؟
مارک ای هلر
– توافق بر نفوذ ایران در منطقه شام چه تأثیری میگذارد؟
اودی دِکِل و اومر ایناف
– توافق با ایران در رسانههای اجتماعی جهان عرب چگونه نگریسته میشود؟
اوریت پرلوف
– آیا عربستان تهدید هسته ای خویش را محقق میسازد؟
یوئل گوزانسکی
– آیا انتظار میرود روابط ایران و ترکیه در پی توافق دستخوش تغییر شود؟
گالیا لیندناسترواس
– توافق چه تأثیری بر واقعیت عراق خواهد گذاشت؟
کارمیت والنسی
• نتیجهگیری
– واقعیت شکل گرفته در نتیجه توافق را چگونه باید ارزیابی کنیم؟
عاموس یادلین
گفتنی است مرکز اشراف این گزارش را به صورت کامل ترجمه کرده است.
منبع:اشراف
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com